اصلاح و حذف قوانین معارض اقتصاد مقاومتی در کشور

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، میزگرد تخصصی و مطبوعاتی «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» به همت نشریه چشم‌انداز همدان صبح امروز برگزار شد که در آن مسئولان و نمایندگان تمامی رسانه‌های استان همدان حضور داشتند.

در این مراسم دغدغه‌های کلی در زمینه اقتصاد مقاومتی از جمله ملزومات عملی شدن آن و شعاری عمل کردن بخش دولتی مطرح و راهکارهایی ارائه شد که می‌تواند در صورت عملی شدن مانعی از سر راه اقتصاد مقاومتی بردارد.

متاسفانه نگاه شعاری به اقتصاد مقاومتی و خلاصه شدن آن در سیمنارها و همایش‌های مختلف سبب ایجاد مشکل در مسیر عملی شدن این سیاست‌ها شده که البته امسال کمی از این رفتارها کاسته شده است.

در این میزگرد تخصصی سعید میدانچی دبیر مجمع فعالان اقتصادی استان همدان و سید آقا حسینی مدرس دانشگاه به سوالات در این میزگرد پاسخ دادند.

تعریف‌های زیادی در رابطه با اقتصاد مقاومتی شده است از نظر شما تعریف جامع از اقتصاد مقاومتی چیست؟

حسینی: در مجموع در قرن 20 بحثی شروع شد که ریشه آن در قرن 16 تحت عنوان رنسانس است و این تفکر بین دانشمندان وجود داشت که هر کس تخصصی پیدا کند نباید خارج از آن اظهارنظر کند به این معنی که انسان‌ها را کدبندی کردند و در نهایت نوع زندگی بشر به صورت تخصصی بیرون آمد که واژه مکتب کلاسیک ایجاد شد.

اولین تخصص در جهان در 400 سال اخیر قانون‌گرایی بود و کشوری که نظام قانونی پیدا می‌کرد و قانون را به عنوان مدل رفتاری به‌کار می‌گرفت آن کشور توسعه‌یافته تلقی می‌شد پس از اجرای قانون متوجه شدند تنها گرایش به قانون راهگشا نیست و بشر به انقلابی غیرانقلاب قانون نیاز دارد مکتبی در اوایل قرن 20 تحت عنوان نظام سیستم‌ها ایجاد شد که به قانون و انسان‌ها احترام بگذارد اما پس از آن نیز به این موضوع رسیدند که به تمام متغیرهای مورد نیاز بشر باید احترام گذاشت و باید سیستمی ایجاد شود که تخصص آن در یک زمینه نبوده و تمام علوم را در برگیرد که علوم مضاعف ایجاد شد.

فرهنگ، امنیت، اقتصاد و بُعد اجتماعی زندگی بشر چهار رکن حکومت هستند باید فرهنگی داشت که بتواند آرامش ایجاد کند و استرس‌ها را از بین ببرد اقتصاد بدون امنیت و آرمان‌های فرهنگی نیز معنی ندارد و نیاز به اقتصادی است که بتواند آرمان‌ها و ارزش‌ها را شکل دهد.

امسال به چه دلیل به نام «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری شده است و در این راستا چه اقداماتی انجام شده است؟

حسینی: تاریخ 400 ساله اخیر نشان داده جوامعی که بین مجموعه‌ ارکان حاکمیت پیوند ایجاد می‌کند ساده‌تر می‌تواند جوامع خود را سر و سامان دهند در دهه گذشته بیش از هزار نفر از متفکران اقتصادی جهان مقالاتی نوشتند که یک وجه اشتراک در آنها وجود داشت این هزار دانشمند از بروز بحران پولی و مالی جهان در دو سه دهه آینده خبر دادند که سیستم مالی جهانی را به سمت افول می‌کشاند.

برداشت بنده از فرمایشات مقام معظم رهبری این است که ایشان متوجه شدند اقتصاد جهانی به سمت ورشکستگی در حال حرکت بوده و اعلام کردند اقتصادی ایجاد شود که در برابر این ورشکستگی آسیب نبیند اقتصاد مقاومتی در برابر بحران‌هایی که ایجاد شد به وجود آمد و این موضوع هوشیاری مقام معظم رهبری را نشان می‌دهد.

