پیام دوستی فرَق اسلامی و مسیحی در روزهای نسلکشی به اسم مذهب
چهارمین مجمع اسلامی ـ مسیحی با عنوان «احترام و حفظ کرامت انسان؛ زمینهساز صلح و امنیت جهانی»، عصر دیروز در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی آغاز شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ابوذر ابراهیمیترکمان، ریس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در این آیین، با بیان اینکه امروز دور هم گرد آمدهایم که با رایزنی و همفکری خویش برای یکی از مهمترین چالشهای انسان امروز یعنی تنزل چشمگیر معنویت در جوامع انسانی و رشد و توسعه افراطگرایی و ترویج اندیشههای خشونتزا و تروریستی که کرامت انسانی و صلح جهانی را نشانه گرفته، راهکاری پیدا کنیم، گفت: امروز متأسفانه تنفر جهانی از رفتارهای خشونتآمیز برخی از آحاد بشر شدت گرفته؛ اما نباید بگذاریم این تنفر، عشق به بشریت را کم رنگ کند.
افراطگرایان خشونت را به ظاهری مقدس اعمال میکنند
وی افزود: در بسیاری از نقاط جهان شاهد وقوع رفتارهای خشونتآمیزی هستیم که هر روز رو به گسترش است و تأسف بیشتر آنکه مرتکبین چنین خشونتهایی کوشیدهاند با بهرهگیری از آموزههای دینی و آیینی، به مقدسسازی چنین خشونتهایی روی آورند که در نتیجه ضمن ترویج دینهراسی، تهدیدی جدی برای حفظ کرامت انسان هستند و موجب شدهاند جهان روز به روز از امنیت و آرامش و آسایش فاصله بگیرد.
ابراهیمیترکمان با تأکید بر اینکه امروز مشکل جهان ندانستن بسیط نیست؛ بلکه ندانستن در عین آگاهی است که از آن به جهالت مدرن تعبیر میکنم، اظهار کرد: جهالت مدرن یعنی نوعی جهل در عصر اطلاعات و در عصر دانش.
منشأ پیدایش جهالت مدرن ناباوری است
وی تصریح کرد: منشأ پیدایش جهالت مدرن ندانستن نیست؛ بلکه ناباوری است. ناباوری به آموزههای عقل و خرد. به تعبیر دیگر جدال بین داشتن و شدن است.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: آنچه دین از بشر انتظار دارد «شدن» است. عادل شدن، پرهیزگار شدن، دوستدار بشریت شدن، صالح شدن و شدنهای دیگر؛ اما راهی که امروز افراطگرایان طی میکنند به شدن منتهی نمیشود؛ بلکه این راهها به داشتن قدرت برای پیشگیری از شدن منتهی میشود.
جدال کنونی فاصله تا صلح را افزایش میدهد
وی افزود: جدالی که آنها در پیش گرفتهاند نه تنها به صلح نمیانجامد؛ بلکه فاصله تا صلح را افزایش میدهد. غفلت از گوهر درون انسان و عدم درک هدف از خلقت که همان عبودیت است، افراطگرایان را دچار توهم خود خداپنداری کرده است. خود را مالک جان انسانها تلقی میکنند و بر خود چنین حقی قایلند که بتوانند جان هر کس را که بخواهند بستانند. آیا چنین پنداری جهالت مدرن نیست؟
نیازمند همزیستی هستیم
ابراهیمیترکمان در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: امروز دنیا به صلح، ثبات، هماهنگی، امنیت و همزیستی نیاز مبرم دارد. کشور ما جمهوری اسلامی ایران، تجربیات موفقی برای انتقال به دیگران در مورد همزیستی مسالمتآمیز اقوام و پیروان ادیان مختلف در اختیار دارد.
وی ادامه داد: استقبال جهانی از ایده جهان عاری از خشونت و افراطیگری که از سوی رییس جمهور محترم ایران جناب آقای دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح شد و با رأی قاطع کشورهای جهان، به تصویب رسید، بیانگر ضرورت و اهمیت پرداختن به صلح و امنیت در جهان است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین اظهار کرد: ادیان آسمانی ارزشهایی چون عدالت، صلح و همزیستی مسالمتآمیز را در آموزههای خود در همه ابعاد زندگی بشر ترویج میکنند. و این گوهرها با توجه به مغز اصلی و باطن دین به دست میآیند.
