با این عملیات نشان دادیم که «استراتژی جنگ» یعنی چه؟

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، دهم آبان ماه سال 1361، صد و چند دقیقه مانده به نیمه شب، رزمندگان کشورمان عملیاتی را آغاز کردند که اهداف بسیار مهمی را نشانه رفته بود؛ اما با عملیات های دیگری که تا آن روز به انجام رسانده بودیم، تفاوت آشکاری داشت. آنقدر که می‌توان سرفصل مجزایی برایش گشود و از منظری متفاوت مورد بررسی و تحلیل قرارش داد.

عملیاتی که در ماه محرم صورت می‌گرفت و از این روی «محرم» نام گرفت. آن هم در زمانی که پس از فتوحات چشمگیرِ رقم خورده و چشیدن طعم شیرین پیروزی در عملیات‌های «ثامن الائمه»، «فتح المبین»، «بیت المقدس» و «مسلم بن عقیل»، عدم الفتح عملیات «رمضان» موجب شده بود دشمن خیالاتی شده و به قول معروف هوا برش دارد!

از این روی، طراحی عملیاتی در دستور کار قرار گرفت که بتواند در کنار محقق کردن برخی اهداف از جمله آزاد سازی بخش هایی از خاک کشورمان که در اشغال صدامیان بود و وارد آوردن لطماتی به ایشان، تداوم تسلط کشورمان در جنگ و ممانعت از خروج صدامیان از موضع انفعالی بود؛ اتفاقی که اگر رخ می‌داد، جبران ناپذیر می‌نمود، به ویژه آنکه عدم الفتح عملیات رمضان دشمن را شاد کرده و اثر نامطلوبی بر روحیه رزمندگان مان گذاشته بود.

اینجاست که می‌توان پی به تفاوت عملیات محرم با عملیات های قبلی برد و دریافت تا چه اندازه انجام آن برایمان حیاتی بود و به چه میزان پیروزی در آن یا خدا ناکرده عدم موفقیت در آن، در تعیین سرنوشت آن روزهای جنگ تحمیلی یا حتی فرجام کار می‌توانست نقش ایفا کند. عملیاتی که نخستین تجربه فرماندهی شهید «حاج مهدی زین الدین» در آن رقم خورد؛ همان فرمانده شهیدی که به شهادت محسن رضایی، دغدغه دانستن درباره استراتژی جنگ را داشت، در این باره تحقیق می‌کرد و می‌آموخت.

مرحله نخست عملیات در ساعت 22و 8 دقیقه شب 10 آبان ماه 1361 با رمز یا زینب (سلام الله علیها) به فرماندهی سردار شهید حسن باقری به اجرا درآمد. نیروهای خودی توانستند در کمتر از نیم ساعت پس از اعلام حمله در یک محور، شماری از نیروهای عراقی را به اسارت درآورده و در محور دیگر نیز نیروهای دشمن (به استعداد یک تیپ) را به محاصره درآورده و بسیاری شان را اسیر کند.

در ساعت 6 صبح روز بعد به جز جناح چپ منطقه عملیات، کلیه یگان ها به اهداف تعیین شده دست یافتند و همه نیروها به هم ملحق شدند. تنها یگان های قرارگاه چهارم به خاطر طغیان رودخانه دویرج و فقدان پل نتوانستند اهداف خود را در منطقه پرچم هندی و ربوط به طور کامل تصرف نمایند و از این رو، تغییراتی در مراحل بعدی عملیات رقم خورد.

در نتیجه طی این مرحله 550 کیلومتر مربع از خاک ایران از جمله ارتفاعات مهم منطقه مانند «پل چم سری»، «حوزه نفتی بیات»، «نهر عنبر»، «شهر میمه و «موسیان» آزاد و علاوه بر آن، جاده عین خوش به دهلران نیز از زیر دید و تیر رس دشمن خارج شد. همچنین شهرک طیب عراق تحت اشراف قوای ایرانی قرار گرفت.

در مرحله دوم، با وجود پیروزی‌های مرحله نخست و از هم پاشیدگی و ضعف روحیه دشمن، به لحاظ عدم موفقیت قرارگاه چهارم در مرحله نخست و خالی ماندن جناح چپ، چون مواضع فتح شده نیز در معرض پاتک و تهدید دشمن بود، ترمیم رخنه به وجود آمده ضرورت داشت و از این روی، مرحله دوم عملیات در روز سه شنبه یازدهم آبان ماه 1361، در ساعت 2 و 30 دقیقه بامداد آغاز شد.

نیروهای خودی با الحاقی که صورت گرفت، محاصره دشمن را کامل کردند و موفق شدند در این مرحله 150 کیلومتر مربع از زمین های اشغال شده را آزاد کرده و شماری از نیروهای عراقی به اسارت درآورند.

هدف مرحله سوم عملیات محرم، تصرف همه بلندی های غرب حمرین و جاده ها و مراکز مهم عملیاتی و ایجاد و تأمین لازم برای جاده آسفالته چم سری، شرهانی و زبیدات و جاده شوسه زبیدات ـ طیب بود و به این منظور در ساعت 22 روز 15 آبان ماه 1361 حمله آغاز شد.

