تأثیر برجام را حس نکردیم/"رکود" سبب تعدیل ۱۹۰۰ کارگر GLX شد/"همراه اول" کمر تولید ملی را شکست/فعالیت تنها با ۱۰ درصد ظرفیت


تأثیر برجام را حس نکردیم/"رکود" سبب تعدیل 1900 کارگر GLX شد/"همراه اول" کمر تولید ملی را شکست/فعالیت تنها با 10 درصد ظرفیت

مدیرعامل گوشی ایران GLX با تاکید براینکه برجام تأثیری در کار شرکت نداشته، تاکید می‌کند: رکود حاکم بر شرکت در سال‌های ۹۳ و ۹۴ سبب تعدیل نیرو و نهایتاً کاهش نیروی انسانی شاغل در شرکت از ۲۰۰۰ نفر به ۱۰۰ نفر شد، یعنی ۱۹۰۰ نفر در این ۲ سال تعدیل شدند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمشهر، انتخاب شعار سال در 5 سال اخیر توسط رهبر معظم انقلاب با تأکید بر تولید ملی، حمایت از کار، اقتصاد مقاومتی، شکوفایی اقتصادی، نوآوری و خودکفایی نشان‌دهنده اهمیت این مقوله در مقاومت اقتصادی در برابر دشمنان است.

شرکت ارتباطات گویای اروند در سال 86 فعالیت خود را به‌عنوان نخستین تولیدکننده تلفن همراه ایرانی با تولید تلفن‌های همراه کلاسیک در شهرک صنعتی خرمشهر آغاز کرد، این شرکت تا سال 90 به رشد خوبی دست‌یافت تا جایی که نخستین تلفن‌های هوشمند خود را در طرح و مدل‌های مختلف به بازار عرضه کرد و تا سال 92 نیز توانست در تمام استان‌ها و شهرهای کشور نمایندگی‌های فعال خود را راه‌اندازی کند.

عمده چشم‌انداز این شرکت بومی‌سازی کامل مراحل تولید سخت‌افزار و نرم‌افزاری تلفن همراه در کشور بود که در این زمینه نیز توانست به رشد چشم‌گیری دست یابد.

در سالی که "اقتصاد مقاومتی" مطالبه اصلی مقام معظم رهبری است و برخی وعده‌ها بهبود وضعیت کسب و کار و تولید را در کشور پس از برجام نوید می‌داد، مدتی است کاهش فعالیت و عرضه محصولات جدید این برند ایرانی خبرساز شده است.

برای پیگیری موضوع پای صحبت‌های حمید سعیدی مدیرعامل شرکت جی‌ال‌ایکس نشستیم تا سیر تحولات و آخرین وضعیت این شرکت بومی را برای ما بازگو کند. مهمترین محورها و مشروح سخنان این تولیدگر ایرانی به این شرح است.

  • قاچاق "گوشی همراه" تقریباً قانونی شده و لنج‌داران هر گوشی را با 3000 تومان از خارج از کشور وارد می‌کنند.
  • رکود حاکم بر شرکت در سال‌های 93 و 94 سبب تعدیل 1900 نفر تعدیل شد.
  • روزانه 1000 گوشی‌همراه تولید می‌شود اما ظرفیت تولید شرکت ما روزانه 10هزار گوشی‌همراه است، یعنی با 10درصد ظرفیت شرکت در حال فعالیتیم. 
  • همراه اول با انعقاد قرارداد با شرکت چینی کمر تولیدکننده داخلی را شکاند.
  • برجام تاثیری بر عملکرد ما نگذاشته است.
  • بانک‌های خارجی در پسابرجام هم با ما کار نمی‌کنند، این بانک‌ها فکر می‌کنند توافق "موقت" است.
  • تولیدکنندگان در مناطق آزاد از مالیات بر ارزش افزوده معافند اما برای ما 200میلیون تومان مالیات بریدند.
  • "کردستان عراق" نخستین مقصد صادرات گوشی ایرانی GLX است.