اقتصاد مقاومتی نوعی معادلات پولی، مالی، تجاری، مصرفی و توزیعی کالاهای زندگی بشر است که اگر بحران جهان را فراگرفت اقتصاد ایران در برابر آن مقاوم بوده و کمتر صدمه ببیند، اقتصاد مقاومتی مقاوم‌کردن سیستم‌های مالی، پولی و بانکی جامعه در برابر بحران‌ها است.

اقتصاد مقاومتی از نظر فعالان اقتصادی چه معنا و تعریفی دارد؟

میدانچی: پس از انقلاب اقتصاد کشور نفتی و تک محصولی شد و تکیه به فروش نفت معضلاتی را برای کشور ایجاد کرد که البته در دوران پهلوی نیز اقتصاد کشور وابستگی شدیدی به نفت داشت اقتصاد مقاومتی تنها در دو سه سال اخیر خلاصه نمی‌شود بلکه مقام معظم رهبری از چندین سال گذشته با نام‌گذاری‌های مختلف همچون اصلاح الگوی مصرف تاکید بر اقتصاد مقاومتی را آغاز کردند و ریشه بسیار از مسائل در این زمینه در سال‌های گذشته است.

پس از گذشت 38 سال از انقلاب اسلامی، کشورهای سلطه برای مخالفت با آن از راه‌های مختلفی وارد شده و برنامه‌ریزی بسیاری دارند تا ایران در زمینه اقتصادی با مشکلاتی مواجه شود، شعار مناسب و شایسته‌ای برای سال 95 انتخاب شده اما این مسئله باید دستورالعمل‌هایی در قالب قرارداد داشته باشد تا در مسیر حرکت آن به اقتصاد پویا دست پیدا کنیم.

همچنین باید از نظر فرهنگی به اقتصاد مقامتی توجه جدی شود و از سوی دیگر اگر هر مسئولی و فردی در این جامعه به وظایف خود در قبال اقتصاد مقاومتی عمل کند به سرعت و در زمانی کم به اهداف خود دست پیدا می‌کنیم.

یکی از مسائل کنونی این است که دولت‌های غربی دخالت کرده و در جامعه تفرق ایجاد کرده‌اند متاسفانه در جامعه همه متفرق بوده و همبستگی وجود ندارد اگر مقام معظم رهبری از واژه وحدت استفاده می‌کنند پیروزی را به دنبال دارد که این موضوع برای غرب نیز ثابت شده است حال پس از تاکید مقام معظم رهبری به اقتصاد مقاومتی کشورهای غربی به دنبال ایجاد تفرق در این زمینه هستند تا جلوی حرکت اقتصاد مقاومتی را بگیرد.

در صورتی که عدم وحدت در جامعه حاکم شود آسیب بسیاری به فرهنگ و اجتماع وارد می‌شود زیربنای اقتصاد مقاومتی درون‌گرایی است و تا درون درست شود و وظایف خود را درست انجام دهیم اقتصاد مقاومتی نیز محقق خواهد شد.

برخی اقتصاد مقاومتی را اقتصاد ریاضتی دانسته چه تفاوت‌هایی بین اقتصاد مقاومتی و ریاضتی وجود دارد؟

میدانچی: اقتصاد ریاضتی گوشه‌نشینی و حرکت نکردن است اما اقتصاد مقاومتی به معنای برداشتن موانع از پیش‌رو و حرکت مستمر است برخی قوانین با تحقق اقتصاد مقاومتی در تعارض هستند و قوانینی که مدافع حق و حقوق نباشد باید از پیش‌رو برداشته شود، اقتصاد مقاومتی به گونه‌ای است که می‌تواند زمینه استفاده بهینه از تمامی ظرفیت‌های کشور را فراهم کند.

