«محمدباقر حکیم»، پژوهشگر و کارشناس عراقی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص اقدام دولت اقلیم کردستان و نیروهای پیشمرگ برای حفر خندق در اطراف شهرهای شنگال و زومار در استان نینوا و برافراشتن پرچمهای کردستان در این دو شهر و درخواست نیروهای پیشمرگ و امنیتی کُرد در کرکوک از عربها برای ترک این استان، با اشاره به طرح پیشین این موضوع گفت: موضوع حفر خندق در اوایل سال 2016 میلادی برجسته شد؛ اما این موضوع به سرعت از جانب حزب دموکرات اقلیم کردستان تکذیب شد.
وی با توجه به فرصت طلبی اربیل اشاره داشت: قضیه حفر خندق چند روز پیش دوباره توسط نماینده «شبکها» برجسته شد؛ اما واکنشی در این امر از جانب حکومت اقلیم کردستان مشاهده نشد. بیشک امروز اقلیم کردستان از ضعف نیروهای امنیتی پس از ورود داعش به خاک عراق استفاده میکند و پس از اخراج این گروه تکفیری توانسته زمینهای آزادشده را جزئی از اقلیم کردستان معرفی کند و حتی پرچمهای خود را در این مناطق بالا ببرد.
پژوهشگر مسائل عراق تلاش اقلیم کردستان عراق برای الحاق مناطق گفته شده را مورد توجه قرار داد و افزود: لازم به ذکر است که نیروهای نظامی اقلیم کردستان امروز تلاش میکنند تا این مناطق را ترک نکنند و این موضوع را چندین بار از جانب رهبران خود اعلام کردهاند؛ اما سندی دال بر حفر خندق در این مناطق به صورت واضح و روشن وجود ندارد. نکته موجود در حال حاضر تأکید رهبران اقلیم کردستان دال بر الحاق این مناطق به اقلیم کردستان است که آنها بر این موضع خود پافشاری میکنند.
وی در پاسخ به این پرسش که «سرنوشت مناطق مشمول ماده 140 قانون اساسی عراق به کجا ختم خواهد شد؟» یادآوری کرد: این ماده قانونی از سال 2005 میلادی تاکنون مورد بحث و تنش بین دو طرف بوده و هیچگاه همکاری لازم از دو طرف برای رسیدن به نتیجه نهایی انجام نشده است. در واقع باید اقداماتی برای اجرای این ماده قانونی مانند بازگشت ساکنان اصلی، سرشماری آنها در مناطق ذکر شده و برگزاری رفراندوم انجام شود؛ اما حکومت مرکزی عراق به دلیل اینکه در سالهای گذشته همیشه در بحرانهای مختلفی مشغول بوده، نتوانسته است این قانون را اجرا کند.
حکیم از طرفی دیگر حکومت اقلیم کردستان را به دنبال فرصتی خواند که بتواند این مناطق را بدون اجرای اقدامات قانونی تصاحب کند و افزود: به نظر میرسد این فرصت پس از ورود داعش به این مناطق مهیا شد. بیانیههایی که از جانب رهبران اقلیم کردستان در این ماهها منتشر میشود، لهجه زور و قدرت دارد که اقلیم کردستان دیگر از این مناطق خارج نمیشود؛ اما به نظر میرسد پس از خروج داعش بحران این موضوع در عراق پررنگ خواهد شد.
وی با توجه به اقدام غیرقانونی اربیل تأکید کرد: سرنوشت این موضوع باید در تعاون و همکاری بین حکومت مرکزی عراق و اقلیم کردستان مشخص شود. اقدام اقلیم کردستان در حال حاضر غیرقانونی است و میتواند در آینده آغاز کننده بحرانهای سیاسی جدیدی بین دو طرف باشد.
کارشناس عراقی در پاسخ به این پرسش که «آیا دولت اقلیم کردستان با سیاست جدید خود قصد بیرون راندن عربها، ترکمنها و شبکها را از مناطق مذکور دارد؟» گفت: اقلیم کردستان بهصورت مستقیم اعلام میکند که اقلیتها خود خواهان الحاق این مناطق به اقلیم کردستان هستند که در واقع این موضوع عمومیت ندارد. درست است که تعدادی از اقلیتها این موضوع را اعلام کردهاند؛ اما در مقابل تعداد قابل توجهی (شاید بیش از 50 درصد اقلیتها) خواهان عدم الحاق این مناطق به اقلیم کردستان هستند.
وی با اشاره به تلاش اربیل برای الحاق اقلیتها به اقلیم کردستان عراق تأکید کرد: اقلیم کردستان بهصورت مستقیم این موضع را برجسته میکند و بهصورت غیرمستقیم تلاش میکند تا کسانی را که با این پروژه مخالفت میکنند، از مناطق مورد نظر اخراج کند یا آنقدر آنها را تحتفشار قرار دهد تا اینکه این خانوادهها خود از آن مناطق مهاجرت کنند.
پژوهشگر مسائل عراق در پاسخ به این پرسش که «درخواست نیروهای پیشمرگ و امنیتی کُرد در کرکوک از عربها برای ترک این استان نیز در چارچوب سیاست جدید اربیل قرار میگیرد؟» اشاره داشت: این موضوع درست است. همانطور که گفته شد امروز گروههایی از کردها به خانوادههایی که نظرشان با پروژه کردها موافق نیست فشار میآورند تا از این مناطق خارج شوند. این گروهها که بهعنوان گروههای غیررسمی و غیرقانونی کردی شناخته شدهاند، با روشهای مختلفی تلاش میکنند تا به این خانوادهها فشار بیاورند تا مناطق خود را ترک کنند.
وی دو نکته را در رابطه با اقدامات پیشمرگها در کرکوک مورد توجه قرار داد و افزود: نکته نخست تنشهای نیروهای امنیتی کردی با این افراد و خانوادهها است. تنشها در کرکوک چندین بار در ماههای گذشته مشاهده شده که در نهایت مشخص شده است که برخی از نیروهای کردی تنشهایی را با نیروهای عربی آغاز کردهاند و گفته میشود هدف اساسی این تنشها فشار بر عربها و تهدید آنها برای خروج از این مناطق است.
حکیم با اشاره به نکته دوم در این زمینه خاطرنشان کرد: عربهای کرکوک چندین مرتبه مورد حمله گروههای تروریستی داعش قرار گرفتند که این امر منجر به مهاجرت تعداد قابل توجهی از عربهای کرکوک از این منطقه شد. این موضوع واکنش رئیس فدراسیون پناهندگان و آوارگان عراق را نیز به همراه داشت. دشتی جمال، دبیر کل فدراسیون آوارگان و پناهندگان عراق روزهای گذشته طی نامهای به نجم الدین کریم، استاندار کرکوک مراتب اعتراض و انتقاد این فدراسیون نسبت به اخراج 250 خانواده عرب آواره از کرکوک در پی حمله تروریستی عناصر داعش به این شهر را ابراز داشت.
وی تلاش اربیل در مناطق مورد اختلاف را مورد توجه قرار داد و یادآوری کرد: اقلیم کردستان شرایط کنونی را یک موقعیت طلایی میبیند تا بتواند اهداف خود را در مناطق مورد مناقشه به واقعیت تبدیل کند. اربیل تلاش میکند از تمام شاخصهای قدرت خود استفاده کند تا زودتر به اهداف موردنظرش برسد.
انتهای پیام/