تسنیم: شرکت GLX به‌عنوان نخستین شرکت تولیدکننده گوشی هوشمند ایرانی که در مقطعی بسیار خبرساز شد و توانست وارد بازار رقابت شود، برخی با اشاره به بحث کاهش نمایندگی‌های جی‌ال‌ایکس و کاهش تبلیغات شما گمانه‌زنی‌هایی می‌کنند، هم‌اکنون در چه شرایطی هستید؟ 

سعیدی: ابتدا از توجه خبرگزاری تسنیم به حمایت از شرکت‌های ایرانی تشکر می‌کنم، شرکت جی‌ال‌ایکس سال86 کار خود را با یک سالن تولیدی و 50 نفر نیروی انسانی باهدف اشتغال‌زایی برای 5000 نفر آغاز کرد، یعنی هدف ما اشتغال‌زایی در منطقه محروم خرمشهر بود. پدران ما در دفاع از خاک میهن اسلامی حاضر شدند و امروز ما در جنگ ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار داریم و هدف عمده شرکت جی‌ال‌ایکس نبرد در این عرصه بوده و هست.

تا سال 92 توانستیم 50 نفر شاغل در شرکت را به 2هزار نفر افزایش و فضای کارخانه را از 5هزار متر به بیش از 20هزار متر و 8 سالن تولیدی افزایش دهیم. اوایل سال 93 با تشدید تحریم‌های ظالمانه مواجه شدیم، تشدید تحریم‌ها و رکود در سایر صنایع و قاچاق گسترده تلفن همراه ضربه شدیدی به شرکت وارد کرد، قاچاق قانونی شده یعنی مغازه‌دارها کالای خود را از دبی خریداری می‌کنند. برای هر گوشی 3 هزار تومان به لنجداران می‌دهند تا آن را وارد کشور کنند بنابراین هزینه تمام‌شده گوشی من از هزینه تمام‌شده کالای قاچاق بیشتر می‌شود و ما نمی‌توانیم با آن‌ها رقابت کنیم.

رکود حاکم بر شرکت در سال‌های 93 و 94 سبب تعدیل نیرو و نهایتاً کاهش نیروی انسانی شاغل در این شرکت از 2 هزار نفر به 100 نفر شد یعنی 1900 نفر در این 2 سال تعدیل شدند.

در سال 95 استراتژی خود را تغییر دادیم، در واقع حمایت‌های مقام معظم رهبری از تولید داخل، مبارزه با قاچاق و اقتصاد مقاومتی سبب شد تا جی‌ال‌ایکس رونق دوباره بگیرد. امسال در بحث نوآوری و کیفیت خیلی کارکردیم در محصول جدید باقوت بیشتری ورود کردیم بحث خدمات پس از فروش را تقویت کردیم، محصول جدید جی‌ال‌ایکس قابل‌رقابت با محصولات خارجی است. در زمینه خدمات پس از فروش محصول خود را تا 5 سال ضمانت دادیم چون از تولید خودمان مطمئنیم.

در بخش خدمات پس از فروش و هم در بخش کیفیت محصول تحولات خوبی را اعمال کردیم، محصول جدید جی‌ال‌ایکس در ابتدا جی 6 نام داشت که برای برند‌سازی تولید ایرانی که تأکید رهبر معظم انقلاب است جی6 را به نام اصیل ایرانی یعنی ماد تغییر دادیم. این گوشی از ابتدای 95 وارد بازار شده تقاضا بیش از عرضه بوده و خیلی تقاضا داشتیم. نمی‌توانستیم پاسخگوی نیاز مشتریان باشیم به همین دلیل ثبت‌نام اینترنتی را آغاز کردیم، گوشی را با کمترین قیمت و به‌صورت فروش اینترنتی رواج دادیم قیمت تمام‌شده با سود حداقلی شرکت، کاملاً مستقیم به دست مشتری می‌رسانیم، یعنی دیگر نیاز نیست مشتری هزینه‌های گزاف واسطه‌ها را متحمل شود.

لوازم جانبی و قطعات محصولات به اندازه کافی در بازار عرضه شد و 5 سال خدمات پس از فروش هم برای این محصول قراردادیم آن هم با یک قیمت رقابتی، یعنی این تلفن همراه که 400هزار تومان قیمت زدیم مشابه خارجی آن بیش از 1میلیون تومان قیمت دارد.

تسنیم: دلیل اینکه قیمت محصولات شما پائین‌تر از محصولات مشابه  است، چیست؟

سعیدی: قیمت محصولات ما کمتر از نصف قیمت محصولات مشابه خارجی است؛ دلیل قیمت پائین این محصول هم پایین بودن کیفیت و امکانات آن نیست، بلکه تنها هدف ما قیمت‌گذاری رقابتی برای جذب مشتری به سمت خرید تولید ایرانی است.