با ماندن در پوسته دین از مغز دین غافل میشویم
وی سپس با گفتن اینکه گوهر همواره در قعر دریا به دست میآید و ایستادگی در روی آب جز کف چیزی نصیب انسان نمیکند، ادامه داد: باید از پوسته دین به هسته مرکزی دین رسید و نباید برداشتهای پوستهای از دین، ما را از مغز دین که بشر را به سعادت دعوت میکند غافل کند.
ابراهیمیترکمان افزود: معتقدم گفتوگوی عالمانه، مسیر نیل به تفاهم میان ادیان و دستیابی به راهکارهای مشترک به منظور مقابله با رفتارهایی که صلح و امنیت جهانی را به خطر میاندازد، فراهم خواهد ساخت. به همین منظور مرکز گفتوگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران بیش از دو دهه است که با برگزاری نشستهای علمی و گفتوگو با رهبران و اندیشمندان دینی جهان دستیابی به شناخت، تفاهم و همکاری بین رهبران و پیروان ادیان را دنبال میکند و معتقد است ضمن تقویت گفتوگوهای فیمابین، ابتکارات و راهکارهایی را برای مقابله با اندیشههای تکفیری و حاملان این اندیشههای ناپاک و منحرف و حامیان آنها باید اتخاذ کرد.
وی همچنین اظهار کرد: واقعیت این است در زمان ما کوششهایِ فردی برای بسط آموزههای دینی، چندان کامیاب نیست؛ بلکه ایجاد شبکههای دینداری و بسط آموزههای دینی به صورت گروهی است که میتواند موجد ایجاد جامعهای امنتر، منطقیتر و توسعهیافتهتر شود و در این مسیر کوششهایی از نوع مجمع اسلامی ـ مسیحی میتواند تبدیل به تلاشی گروهی برای بسط مفاهیم دینی تعالیجو و همگرایانه شود.
رهبران ادیان در تقویت جریان عقلانیت و اعتدال نقش دارند
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همچنین اظهار کرد: اگر بپذیریم که بنیادهای افراطگرایی و خشونت، فرهنگی است، نقش رهبران ادیان در تقویت جریان عقلانیت و اعتدال و بسط فرهنگ مدارا و همزیستی مسالمتآمیز، به روشنی معلوم میشود. مبارزه با افراطگرایی با احترام به انسان به عنوان معجزه آفرینش خداوند آغاز میشود. اگر انسان را شایسته احترام ندانیم، زمینه را برای هر نوع خشونتی به نام دین هموار کردهایم.
وی در تأکید کرد: همگرایی به عنوان ضرورت زندگی انسانی، نه تنها بین پیروان ادیان مختلف امری انکارناپذیر است، بلکه در بین پیروان مذاهب هر دین نیز رویکری ضروری و مورد نیاز است.
ابوذر ابراهیمیترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در بخش پایانی سخنان خود در این آیین افتتاحیه با ابراز امیدواری برای رسیدن به جمعبندی مطلوب برای پاسخ به پرسشهای اصلی این مجمع، گفت: امیدواریم که در جلسه اختتامیه که در پایان روز سوم خواهیم داشت، محورهای مشترکی از سوی اندیشمندان و صاحبنظران مسلمان و مسیحی شرکتکننده در چهارمین مجمع اسلامی ـ مسیحی در زمینه راهکارهای عملیاتی کردن حفظ کرامت انسان و ایجاد صلح عادلانه و امنیت پایدار جهانی ارایه شود و همچنین در خصوص چگونگی استمرار فعالیت مجمع اتخاذ تدبیر شود.
آیت الله محقق داماد رییس گروه اسلام فرهنگستان علوم سخنران دیگر جلسه بود. او تاکید کرد: ایران اسلامی سرزمین گفتوگوهاست.
