ما از آنچه هستیم، رضایت نداریم!
میلاد اکبرنژاد، کارگردان نمایش «فاوست++» معتقد است مهمترین مسئله برای من در پرداختن به این اثر است که ما از آنچه هستیم راضی نیستیم و مدام می‌خواهیم چیز یا کس دیگری باشیم و برای رسیدن به این امر هم بسیار تلاش می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، میلاد اکبرنژاد مدتی است نمایش «فاوست++» را در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه برده است و این روزها اقتباسی آزاد از اثر مشهور گوته را به مخاطبش ارائه می‌کند. نمایش اکبرنژاد داستان نویسنده‌ای است که برای برآورده کردن خواسته‌های همسرش - و شاید منویات قلبیش - روح خود را به ابلیس می‌فروشد و در پی آن شهرت و مکنت نصیبش می‌شود. اما برخلاف اثر گوته نویسنده تنها شخصیت مرکزی داستان نیست؛ این بار شخصیتها متکثرند.
اکبرنژاد داستان نمایش خود را چنین توضیح می‌دهد: «داستان نمایش «فاوست++» قصه مردی است که تحت شرایطی دیگر تحمل این نوع زندگی, فقر و مجموع این عوامل را ندارد. به همین دلیل تصمیم به تغییر زندگی خود می‌گیرد. برای این امر دست به دامان دوستش و یک مشاور روانکاو می‌شود. به او پیشنهاد می‌کند کاری را انجام دهد که علیه عقاید خود او است و از اساس همه افکار خود را تغییر دهد. آنان این عمل را تمثیلی از فروختن روح می‌نامند. از این به بعد شاهد این هستیم که این مرد از یک فرد خوب به فردی تبدیل می‌شود که به مکیدن خون دیگران فکر می‌کند.»
کارگردان «فاوست ++» توضیح در مورد چگونگی رسیدن به اثرش را بسیار سخت می‌داند؛ اما آن را از چند منظر بررسی می‌کند و می‌گوید: «زاویه اول درون‌متنی است که با نگاه کردن به شهر و آدمها و در مکانهای مختلف احساس یک اتفاق غریب و عجیب به نظر می‌رسد که مهمترین مشخصه و مبنای آن این است که ما از آنچه هستیم، راضی نیستیم. این مهمترین مسئله برای من در پرداختن به این اثر است که ما از آنچه هستیم راضی نیستیم و مدام می‌خواهیم چیز یا کس دیگری باشیم و برای رسیدن به این امر هم بسیار تلاش می‌کنیم؛ چرا که دیگران را بهتر از خود می‌دانیم و جایگاه آنها برای ما آمال و آرزوست و بالعکس.»
وی مسئله دوم را در تمایل بسیار زیادی جستجو می‌کند که می‌خواهیم راه صد ساله را در یک شب طی کنیم. اکبرنژاد می‌افزاید:«بدین دلیل است که می‌بینیم یک نفر به پست یا شهرت عجیب و غریبی یک شبه می‌رسد و این موجب واژگونی ارزشها در سرزمین یا دنیای ما شده است. به همین خاطر بدمان هم نمی‌آید یک شبه به همه چیز برسیم و برایش نجنگیم. به همین علت روشهایی را برمی‌گزینیم که یا قانونی نیست یا اخلاقی نیست؛ اما این تازه معضل اول است. معضل دوم این است که این روشها برای ما چنان علی السویه شدند که انگار تنها روش و راه موجود برای رسیدن به هدف ما هستند.»
اینها به لحاظ مضمونی دغدغه‌های درونی میلاد اکبرنژاد است که ساختار و فرم نمایشنامه را بازگشتی به نوشته‌های دهه هفتادش می‌داند. وی درباره «فاوست++» می‌گوید: «به‌صورت تلفیقی از داستان ساده با فرم روایی به هم ریخته است یا در واقع فرم روایی که با زندگی مطابقت دارد؛ اما داستان آن جوری که زندگی معین کرده پیش نمی‌رود و جور دیگری پیش می‌رود. این تلفیق نحوه‌های روایی برای من جذابیت و دغدغه‌هایی داشت. ضمن اینکه در اجرا و میزانسن هم مولفه‌های چند آوایی و چند صدایی و تحمیل نکردن بخشهایی از ساختمان اثر یا برجسته نکردن ویژگیهای خاص و همه آنها را در یک راستا قرار دادن و در اختیار مخاطب گذاشتن و در نتیجه انتخاب معین برای مخاطب ملحوظ داشتن هست. اینها دغدغه‌های تکنیکی من در این اثر بود.»
او در پاسخ به این پرسش که شخصیت اصلی داستان چیزی از وجود خود خودش را عیان می‌کند، می‌گوید: «این شخصیت تمثیلی از همه انسانهاست و به جای کاراکتر نویسنده می‌تواند هر شغل و حرفه دیگری قرار بگیرد.»
اکبرنژاد درباره تأثیرپذیری از متن گوته می‌گوید: «اسم نمایشنامه «فاوست++» است؛ چرا که «++» یعنی اضافه شدن ایده‌هایی بر آنچه در فاوست نهفته است که برای من مهمترین بخش قصه است. وگرنه ما یک فاوست مشهور داریم که متعلق به مارلو است و گوته آن را توسعه می‌دهد و دیگران هم به آن پرداخته‌اند؛ اما این «++» کنار فاوست یرای من خوانش معاصر و اکنونی از ایده فروختن روح است; چون تصور ما از فروختن روح یک تصور انتزاعی و دور از تصور است. چرا که ما مجموعه سوالهایی درباره ابلیس, روح و جهان مدرن داریم و اگر نگاهمان را به سمت زندگی که در آن غوطه‌ور هستیم متمایل نکنیم و دست بر دملهای چرکین که امروز ما به آن مبتلا هستیم، نگذاریم و نگوییم که این اتفاقات این قدر روزمره عادی و دم‌دستی هستند که ما هر روزه مشغول چنین پدیده‌ای هستیم؛ حتما هولناکی این داستان معنایش را برایمان از دست می‌دهد.»
وی بر این باور است تلاش کرده با روزمرگی کردن فروش روح، هولناکی این واقعه را به منصه ظهور بگذارد؛ اما در مورد درصد موفقیتش به مخاطبان محول می‌کند. او درباره میزان فروش می‌گوید: «خیلی نمی‌دانم در مورد این سوال چه بگویم. چیزی که می‌شود گفت این است که تا به الان استقبال از این نمایش با توجه به شاخصها و ویژگیهای خاص آن مطابق برنامه و انتظار من پیش رفته است؛ اما اینکه بگویم در شبهای اول مخاطیان از در و دیوار بالا می‌رفتند هم دروغ است.من هم دنبال این نوع جوسازی و تبلیغات نیستم؛ ولی استقبال روز به روز بیشتر و بهتر می‌شود.»
نمایش «فاوست++» با بازی کورش سلیمانی، وحید آقاپور، هانیه راد، شراره منصورآبادی، مریم افشار، مسعود میرطاهری، مریم داننده‌فرد و رویا بختیاری تا 24 آبان ماه 95 در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌رود. این نمایش رأس ساعت 20:00 اجرا می‌شود.
انتهای پیام/
