برداشت بی رویه آب باغات پسته ایران را خشکانده است

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری چنل نیوز آسیا، درختان پسته در روستایی در جنوب ایران مدتهاست خشکیده اند. سفره های آب زیرزمینی در اثر دهه ها استفاده بی رویه کشاورزی و هدررفت آب، به اتمام رسیده اند.
آخرین کشاورزان منطقه به همراه خانواده هایشان 10 سال پیش اینجا را ترک کرده اند و روستا خالی از سکنه شده است.

پسته مهمترین کالای صادراتی ایران پس از نفت است. سال گذشته 250 هزار تن پسته در ایران تولید شد. در استان کرمان در جنوب ایران، پسته همواره یکی از محصولات تولیدی اصلی کشاورزان بوده است، اما با تغییرات آب و هوایی و کشت بی رویه این صنعت در حال نابود شدن است.

در نزدیکی شهر سیرجان،  تعداد زیادی چاه های آب خشک شده دیده می شود. به گفته حسن علی فیروز آبادی، که حدود 50 سال در روستای ایزد آباد در نزدیکی این منطقه زندگی کرده: «کشاورزی در این منطقه نابود شده است.» بعضی از درخت های پسته حسن علی آنقدر عمر دارند که دوران طلایی شاه عباس صفوی در قرن هفدهم را به یاد بیاورند، اما آب شور منطقه برگ های آنان را زرد کرده است. او گفت: «وقتی من بچه بودم این چاه 6 تا 10 متر عمق داشت، اما اکنون عمق چاه 150 متر است، اما آب آن تلخ و شور است.»

«این روستا قبلا ساکنین زیادی داشت. بیشتر کسانی که از اینجا رفته اند الان کارگر یا راننده شده اند. 10 سال که بگذرد دیگر چیزی از اینجا نخواهد ماند.»

ایران با 2 چالش اساسی مواجه است. مقابله با خشکسالی سراسری چندین ساله که نشانه چندانی از فروکش کردن آن دیده نمی شود و تلاش برای متقاعد کردن کشاورزان جهت متوقف کردن استفاده کنترل نشده از آب موجود.

حدود 300 هزار مورد از 750 هزار  پمپ آب موجود در ایران غیرقانونی هستند. این یکی از دلایل عمده کاهش سفره های آب زیرزمینی در ایران است.

در سال 2013، اتاق بازرگانی ایران تحقیقی را انجام داد که نشان می داد، استان کرمان در حال از دست دادن سالانه 20 هزار هکتار از مزارع پسته خود به دلیل بیابان زایی است.

برای قرن های متمادی، ایران از یکی از پیچیده ترین سیستم های آبیاری جهان استفاده می کرد. شبکه ای از کانال های زیرزمینی تحت عنوان «قنات» که آب را از زیر کوه ها به دشت های خشک منتقل می ساخت.

اما با آمدن پمپ های آب برقی و سیاست های آشفته یک قرن گذشته، توجه چندانی به حفاظت از آب نشد و سیاست خودکفایی در تولید مواد غذایی در دوران تحریم ها آسیب بیشتری به منابع آبی وارد ساخت.

محسن ناصری، عضو دفتر ملی تغییرات آب و هوایی در تهران گفت: «ما به آرامی در حال عبور از این توهم دیرینه هستیم که منابع (آب) بی پایان هستند.»

وی افزود، دولت در نهایت در حال توجه به انگیزه های مالی برای تشویق کشاورزان به حفاظت از منابع آبی است. بر اساس یکی از این طرح ها، اعتبار لازم به کشاورزان اعطا می شود تا تجهیزات آبیاری مدرن خریداری کنند، اما تغییر الگوی رفتاری آبیاری زمین های کشاورزی زمان خواهد برد.

ناصری: «این اتفاق هرچند دیرهنگام، اما دارد رخ می دهد.»

برخی از کشاورزان این کار را به دست خود انجام می دهند.

درختان پسته سرسبز مزرعه فرهاد شریف در نزدیکی سیرجان همچون روستایی در میانه بیابان است.

خانواده شریف، 8 سال قبل سیستم آبیاری قطره ای را نصب کرده اند که به دقت کیفیت و کمیت آبی راکه به پای هر درخت می ریزد به دقت تحت کنترل دارد.

شریف که این مزرعه را با پدرش اداره می کند گفت: «ما کیفیت و کمیت بیشتری از درختان پسته مان گرفته ایم و 70 درصد آب کمتر مصرف می کنیم.»

انتهای پیام/191