به گزارش ادارهکل روابط عمومی و اطلاعرسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، چهارمین مجمع اسلامی ـ مسیحی با عنوان «احترام و حفظ کرامت انسان؛ زمینهساز صلح و امنیت جهانی»، بعد از ظهر امروز (یکشنبه 16 آبان) در محل این سازمان آغاز شد.
محققداماد، در سخنان آغازین خود گفت: ما بر آنیم تا با برگزاری اجلاس چهارم، موضوع «احترام و حفظ کرامت انسان؛ زمینهساز صلح و امنیت جهانی» را بررسی و تلاش کنیم از نظر علمی به نقاط مشترکی دست یابیم که برداشتهای صحیحی از متون مقدس ارائه دهیم.
وی با تأکید بر اینکه در اجلاس چهارم مبانی، اصول و قواعد کرامت بشری مورد بررسی قرار میگیرد، گفت: واقعیت این است که در کتب مقدس دو دین آسمانی (اسلام و مسیحیت)، جان انسان اشرف مخلوقات الهی است. جان آدمی هدیهای الهی است و از سوی خداوند به انسان امانت داده شده که همین امر، انسان را نسبت به سایر موجودات متمایز کرده است.
رییس گروه اسلام فرهنگستان علوم، از ایران به عنوان سابقهدارترین کشور دنیا در زمینه گفتوگو با سایر ادیان الهی یاد کرد و گفت: ایران اسلامی نه یک قرن، دو قرن، سه قرن بلکه قرون تاریخی این کشور نشان میدهد که سرزمین گفتوگوهاست. حاکمان، فقهاء، عالمان و رهبران این سرزمین اهل گفتوگو بودند.
محقق داماد اظهار کرد: سعی بر آن داریم بدون هر تعصب، صفگیری و تنگنگری نسبت به مفاهم دینی بازنگری داشته باشیم و از درون کتب آسمانی، مفاهیم ارزش انسانی و کرامت بشری را به جهان معرفی کنیم و این ندا را به جهانیان برسانیم.
وی تأکید کرد: ما از رسانههای بینالمللی انتظار داریم از این اجلاس، پیام صلح و دوستی واقعی را که مبتنی بر اندیشههای عمیق مسیحی و اسلامی است، به عالم معرفی کنند زیرا میان مسیحیت و مسلمانان از قرون قبل و سالهای متمادی دوستی و آشتی و همچنین، عشق و مودت در جریان است.
محققداماد گفت: قدرتهای ستیزهجو کسانی هستند که دین خدا را ربودهاند. قرآن کریم میفرماید: عداوت پیام شیطان است نه پیام خداوند متعال و هر کسی که عامل کینه و عداوت در میان مردم باشد، شیطان است.
اسقف «جان برایسون چین» سخنران دیگر این مراسم بود. او گفت: اقدامات بینادینی ایران در نهایت به تشکیل مجمع اسلامی ـ مسیحی شد.
وی افزود: در سال 2006 رییس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران در کلیسای انگلیکن در واشنگتن دی سی، با موضوع دیدگاههای شرقی و غربی سخنرانی و تأکید کرد که همه باید نسبت به تمامی امور ارزشمندی که در این دیدگاهها وجود دارد، متعهد باشیم. وی در آن سخنرانی گفتوگوی مبتنی بر احترام برای حل و فصل عدم اعتماد میان ملتها و پایان بردن تروریسم در سطح جهانی هم تأکید کرد.
جان برایسون ادامه داد: در همان ایام ایشان از اسقف واشنگتن دعوت کردند تا ادامه مباحث در ایران پیگیری شود تا اینکه بتوان کاتولیک و انگلین در مسیحیت و شیعه و سنی در اسلام را متحد کرد. بنابراین گفتوگوها دنبال شد که گفتوگوهای تهران در سالهای 2007 و 2009 از آن جملهاند. سپس این گفتوگوها در واشنگتن، رم ایتالیا و بیروت ادامه یافت.
وی در ادامه بیان کرد: امیدوارم نتایج ارزشمند حاصل از این گفتوگوها را به جوامع و فرهنگهای خود بازگردانیم و شاهد اثرات آن باشیم.