مشتریان ما هم اعلام رضایت کردند، امکاناتی که در محصول جدیدمان قرار داده‌شده مورد رضایت مشتری و قابل‌رقابت با محصولات مشابه خارجی است. حاضر هستیم نظرسنجی آنلاین برای این محصول قرار بدهیم چون از محصول جدید اطمینان کامل داریم.

هم‌اکنون روزانه هزار گوشی‌همراه در مدل‌های مختلف تولید می‌شود اما ظرفیت تولید شرکت ما روزانه 10هزار گوشی‌همراه است یعنی با 10درصد ظرفیت شرکت در حال فعالیت هستیم.

تسنیم:با توجه به عدم توازن بازار عرضه و تقاضا در محصول جدید جی‌ال‌ایکس برنامه‌ای برای جذب نیروی انسانی داشتید؟

سعیدی: در ماه‌های اخیر رایزنی‌هایی با کمیته امداد امام خمینی(ره) و اداره بهزیستی خرمشهر داشتیم که افراد تحت پوشش واجد شرایط برای اشتغال را به این شرکت معرفی کنند که خوشبختانه معرفی کردند و نیروها دوره آموزشی خود را گذرانده و به‌زودی در سایت‌های دیگر این شرکت به‌کارگیری می‌شوند.

علت انتخاب این قشر هم به‌نوعی رعایت قانون جذب 5 درصدی معلولان بود، در واقع نیروی انسانی شاغل در این مجموعه بعضاً می‌توانند باوجود معلولیت انجام‌وظیفه کنند و از طرفی دیگر بیش از سایر اقشار جامعه به شغل نیاز دارند.

تسنیم:چه پاسخی برای زمزمه ورشکستگی شرکت جی‌ال‌ایکس دارید؟ مشکلات اساسی این شرکت در حال حاضر چیست؟

سعیدی: خبرهای ورشکستگی شرکت جی‌ال‌ایکس کذب است؛ جی‌ال‌ایکس با حمایت‌های مردم زنده است و پله‌های رشد و ترقی را طی می‌کند، اما مشکلاتی داریم و انتظار می‌رود دولتمردان موانع و مشکلات پیش‌روی این برند ایرانی را برطرف کنند.

برای زنده ماندن واحد تولیدی به‌ویژه در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات نیازمند حمایت‌های چند مجموعه هستیم، این مجموعه‌ها شامل وزارت صنعت، معدن و تجارت، اپراتورهای تلفن همراه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سایر دولتمردان هستند که می‌توانند موانع پیش روی تولید ایرانی را مرتفع کنند.

تسنیم:این مجموعه‌ها چه دسترسی‌هایی برای کمک به صنعتگران دارند؟ درباره حمایت اپراتورهای تلفن همراه بیشتر توضیح بدهید.

سعیدی: همراه اول با یک شرکت چینی قرارداد بسته و در سایت خود با شرایط ویژه و هزینه‌های هنگفت تبلیغاتی قرار داده است، به‌شدت در حال حمایت و ایجاد بازار برای این برند چینی است درحالی‌که می‌دانند شرکت‌های ایرانی تولیدکننده تلفن همراه وجود دارند که با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند، جالب‌تر اینکه ما بیش از خدمات متقابل آن قرارداد می‌توانستیم به همراه اول بدهیم، همراه اول اکنون می‌داند به‌طور دقیق چه تعداد تلفن همراه GLX در کشور فعال است.

این جای تعجب و گلایه است که اپراتور همراه اول به‌جای حمایت از تولید ایرانی باعرضه تولیدات چینی در روز روشن کمر تولیدات ایرانی را بشکند آن‌هم در سالی که به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل است.

مدیرعامل همراه اول بیش از 3 بازدید از شرکت جی‌ال‌ایکس داشته و چه‌بهتر بود اگر تولید داخل را در اولویت قرار می‌داد، یا حداقل آن را با سایر محصولات ارزیابی می‌کرد.