نبرد گسترده به واسطه مقاومت پراکنده نیروهای ارتش عراق و عدم پاکسازی منطقه در ساعت 8 صبح 16 آبان ماه به پایان رسید و در نتیجه آن 300 کیلومتر مربع از خاک عراق شامل پاسگاه های زبیدات، شرهانی و ابوغریب و همچنین تأسیسات نفتی شامل 70 حلقه چاه نفت به تصرف رزمندگان اسلام درآمد و همچنین سازماندهی 14 تیپ عراقی در این نبرد آسیب دید.

تلفات و ضایعات وارده به دشمن شامل انهدام 8 تا 12 یگان سازمانی تا 70 درصد، انهدام 260 دستگاه تانک و نفربر، 230 دستگاه خودرو، سقوط 10 فروند هواپیما و به غنیمت گرفتن 150 دستگاه تانک و نفربر، 250 دستگاه خودرو، چندین دستگاه موشک انداز مالیوتکا و مقدار انبوهی سلاح سبک و کشته و زخمی کردن و به اسارت درآوردن 10400 تن از نیروهای دشمن بود.

رزمندگان کشورمان در این عملیات شمال 4 لشکر پیاده، یک لشکر زرهی و یک تیپ احتیاط از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یک تیپ پیاده از نیروی زمینی ارتش بودند. نیروی زمینی تازه تأسیس شده سپاه پاسداران در این عملیات به خوبی از تانک ها و زره پوش های غنیمتی بهره برداری کرد.

عملیات محرم روایتی از تلاش مجدانه فرماندهانی چون شهید مهدی زین‌الدین را بازگو می‌کند که در پی عدم الفتح در عملیات رمضان، ‌سعی در بازسازی روحیه رزمندگان و نیز شکستن جو سنگین تبلیغاتی دشمن را داشتند. انجام این عملیات در ماه محرم به عنوان یکی از ماه‌های مقدس مسلمین و به ویژه شیعیان، امتداد خط فکری مجاهدانی را تشکیل می‌داد که خود را وارثان خون حسین(ع) می‌دانستند و اینک در ماه پیروزی خون بر شمشیر می‌رفتند تا کربلای دیگری را این بار در جبهه‌های جنگ تحمیلی رقم بزنند.

‌عملیات محرم بزرگترین عملیات پس از عدم الفتح در رمضان بود. در این زمان قوای نظامی کشورمان در پی آن بود تا با کسب موفقیت در جبهه‌های جنگ جو سنگین روانی دشمن را بشکند و از طرفی به فضای عمومی داخل کشورمان نیز نشان دهد که هنوز ابتکار عمل در جبهه در دست نیروهای خودی است. پس از عملیات فتح المبین و همچنین فتح خرمشهر در الی بیت المقدس، به هر دلیل عملیات رمضان با موفقیت انجام نشد. این وضعیت می‌توانست در افزایش روحیه دشمن و تحلیل روحیه خودی تأثیرگذار باشد. لذا فرماندهان، عملیات محرم را در آبان ماه 1361 مصادف با ماه محرم و حدودا چهار ماه پس از رمضان طراحی کرده و به اجرا گذاشتند.

تیپ 17 علی بن ابیطالب(ع) به فرماندهی شهید مهدی زین‌الدین یکی از یگان‌های شرکت‌کننده در این عملیات بود. جانشین تیپ درباره عملیات محرم می‌گوید: وقتی منطقه را شناسایی کردیم و به کانال‌های دشمن برخوردیم، برخی از دوستان عنوان می‌کردند، این کانال‌ها مشکلاتی برای عبور نیروها فراهم خواهد کرد، اما شهید زین‌الدین با نبوغ نظامی خود حرفی را زد که خیلی باعث تعجب ما شد. او گفت فکر می‌‌کند این کانال‌های یک فرصت برای ‌ماست. به این ترتیب که می‌توانیم نیروها را درون این کانال‌ها از دید دشمن پنهان کنیم و در یک غافلگیری به آنها ضربه بزنیم. اتفاقا همین طور هم شد و شب هشتم آبان ماه 1361 یعنی یک روز قبل از آغاز عملیات سه گردان از بچه‌های تیپ 17 را به کانال‌ها هدایت کردیم. این گردان‌ها آن شب و روز بعدش را در همان کانال مخفی ماندند و شامگاه نهم آبان ماه بناگاه از درون کانال‌ها بیرون آمدند و در یک غافلگیری بلندی 402 به عنوان یکی از مهم‌ترین بلندی‌های ارتفاعات حمرین را آزاد می‌کنند. غافلگیری دشمن به قدری بود که خیلی از آنها حتی فرصت نکرده بودند از خود دفاع کنند. چون اصلا فکر نمی‌کردند نیروهای ما به این اندازه به آنها نزدیک شده باشند. در صورتی که اگر کانا‌ل‌ها نبودند و بچه‌های ما می‌خواستند از خط خودی به دشمن بزنند، حداقل باید چند ساعت بعد به خط دشمن می‌رسیدند.

منبع:تابناک

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه سایر رسانه‌ها