اسقف اعظم کلیسای کتدرال واشنگتن در ادامه با تأکید بر اهمیت گفتوگوی بین ادیان، گفت: پاپ معتقد است که انگیزه گفتوگوهای دینی باید بر اساس صلح و عدالت دوطرفه باشد و به عنوان مکتبی مطرح شود تا بشریت را در ایجاد اتحاد و احترام و دوستی متقابل یاری برساند.
وی سپس با یادکرد از موضوع انتخابی برای این مجمع با عنوان «احترام و حفظ کرامت انسان؛ زمینهساز صلح و امنیت جهانی»، ادامه داد: ما همه مخلوق خداوند واحد هستیم و خداوند را با تمام قلب خود دوست داریم و با هم کار تلاش میکنیم تا این ارزش عطوفت و مهربانی و رحم و مروت را در قلب خود داشته باشیم.
سخنان جان برایسون چین در این آیین اینگونه پایان یافت که خطاب به اندیشمندان حاضر در مجمع بیان شد: با توجه به وضعیت کنونی دنیا، مسئولیت سنگینی بر دوش ماست؛ و آن ترویج صلح در سطح جهان است.
کاردینال جان اونایکان سخنران دیگر این اجلاسیه بود. او تاکید کرد: گفتوگوی بینادینی بشریت را به سمت صلح رهنمون میکند. کاردینال جان اونایکان، اسقف اعظم اوبایجا از نیجریه در سخنرانی خود در این آیین، با بیان اینکه کشور 170 میلیونی نیجریه دارای جمعیت تقریباً مساوی مسلمان و مسیحی است، گفت: مردم نیجریه چه مسلمان و چه مسیحی با هم زندگی میکنند و گاهی با هم با مسایل مبارزه میکنند و برخی اوقات هم میجنگند؛ اما همه سعی میکنند که زنده بمانند.
وی افزود: مؤمنان و مردمی در این مجمع گرد هم آمدهاند که به اعتقاد من، آخرین و بالاترین راه حل خدا برای رفع این مسایل است.
کاردینال جان اونایکان در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد به نظر مخالفان دین و مذهب، گفت: اسلام و مسیحیت و حتی بودیسم و هندوئیسم و حتی مذهب پدران پدران من در آفریقا، همه اقدامات بسیار خوبی انجام دادهاند. مذهب در حقیقت رهنمون انسانها برای حرکت در مسیر راه راست بوده است.
این رهبر مسیحیت کاتولیک در نیجریه همچنین اظهار کرد: آیتالله محققداماد در این مراسم عنوان کرد که باید علم کلام خود را مورد بازنگری قرار دهیم. این حرفی شکوهمند و شجاعانه است. ما در حقیقت این ایده را گرفتهایم که تفکرات و اندیشههای دینی و مذهبی خود را تمیز کنیم و با وفاداری و نزدیکتر شدن بیشتر به خدا، بتوانیم به بشریت کمک و خدمت کنیم.
وی افزود: مردم دنیای جدید میخواهند، دنیای صلح و تفاهم و برای تحقق این خواسته، بسیاری در حال تلاش هستند. مانند همین افرادی که در این مجمع حضور دارند و البته این مجمع یکی از قدمهای بسیار زیادی است که در سراسر جهان در حال طی شدن است تا بشریت را به سمت صلح رهنمون سازد.
اسقف اعظم اوبایجا ادامه داد: برخی هم در این میان، این تلاشها را بیهوده و بدون اثرات و همچنین عامل هدر دادن زمان و پول میدانند. باید به آنها گفت که باید به این جمع اعتماد کرد و اعتقاد داشته باشیم که این جلسات ادامه یابد که نتیجه آن بدون شک تحقق صلح در جهان خواهد بود. البته نباید تنها به این صحبت کردنها بسنده کنیم؛ بلکه باید عمل و حتی تصمیمات سیاسی اتخاذ کنیم.