حسینی: اقتصاد ریاضتی در کل به معنای کم کردن ابعاد مختلف زندگی است که در نتیجه ضایعات اجتماعی و فردی را به دنبال داشته و آسیب‌های بسیاری برای جامعه ایجاد می‌کند، اما اقتصاد مقاومتی بر درست انجام دادن امور تاکید داشته و در قرآن از آن به عنوان عمل‌الصالحات یاد شده است.

درون‌زا و برون‌گرا بودن در اقتصاد مقاومتی چه معنایی دارد؟

حسینی: در اسلام به سه چیز توجه شده که باید در انقلاب نیز به آن موضوعات توجه شود الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت، جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی سه مقوله‌ای است که باید به آن توجه کرد در این بین اقتصاد مقاومتی دو هدف دارد که اگر به آنها توجه شود پاسخ سوال مشخص می‌شود، ابتدا دیدگاه مبنایی و دوم دیدگاه تفصیلی است.

در اهداف مبنایی حکومت به سه مورد باید بسیار توجه شود ابتدا مکتب اقتصاد اسلام است که آیا اسلام مکتب و اقتصاد دارد یا نه، آیا در دین اسلام چیزی به عنوان مکتب اقتصاد دینی است و محدوده آن کجاست؟

در فرمایشات مقام معظم رهبری و قرآن مکتب اقتصادی در سه مورد از جمله عدالت اقتصادی خلاصه می‌شود که البته عدالت اقتصادی با تساوی اقتصادی و تساوی درآمدی یکی نیست مساوات مواقعی کاربرد دارد که شرایط افراد با هم برابر باشد اما اگر شرایط متفاوت بود مساوات معنی نداشته و عدالت معنا پیدا می‌کند.

نکته دیگر جهاد اقتصادی است به این معنی که مجاهدانه زندگی و سرمایه‌گذاری کرده و تنها به دنبال مصرف نباشیم بلکه در این بین تولید نیز اجرایی شود در حال حاضر نقش مجاهدانه‌ای در تولید نبوده و متاسفانه مصرف بی‌رویه مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است.

مورد سوم عزت اقتصادی است نباید کالایی تولید شود که به شرف و عزت صدمه وارد کند تنها مکتب اسلام است که اقتصاد را به دو قسمت حلال و حرام تقسیم می‌کند باید توجه داشت که دیدگاه مبنایی باید سه مقوله عدالت، جهاد و عزت اقتصادی را مورد توجه قرار دهد.

در درون‌زا کردن اقتصاد باید به تولید کالاهایی پرداخته شود که حلال هستند و در برون‌گرایی مواردی که حرام است و با آیین مکتب اسلام سر ناسازگاری دارد را به صفر برسانیم.

آیا اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد دولتی است؟

میدانچی: یکی از مسائل مهم در کشور آمایش سرزمینی است تا آمار و اطلاعات کامل دریافت شود در برخی مواقع تولید کالا به صرفه کشور نبوده و ممکن است آسیب‌هایی نیز داشته باشد و اما در مواردی با توجه به وجود منابع باید کالا را در کشور تولید و صادر کرد از سوی دیگر متاسفانه خام‌فروشی منابع همچون نفت به یکی از مشکلات و معضلات جدی در کشور تبدیل شده که به صرفه نبوده و باید از این موضوع جلوگیری شود.

امروز در بخش کشاورزی با وجود کمبود منابع آبی محصولات پرآب‌بری همچون سیب‌زمینی و هندوانه تولید و به کشورهای دیگر صادر می‌شود که تبعات منفی آن به اقتصاد درونی برمی‌گردد تولید در کشور باید تخصصی و دانش بنیان شود.

اقتصاد مقاومتی اقتصاد دولتی نیست چرا که دولت سرمایه‌گذار و اقتصاددان خوبی نیست برای اینکه اقتصاد مقاومتی شکل بگیرد باید مردم پای کار باشند و حکومتی که از مردم شکل گرفته باید از مردم استفاده کند نه اینکه اقتصاد دولتی شده و پس از 37 سال از گذشت انقلاب حقوق نجومی برای کسانی که زحمت نمی‌کشند ایجاد شود.

