به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، چهارشنبه شب گذشته قسمت دیگری از برنامه «ثریا» با موضوع بررسی چالشها و فرصتهای محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) روی آنتن رفت. این برنامه با حضور دکتر علی متولی زاده اردکانی، دکترای ژنتیک و فوق دکترای زیست فناوری از آمریکا، دکتر محمدمهدی خورشیدوند، نماینده سازمان بسیج کشاورزی و منابع طبیعی کشور و دکتر اسکندر امیدی نیا، نماینده وزارت بهداشت و عضو کمیته تخصصی ایمنی زیستی وزارت بهداشت، دکتر بابک ناخدا، نماینده وزارت جهادکشاورزی و رئیس بخش تحقیقات فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران برگزار شد.
تقابل شدید میان موافقان و مخالفان تجاریسازی تراریخته، این برنامه را به برنامهای چالشی تبدیل کرد و ابعاد جدیدی از شرایط ناپایدار نظارتی در حوزه محصولات دستکاری شده ژنتیکی برای مردم و نخبگان آشکار شد. با توجه به زمان 2 ساعته این برنامه، توجه خوانندگان گرامی را به گزارش اجمالی فرازهای مهم این مناظره دعوت میکنیم. ضمن اینکه فیلم مشروح این برنامه {اینجا} قابل رؤیت است.
** ناخدا: وزارت جهادکشاورزی با «واردات تراریخته» موافق است / تراریخته مشکلی ندارد؛ فقط متأسفانه زیستبوم کشور به خطر میافتد
بابک ناخدا موضع رسمی وزارت جهادکشاورزی را در شرایط حاضر «موافقت با واردات این محصولات» عنوان کرد. وی خاطرنشان کرد: وزارت جهادکشاورزی درمورد واردات محصولات تراریخته با توجه به وابستگیای که وجود دارد، مشکلی ندارد.
ناخدا با تصریح بر اینکه سم «بیتی» ــ که در محصولات تراریخته استفاده میشود ــ در کشاورزی ارگانیک کاربرد دارد، خاطرنشان کرد: این فیلمی که نشان دادید و به تجربه شکست خورده کشاورزان هندی میپرداخت و علیه بذرهای مونسانتو بود با هدایت گروه صهیونیستی لیبلدار «گرین پیس» ساخته شده است.
محسن مقصودی، مجری برنامه در تعریضی به این اظهارنظر ناخدا گفت: فکر نمیکنم یک گروه صهیونیستی علیه «مونسانتو» فیلم بسازد. این جواب مجری برنامه با سکوت ناخدا همراه شد.
نماینده وزارت جهادکشاورزی با تأکید بر سلامت بذرهای کمپانی صهیونیست مونسانتو ــ که در هند و جاهای دیگر کشت شده ــ پذیرفت که با ورود بذرهای تراریخته، گونههای بومی بذر از بین خواهند رفت. وی گفت: این نکته که با کشت بذرهای تراریخته، ذخایر ژنتیکی بذر بومی از بین میرود و تنوع زیستی گونههای بومی به مخاطره میافتد، متأسفانه دقیقاً درست است؛ وقتی کشاورزی به سمت تولید تجاری میرود، به سمت «مونو کالچر» حرکت خواهیم کرد.
وی با اشاره به اینکه هیچوقت ما این را بطور کلی تأیید نمیکنیم خاطرنشان کرد: باید با استفاده از بانک ژن از این گونهها حفاظت شود تا از آسیب گونههای زیستی بومی کشور کاسته شود.
** متولیزاده: کجای دنیا فرد شرکتدارِ ذینفع، مدیر پژوهشی دولتی کشور و همچنین مدیر انجمنهای زیست فناوری یک نفر است؟
متولیزاده اردکانی در ادامه خاطرنشان کرد: تولید برخی محصولات تراریخته ــ مانند برنج ــ در کشور ما انجام شده، بدون اینکه هیچ ارزیابی و بررسی انجام شود.
وی افزود: هیچ مستندسازی درخصوص بررسی عوارض این محصولات منتشر نشده است؛ اصلاً ارزیابی درخصوص سلامت و عوارض این محصولات صورت نمیگیرد؛ چون بعد از 20 سال میگویند ما هنوز مطالعاتمان کامل نشده است؛ این درحالی است که فیلمش موجود است که آقایان اذعان کردهاند که داشتند این اقلام را تجاریسازی میکردند؛ ضمن اینکه سازمان حفاظت محیط زیست هم اعلام کرد که هنوز هیچ ارزیابی ریسکی به ما واصل نشده است.