شیخ مهدی الصمیدعی نیز در این جلسه سخنرانی کرد. او تاکید کرد: علمای اهل سنت نسبت به افراطیگری و تکفیر، معترضاند و اعتراض خود را بیان و همه را به صلح پایدار دعوت میکنند. شیخ مهدی الصمیدعی، مفتی عام اهل سنت عراق ظی بیان سخنانی در این آیین، از کشورش با عنوان «عراق زخمی» یاد کرد و گفت: شاید خداوند از خون عراقیها، همه را مورد سؤال قرار دهد.
وی همچنین گفت: پیامبر راستگوی ما یاد داده که سلامت و امنیت، بهتر از جنگ است. حتی یاران و اصحاب خود را از برخورد با مرد یهودی که در مسجد و پیش انظار ادرار کرد، برحذر داشت تا ثابت کند که اسلام به دنبال صلح و از جنگ بیزار است.
مفتی عام اهل سنت عراق در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر اینکه مسلمان و یهودی و مسیحی باید با همزیستی در کنار هم زندگی کنند، افزود: عراق به این ترکیب مشهور است. در اکثر جهان و در کشورهای غربی و عربی، این همزیستی وجود دارد؛ اما در عصر کنونی اتفاقاتی افتاده است که نگرانکننده است.
وی ادامه داد: اندیشمندان حاضر در این مجمع، رهبران این اقوام هستند. مسلمانان و مسیحیان به این علما اعتقاد دارند؛ پس باید مواردی بیان شود تا گامهای ما رو به جلو و برای پیشرفت باشد.
وی افزود: همه در این مجمع در حال خوانش موضوعات صحیح هستند؛ از صفات اخلاقی صحبت میکنند که باید در هر جامعهای وجود داشته باشد. همچنین به این اعتقاد داریم که باید امنیت خود را از خدا بخواهیم و برای بنیان قوانین همزیستی، همت کنیم. ما باید این قانون را وضع کنیم که به دیگران تجاوز نکن تا به تو هم تجاوز نکنند.
شیخ مهدی الصمیدعی، ادامه داد: ما به دنیال امنیت هستیم؛ پس وظیفه این مجمع این است که ضد تکفیر و افراطیها و آنها که قتل را مباح اعلام میکنند، بایستد. برای این امر جانها زیادی را میدهیم و خونهایمان را اهدا میکنیم.
الصمیدعی سپس با بیان 2 سوءقصد به جانش (یکی با عملیات انتحاری در سال 2012 که به شهادت خواهرزاده وی منجر شد و دیگری انفجار بمب کنارجادهای بعد از ملاقات با نماینده کلیسای ارتدوکس عراق در بغداد) گفت: برخی انتقاد میکنند که چرا علمای اهل سنت نسبت به این فجاع افراطی ساکت ماندهاند؛ در حالیکه اینطور نیست و ما علمای اهل سنت هم نسبت به افراطیگری و تکفیر، معترضیم و اعتراض خود را بیان میکنیم و همه را به صلح پایدار دعوت میکنیم.
مفتی عام اهل سنت عراق در ادامه با انتقاد از نقشآفرینی قدرتهای غربی در شعلهور بودن جنگ در عراق، یمن و سوریه، اظهار کرد: ما دنبال آن پیروزی هستیم که خدا در پی آن است و امیدوارم این تجمع نتیجهای داشته باشد که آن هم ترویج صلح و امینت و همزیستی در تمامی جوامع است.
آیت الله تسخیری سخنرانی دیگر این مراسم بود. مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، در آیین افتتاحیه چهارمین مجمع اسلامی ـ مسیحی گفت: باید سعی در تحقیق گفتمان انسانیت داشته باشیم که همان گفتوگوی منطقی و صحیح و تأکید بر سخن مساوی است. آیتالله محمدعلی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام با بیان اظهاراتی در این آیین با تأکید بر اینکه صلح، پیام همه ادیان است، گفت: این مجمع تأکید میشود که تمام ادیان، سعی در ترویج امنیت و صلح دارند.
وی ادامه داد: در جلسات گفتوگوی ادیان همه موافقند که تمام گفتمانی که پیروان ادیان باید از آن صحبت کنند، صلح و امنیت است.