من از مدیرعامل همراه اول سئوال دارم که چرا همراه اول به‌جای بستن قرارداد با تولید داخل که تعداد گوشی‌های فعال آن را می‌داند، با یک شرکت خارجی آن‌هم چینی قرارداد می‌بندد و از آن حمایت مالی، فروش ویژه و تبلیغاتی کند تا شرکت ایرانی را نابود کند، علت چیست؟

وزارت ارتباطات بارها اعلام کرده که طرح رجیستری تلفن همراه را اعمال می‌کنیم، اما این طرح هنوز اجرانشده و وضعیت مشخصی ندارد، جی‌ال‌ایکس خواستار اجرای این طرح است.

حمایت وزارت ارتباطات از این شرکت کمرنگ است، آن‌ها وام‌های کلان و با بهره کم را در اختیار فعالان عرصه ارتباطات می‌گذارند اما در این 10سال فعالیت شرکت جی‌ال‌ایکس تاکنون هیچ تسهیلاتی نصیب این شرکت نشده، این جای سئوال دارد که چرا این برند ایرانی آن‌قدر از دید مسئولان مغفول مانده است؟

این حداقل حمایت‌هایی است که ما به‌عنوان یک تولیدکننده موفق داخلی از دولتمردان انتظار داریم، اپراتورها واقعاً اگر نیاز به شرایط خاص دارند، ما امتیازات بهتری نسبت به شرکت‌های چینی به آن‌ها پیشنهاد می‌دهیم. شرکت چینی نمی‌تواند خدمات پس از فروش ارائه دهد اما جی‌ال‌ایکس در تمام شهرستان‌ها نمایندگی خدمات پس از فروش دارد.

تسنیم:گاهی برخی منتقدان به گوشی‌های GLX اتهام ایرانی‌نبودن و یا ساخت چین بودن را وارد می‌کنند؛ شما این موضوع را تأیید می‌کنید؟ 

سعیدی: خیر؛ قطعات اصلی و حساس تلفن همراه را عمدتاً از شرکت‌های سامسونگ و سونی خریداری می‌کنیم، بوردهای تلفن همراه را خودمان تولید می‌کنیم، جی‌ال‌ایکس مجهزترین دستگاه تولید بوردهای الکترونیکی در کشور را در اختیار دارد، حتی آمادگی داریم نیاز بورد سایر شرکت‌ها و دستگاه‌ها را تأمین کنیم، عمده شرکت‌های ایرانی بوردهای موردنیاز خود را متأسفانه از چین تهیه می‌کنند درحالی‌که جی‌ال‌ایکس این توان و ظرفیت تولید این بورد‌ها را دارد.

قطعات پلاستیکی در رنگ‌های مختلف را خودمان تولید می‌کنیم، در این 10سال باوجود تمام فشارها و تحریم‌های ظالمانه موفق شدیم به‌طور میانگین 40درصد قطعات موردنیاز تلفن همراه را بومی‌سازی کنیم، به‌دنبال بومی‌سازی صددرصدی محصولات خودمان هستیم.

از تمام شرکت‌هایی که توان تولید قطعات موردنیاز شرکت جی‌ال‌ایکس دارند را دعوت کردیم و اکنون نیز اعلام می‌کنیم هر شرکت ایرانی که توان تولید هریک از قطعات موردنیاز ما را داشته باشد، برای عقد قرارداد آماده هستیم.

از نخبگان هم دعوت می‌کنیم که در بومی‌سازی نرم‌افزاری محصولات این شرکت کمک کنند، نگاه ما به جی‌ال‌ایکس به‌عنوان یک برند ایرانی است که باید به بازارهای جهانی راه یابد و با سایر محصولات رقابت کند. به توان رقابتی کالای ایرانی معتقد هستیم اما نیاز به حمایت دولتمردان داریم، دولتمردان هم کمک نکنند، مردم حامی همیشگی ما هستند.

تسنیم:مشکلات پیش‌روی شما به‌عنوان یک صنعتگر جوان که به دنبال توسعه ساخت تولید ایرانی است، چیست؟

سعیدی: مشکلاتی که سر راه صنعت است چند گزینه بیشتر نیستند، نخست "بازار" و سپس "نبود سرمایه در گردش". صنعتی که وام‌های با سود بالا به آن اختصاص دهند، نمی‌تواند سرمایه در گردش خوبی داشته باشد، سود 20درصد و 25درصدی که امروز ارائه می‌شود، توجیهی در صنعت تولید ندارد. صنعتگر تا بخواهد قطعات را وارد و محصول را تولید کند بانک سودش را می‌خواهد و صنعتگر نمی‌تواند آن‌طور که باید رشد محسوسی داشته باشد.