دبیر انجمن زیست فناوری سلامت ایران با اشاره به اینکه بررسیهای مستقل نشان میدهد در خود امریکا برخی مشکلات و بیماریها مانند رشد اوتیسم و سرطان با کشت این محصولات همبسته است، گفت: از طرفی سم گلایفوسیت به تصریح سازمان بهداشت جهانی امکان سرطانزایی دارد؛ از سوی دیگر ما از کشورهایی مانند آرژانتین و برزیل دانه روغنی واردات میکنیم که سم گلایفوسیت فراوان مصرف میکنند؛ خیلی منطقی است که ما سم گلایفوسیت را در محصولات وارداتیمان چک کنیم؛ خوب چرا وزارت بهداشت جواب نمیدهد که چرا این ارزیابی انجام نمیدهد؟
وی با تأکید بر اینکه در امریکا که 20 سال است مصرف میکنند در زمینه این محصولات دید منفی وجود دارد، خاطرنشان کرد: شرکتهای سیمیلاک و نستله اعلام کردهاند که از مواد عاری از تراریخته استفاده خواهند کرد؛ یا برخی کشورها این موارد را برای کودکان و نوزادان ممنوع کردهاند.
متولی زاده اردکانی در ادامه با انتقاد از ساختارها و افراد متصدی محصولات تراریخته در کشور از مردم خواست با جستجو در فضای مجازی ببینند افراد ذینفع این حوزه چه کسانی هستند؟ وی ادامه داد: کجای دنیا فرد شرکتدارِ ذینفع، مدیر پژوهشی دولتی کشور و همچنین مدیر انجمنهای زیست فناوری یک نفر است؟ آیا نباید در این زمینه یک مرجع بیطرف داشته باشیم؟
** ارزیابیها توسط وزارت بهداشت انجام میشود؛ نمیشود!
اسکندر امیدینیا با تأکید بر اینکه «سلامت بذر به وزارت بهداشت ربطی ندارد و به وزارت جهادکشاورزی مربوط است» خاطرنشان کرد: روند بررسی تراریختهها را به این صورت است که وزارت بهداشت پس از بررسی اسنادی، و بررسی مطابقت گونههای اعلامی با سایتهای جهانی، با استفاده از آزمایشگاههایی که دارد و از سال 84 طراحی کرده این موارد را راستیآزمایی میکند.
وی تنها چند دقیقه بعد در چرخشی 180 درجه در پاسخ به پرسش مجری برنامه مبنی بر اینکه «آیا صحیح است که چون کنترل و ارزیابی ریسک تراریختهها بهشدت تخصصی است، همان شرکت تولیدکننده اسناد بررسیهایش را میدهد و شما کنترل میکنید و به آن اعتماد دارید» گفت: بله؛ وزارت بهداشت 100 درصد به خوداظهاری شرکت اعتماد میکند!
نماینده وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه «وزارت بهداشت بالاخره همین گونه برنج را که قرار است در برنامه ششم رهاسازی و تجاریسازی شود و به مصرف عموم برسد را بررسی کرده یا نه؟» گفت: سؤال شما غلط است!
وی بدون اشاره به دلیل غلط بودن سؤال گفت: برای ارزیابی بین 5 تا 15 سال زمان لازم است؛ 5 تا 20 میلیون دلار هم هزینه میبرد.
این عدم پاسخگویی به سؤال با واکنش مقصودی، مجری برنامه روبهرو شد و گفت: یک راه جواب ندادن به سؤال این است که آن را غلط بدانیم.
** خورشیدوند: بالاخره نفهمیدیم تراریخته کجا ارزیابی میشود!
خورشیدوند با بیان اینکه «ما بالاخره متوجه نشدیم سلامت این نوع از غذای مردم در کجا بررسی میشود» افزود: صنعت، تولید انبوه و اهداف تجاری پشت این موضوع هستند. اگر آزمایشگاهی در این دو وزارتخانه وجود دارد چرا یک گروه مستقل برای بازدید نمیفرستند و خیال مردم را از این بابت راحت نمیکنند؟
وی ادامه داد: در منطقه ما 4 عربستان و ترکیه و اسرائیل و ما 4 کشور پیشرو در بیوتکنولوژی هستیم؛ چرا سه کشور دیگر هیچیک کشت نمیکنند؟ اصلاً در کدام کشور محصولات دستکاری ژنتیک مستقیماً به مصرف مردم میرسد؟ چرا 10 سال است این محصولات وارد کشور میشود و کسی خبر ندارد؟ مردم حق دارند بدانند چه مصرف میکنند؛ چرا اسنادش را منتشر نمیکنید؟
اسکندر امیدی نیا در واکنش به این سخنان گفت: شما کجای تصمیمگیری هستید که ما اسناد را منتشر کنیم؟!
در پایان محسن مقصودی خاطرنشان کرد: در روسیه واردات تراریخته و کشت آن ممنوع است؛ حتی راشاتودی اعلام کرد قانونی در حال تصویب است که واردات این محصولات در حد 20 سال زندان دارد و به عنوان یک «جرم تروریستی» با آن برخورد میشود.
در نهایت نظرسنجی برنامه نشان داد بیش از 78 درصد مردم، شرایط کنترلی و نظارتی را کافی نمیدانند.
انتهای پیام/*