آیتالله تسخیری با بیان اینکه خداوند همان صلح است و سلام هم همان سلام مسلمانان است، گفت: آنهایی که از دین صحبت میکنند ولی تروریسم را نشر میدهند، اینها ادعای دینداری دارند و دین ارتباطی با آنها ندارد. در حقیقت تروریست هیچ دینی ندارد و منطق شیطان است.
مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام در بخش دیگری از سخنان خود گفت: دشمنی پیام شیطان است؛ ولی محبت و صلح پیام خداوند متعال هستند. در میراث فقهی ما آمده است که آیا دین چیزی جز محبت است؟
وی ادامه داد: نباید این پیام را فراموش کنیم و سعی در تحقیق گفتمان انسانیت داشته باشیم که همان گفتوگوی منطقی و صحیح و تأکید بر سخن مساوی است که قرآن آن را سفارش میکند.
شیخ جعفر المهاجر رییس مرکز بهاءالدین العاملی لبنان سخنرانی پایانی این مراسم بود. او گفت: با همکاری یکدیگر در نجات بشریت سهیم باشیم.
جعفر المهاجر تاکید کرد: با نگاه به کنه اسلام و مسیحیت و همچنین گمراهی کنونی حاکم بر جهان، خواهیم دانست که این وضعیت نتیجه جدایی ایمان و دین از تأثیر در سرنوشت ملتهاست که از آن با نام لائیک یاد میشود.
وی افزود: با توسعه عقاید لائیک در جهان، ارزشهایی که خداوند پیامبران را برای ترویج آنها مبعوث کرد، از تأثیرگذاری افتاد. برخی آزادیهای فردی هم نیروهای شر را در جهان آزاد کردند تا ملتها را به سمت پرتگاه ترسناک بکشاند. بنابراین در دنیا مشکلات زیادی وجود دارد که متفکرین و عاقلان را باید نسبت به آنها آگاه کرد.
جعفر المهاجر در ادامه با ابراز تأسف از توزیع ناعادلانه ثروت در دنیا اظهار کرد: بخش زیادی از ملتها زیر خط فقر زندگی میکنند؛ در حالیکه بخش اندکی از مردم، از داشتن ثروت زیادی در رنج هستند.
وی سپس حرص برخی کشورها و قدرتها برای جمعآوری انواع سلاحها را مورد انتقاد قرار داد و گفت: برخی قدرتها آنقدر سلاح دارند که میتوانند با آنها تمام بشریت و حیوانات و گیاهان و درختان زمین را چندین بار نابود کنند، با این حال باز هم به دنبال اسلحهاندوزی هستند و برای خرید سلاحهای جدید ثروت خود را صرف میکنند. آنها فقر و گرسنگی مردم فقیر را رها کردهاند تا با این عمل خود، بخش بزرگتری از مردم را تحت سیطره خود داشته باشند.
رییس مرکز بهاءالدین العاملی لبنان تأکید کرد: صرف نظر از مسایل عقیدتی و اخلاقی و سلوک بشری و اهداف آنها، همه اینها مسایل مشترک بین اسلام و مسیحیت است و آنچه این دو دین را با هم جمع میکند، مسیح (ع) و محمد (ص) است که هر دو در کنار فقرا بودند.
وی در پایان سخنانش در تأکیدی دوباره اظهار کرد: همه معضلات جهان کنونی نتیجه جدایی ایمان و دین از تأثیرات سرنوشت بشر است. باید با همکاری یکدیگر در نجات بشریت سهیم باشیم.
بنا بر اعلام این خبر، چهارمین مجمع اسلامی ـ مسیحی به میزبانی مرکز بینالمللی گفتوگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، روزهای 16 تا 19 آبانماه با عنوان «احترام و حفظ کرامت انسان؛ زمینهساز صلح و امنیت جهانی» و حضور اندیشمندانی از کشورهای ایران، عراق، لبنان، نیجریه، آمریکا، سوئیس، واتیکان، ایتالیا، هند، فرانسه، انگلیس و هنگ کنگ در تهران برگزار میشود.
انتهای پیام/