سومین مانع پیش‌روی صنعتگران ایرانی "تلویزیون و رسانه‌ها" هستند که به‌طور محسوس و نامحسوس کالای خارجی را تبلیغ می‌کنند، باید خرید کالای ایرانی فرهنگ‌سازی شود اما تبلیغات کالای خارجی در رسانه‌ها خیلی پررنگ است. تبلیغات نامحسوس کالاهای خارجی خیلی مؤثرتر از تبلیغات محسوس در تلویزیون ما امروز وجود دارد.

تسنیم: درباره تبلیغات غیرمحسوس رسانه‌ها که اشاره کردید، بیشتر توضیح دهید.

سعیدی: تبلیغات غیرمحسوس زیادی در حال اجرا است، مانند استفاده مجری یک برنامه پرمخاطب تلویزیونی از برندهای خارجی در خلال برنامه تلویزیونی. بعضاً تلفن همراه خود را مقابل دوربین نشان می‌دهند، خوب چرا نباید کالای ایرانی را برای برنامه خود استفاده کنند؟

چرا باید تولیدکننده ایرانی هزینه گزاف برای تبلیغات بپردازد، درحالی‌که همین شیوه غلطی که در تلویزیون رایج شده را می‌توان به‌عنوان تبلیغات غیرمحسوس کالای ایرانی قلمداد کرد؟

اگر مجری و دست‌اندرکاران یک برنامه پرمخاطب در خلال برنامه از تلفن همراه ایرانی استفاده کنند، بی‌تردید این موضوع در اعتمادسازی بیشتر برای خریداری کالای ایرانی مؤثر است.

تسنیم: در یکی از برنامه‌های تلویزیونی ثریا، مجری برنامه از شرکت جی‌ال‌ایکس حمایت کرد که مورد انتقاد مهمانان برنامه قرار گرفت، این برنامه را مشاهده کردید؟ 

سعیدی: اقدام مجری برنامه برای من خیلی جالب و تحسین‌برانگیز است نه برای اینکه از جی‌ال‌ایکس حمایت کرد بلکه حمایت و استفاده از کالای ایرانی، نوع صحیح فرهنگ‌سازی است. تولیدکنندگان ایرانی نیاز به فرهنگ‌سازی و ایجاد بازار دارند. 

اخیراً قراردادی برای صادرات محصول جدید جی‌ال‌ایکس به اقلیم کردستان عراق منعقد کردیم در شرایطی که کردستان عراق به‌عنوان بازاری برای محصولات خارجی و مبدأ عمده قاچاق تلفن همراه به ایران به‌شمار می‌آید، اما مردم اقلیم کردستان علاقه‌مند به کالای ایرانی هستند و بسیار هم در این اقلیم محبوبیت دارد به همین دلیل نخستین صادرات انبوه خود را به اقلیم کردستان عراق آغاز کردیم و مطمئنیم که توان رقابت داریم.

در ماه‌های اخیر موفق شدیم شرکت خود را در کشور امارات ثبت کنیم در مرحله بعد تولیدات خود را به امارات و از امارات به سایر کشورها صادر می‌کنیم. 

تسنیم:آیا برجام تأثیری در روند فعالیت شرکت داشته است؟ متوجه تغییرات محسوسی در فعالیت شرکت خود شده‌اید؟

سعیدی: ما هنوز تأثیر برجام را احساس نکردیم، برخی شرکت‌ها و بانک‌ها هستند که با آن‌ها کار می‌کردیم هنوز می‌گویند تحریم‌ها برداشته نشده و حاضر به همکاری نیستند، به نظر بنده این شرکت‌ها و بانک‌ها بیشتر فکر می‌کنند این توافق موقت است برای همین حاضر به اعتماد و همکاری با شرکت‌های ایرانی نیستند.

این موضوع در شرکت‌های بیمه‌ای خارجی واضح‌تر است، شرکت‌های بیمه حاضر به همکاری با شرکت ایرانی نیستند می‌گویند هنوز تحریم‌ها برداشته نشده و یا از بازگشت تحریم‌ها ترس داریم. بنابراین برجام تأثیری در کار شرکت نداشته است.

