«حسین رویوران»، کارشناس ارشد مسائل منطقهای در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم در مورد کودتای ترکیه این کودتا را در وهله اول یک کودتای شتاب زده توصیف کرد کودتایی که در آن به نوعی اجماع در خود نیروی نظامی و ارتش برسر آن نبود.
کودتای ترکیه و وجوه برجسته آن
به گفته استاد دانشگاه تهران، آنچه که در این کودتا اهمیت زیادی داشت بحثی است که از چند ماه پیش از طرف آقای اردوغان مطرح شده بود. اردوغان اعلام کرده بود ما مانند اربکان نیستیم که اگر کودتا شود منتظر میشویم ارتش بیاید و ما را بازداشت کند. ما به خیابانها میریزیم. بر همین اساس، حزب عدالت و توسعه یک سازماندهی دقیق در ارتباط با تقسیم بندیها، حضور در خیابانها، چهارراه ها و حفاظت از برخی مراکز دولتی انجام داد. این مهمترین وجه این کودتا بود. قطعا اگر مردم نمیآمدند با همه شتابزدگی که در این کودتا بوده ممکن بود شرایط به گونهای دیگر رقم بخورد. ولی حضور مردم وضع را به نفع نظام یکسره کرد. هم رئیس جمهور، اردوغان و هم نخست وزیر هر دو در استانبول بودند و امکان بسیاری از مسائل وجود داشت. عدم موفقیت کودتاگران به حزب عدالت و توسعه ، آقای اردوغان و توانمندی آنها درمدیریت بحران در روز و شب گذشته باز میگردد.
تأثیرگذاری کودتای ترکیه بر منطقه
رویوران گفت: یکی از ضعفهای کودتاگران ترکیه این است که دارای هویت ایدئولوژیک مشخصی نبودند. درست است که گفتند که حامیان پان ترکیسم هستند؛ ولی همین موضوع خیلی دقیق مشخص نبود. چنانچه در این چارچوب تصور بکنیم اگر کودتا موفق می شد قوی تر عمل کند، قطعا ترکیه برای بازسازی شرایط خودش به زمان نیاز داشت و به همین دلیل از دخالت در سوریه و عراق دست میکشید و این میتوانست فرصتی برای سوریه و عراق باشد اما الآن شرایط تغییر پیدا کرده است. آقای اردوغان با یک مشروعیت بیشتری بازگشته است. حضور مردم و دفاع آنها از این فرد و این حزب الآن مشروعیت بسیار بالایی به این حزب داده است.
استاد دانشکده مطالعات جهان در اشاره به اثری که همین کودتای نافرجام می تواند داشته باشد تأکید کرد: در عین حال به همین کودتای نافرجام تلنگر بسیار مهمی است. بحران سازی حزب عدالت و توسعه در سطح منطقه مورد پذیرش جامعه ترکیه نیست و آنچه که آقای بن علی یلدریم نخست وزیر ترکیه در ایجاد روابط حسنه با همه کشورهای منطقه دریای سیاه و مدیترانه مطرح کرده و اینکه سوریه و عراق استثنا هم نیستند به نظرم نکته مهمی است.
به گفته رویوران این تلنگر میتواند دولت ترکیه را به این سمت حرکت دهد که سیاستهای خودش را در سوریه و عراق تغییر دهد به هر حال ترکیه هزینه بسیار سنگینی به این دو کشور وارد کرده است. در سوریه نزدیک به نیم میلیون نفر کشته شدهاند. در عراق تلفات بسیار سنگین ، تخریب بسیار سنگین. قطعا ترکیه یکی از بازیگران چنین فرآیندی در سوریه و عراق است و من امیدوارم این تلنگر دولت ترکیه را به این سمت ببرد که سیاستهایی که منجر به وارد کردن خسارتهای بسیار سنگین به جامع عراق و سوریه شده را تغییر دهد و یک سیاست دوستانه، مبتنی بر یک نوع حسن همسایگی و اخوت اسلامی در پیش گیرد.
کارشناس ارشد مسائل منطقه غرب آسیا در مورد پیام نخست وزیر ترکیه در هفته گذشته مبنی بر اینکه خواستار روابط دوستانه با کشورهای همسایه خود هستند گفت: پیام دولت ترکیه یک پیام دو گانه است. اعلام کردند می خواهند با سوریه و عراق ارتباط مثبت داشته باشند اما مسئله دیگری مطرح کردند که مقصودشان از ارتباط با سوریه، سوریه بدون بدون بشار اسد است. می بینیم که همچنان ترکیه برای سوریه تعیین تکلیف میکند و این قابل قبول نیست. تکلیف سوریه را باید مردم سوریه تعیین کنند. مردم سوریه باید تعیین کنند چه کسی باشد و چه کسی نباشد. با اسد یا بدون اسد اینکه مسئولان ترک همچنان بر این مسئله اصرار دارند که به جای مردم سوریه تصمیم بگیرند به نظرم خبری منفی است.
انتهای پیام/