حسینی: اینکه پول تو جیبی مردم چقدر است بحث مهمی است و آیا دولت حق دخالت در زندگی دارد یا نه چرا که در گذشته به دولت اختیار کامل برای دخالت در این موضوع داده می‌شد برخی از کشورها به طور کامل در درآمد مردم دخالت دارند ولی در غرب این عکس این موضوع رخ می‌دهد و به نوعی افراط و تفریط در شرق و غرب وجود دارد.

براساس اصل 44 قانون اساسی تحرکات مجموعه انقلاب در سه مورد خلاصه می‌شود ابتدا اینکه جامعه نیاز به تحرک اجتماعی دارد که در تحرک اجتماعی اقتصاد تعاون شکل می‌گیرد، بخش خصوصی را به عنوان تحرک باید فعال شود تا تحرک فردی شکل گیرد.

حکومت نیز نباید از بخش خصوصی و تعاونی اسیب ببیند که در نتیجه به سه بخش دولتی، خصوصی و تعاونی در کنار یکدیگر نیاز است از ابتدای انقلاب 83 درصد اقتصاد کشور دولتی بوده و در مقابل بخش تعاونی و خصوصی ضعیف شده است در حال حاضر فشار بر واگذاری امور دولتی به بخش خصوصی است.

نظر شما درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد معیشتی است چیست؟

حسینی: اقتصاد مقاومتی می‌تواند درد امروز جامعه را را حل کند مشروط بر اینکه دانش‌بینان بوده و فناوری روز در آن به کار رفته باشد.

مفاسد اقتصادی یکی از واقعیت‌های جامعه محسوب می‌شود در این شرایط باید اقتصاد مقاومتی را اجرایی کرد یا به مقابله با این مفاسد پرداخت؟

میدانچی: با توجه به اینکه مفاسد همیشه وجود داشته باید دید چه کاری برای جلوگیری از فعالیت مفاسد اقتصادی باید انجام شود یکی از مسائلی که مفاسد ایجاد می‌کند نابسامانی است و اگر کشوری آمایش سرزمینی نداشته باشد سبب ایجاد نابسامانی می‌شود.

اگر در سازمانی نظم، کنترل و نظارت وجود داشته باشد مفاسد اقتصادی نیز کاهش پیدا می‌کند اگر دولت کنترل نظارت و نظم درستی در سازمان‌ها داشته باشند شاهد کاهش این و اگر نه فسادها را خواهیم داشت.

حسینی: برای شکل دادن اقتصاد مقاومتی نیاز به عزم ملی وجود دارد و برای جلوگیری از مفاسد این عزم ملی باید فرهنگ ملی داشته باشد، در حوزه مصرف باید فرهنگ‌سازی جدی صورت گیرد تا حداقل در این حوزه با مشکل مواجه نشویم تا بتوان مشکلات کشور را رفع کرده و تولید را ساماندهی کرد.

تولید، توزیع و مصرف درست فساد را به شدت کاهش می‌دهد، از سوی دیگر کمیسیون اصل 90، دیوان محسابات و بازرسی کل کشور وجود دارد که اگر درست وظیفه خود را عملی کنند مفاسد با کاهش جدی مواجه می‌شود.

رئیس جمهور راهبرد دولت را راهبرد اقتصاد مقاومتی اعلام کرده است به نظر شما امسال اقدام و عملی در کل کشور یا با برش استانی در همدان مشاهده در زمینه عملی شدن اقتصاد مقاومتی مشاهده شده است؟

زمانی می‌توان هماهنگ کاری را انجام داد که بر روی واژه‌ای تفاهم داشته و سپس پرشتاب کار را جلو ببریم در اقتصاد مقاومتی نیز این گونه است و باید دید در مفهوم و مصداق واژه اقتصاد مقاومتی با یکدیگر هم‌فکر هستیم، باید دید برداشت رئیس جمهور، معاون اول و سایر افراد از اقتصاد مقاومتی در جامعه چیست، ابتدا باید وحدت فهم ایجاد کرد و کلید واژه اقتصاد مقاومتی را درک کرد.

انتهای پیام/