تسنیم: برنامه‌ای برای ارائه محصولات جدید به بازار دارید؟

سعیدی: بله؛ البته فعلاً تنها محصول سطح بالای ما گوشی‌های "ماد" هستند اما در کنار آن از ویژگی‌ها و امکانات خاص استفاده کردیم، اخیراً دستگاه کارت‌خوان جیبی تولید کردیم این دستگاه‌ها بااتصال به اپلیکشن تلفن همراه جی‌ال‌ایکس می‌توانند تراکنش حساب را انجام بدهند، به‌زودی این محصول وارد بازار می‌شود.

تسنیم: قرارگیری شرکت شما در محدوده منطقه آزاد اروند چه مزیتی در پی داشته است؟

سعیدی: من می‌پرسم آیا تأثیری بر زندگی شما به‌عنوان مردم بومی خرمشهر و آبادان گذاشته است؟ اگر بر زندگی فردیِ افراد تأثیر بگذارد بی‌تردید این تأثیر در بدنه شرکت هم خود را نمایان می‌کند، اما برای شرکت ما فعلاً مزیتی نداشته است.

اکنون شرکت جی‌ال‌ایکس دو عوارض پرداخت می‌کند، عوارض به شرکت شهرک‌های صنعتی و یک عوارض مستقل هم به منطقه آزاد اروند. چون وضعیت حوزه سرزمینی نامعلوم است و تاکنون تعیین تکلیف نشده و همین سبب هزینه‌های گزاف برای شرکت شده است.

منطقه آزاد اروند می‌گوید شرکت در حوزه سرزمینی من است و باید عوارض پرداخت کنید، شهرک صنعتی هم می‌گویند منطقه آزاد اروند هنوز رسمیت ندارد و شما باید عوارض را به ما پرداخت کنید و این کش‌وقوس‌ها همچنان ادامه دارد. شرکت جی‌ال‌ایکس دو پروانه بهره‌برداری دارد؛ از منطقه آزاد اروند و دیگری از صنعت، معدن و تجارت این جای تعجب نیست؟

امروز قطعات وارداتی شرکت به‌صورت ترخیص قطعی است نه منطقه آزادی، شاید در آینده منطقه آزاد اروند تأثیر خود را بر صنعت منطقه بگذارد اما فعلاً تأثیر مثبتی از آن ندیدیم، مثلاً باید از مالیات بر ارزش‌افزوده در مناطق آزاد معاف باشیم اما ما به منطقه آزاد اروند پرداخت می‌کنیم، در ماه‌های اخیر برای ما 200میلیون تومان جریمه ارزش‌افزوده زدند. منطقه آزاد اروند اعتقادی به نگرفتن ارزش‌افزوده ندارد.

اگر منطقه اروند، منطقه آزاد است، پس باید شرایط مناطق آزاد اجرا شود؛ اما اگر منطقه آزاد نیست، حداقل بگذارند تنها قوانین سرزمین اصلی حاکم باشد، صنعتگران در این منطقه بلاتکلیف هستند چون نمی‌دانند باید تابع قوانین سرزمین اصلی باشند یا منطقه آزاد!

سایت صنعتی منطقه آزاد اروند باید دارای امکانات باشد. برخی از شهرستان‌های دیگر که تنها منطقه ویژه اقتصادی هستند از شهرک‌های صنعتی با امکاناتی برخوردارند اما در منطقه آزاد اروند شهرک صنعتی حتی ناوگان حمل‌ونقل عمومی ندارد.

مردم بومی از منطقه آزاد اروند جز رفاه نمی‌خواهند. رفاه با اشتغال به‌وجود می‌آید، برای اشتغال منطقه آزاد اروند باید از صنعتگران حمایت کند تا بتوانند در منطقه اشتغال‌زایی کنند، لازم نیست نگران جذب سرمایه‌گذار و صنعتگر باشند، اگر از صنعتگران حمایت کنند خودشان واسطه جذب صنعتگران دیگر می‌شوند.

گفت‌وگو از محمدرضا عبادی و عباس عامریان

انتهای پیام/

پربیننده‌ترین اخبار استانها
اخبار روز استانها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon