۵۷ روز «جنگ شرافت» در سوسنگرد

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، منطقه وسیع حمیدیه، سوسنگرد و بستان به طول 60 کیلومتر از همان ابتدای جنگ تحمیلی مورد توجه ارتش عراق بود. حد شمالی این منطقه، رودخانه کرخه و جنوب آن محدود به امتداد رودخانه کرخه کور و از غرب به باتلاق هورالهویزه مرتبط می‌شود. دسترسی عراق از هر نقطه این منطقه به جاده اصلی اهواز – حمیدیه – سوسنگرد – بستان، سبب محاصره سایر نیروها در قسمت‌های غربی منطقه می‌شد. به همین علت اشغال هر هدفی در امتداد این محور، زمینه‌های تلفات و شکست مضاعف برای نیرو‌های ایرانی را فراهم می‌کرد. ضمن آنکه مردم منطقه دشت آزادگان، عرب‌زبان هستند، بنابراین تصرف ناحیه مزبور از جنبه تبلیغاتی هم برای عراق مورد توجه بود. به همین علت لشکر 9 زرهی عراق مجهز به انواع سلاح‌ها، همواره در صدد نفوذ و ایجاد رخنه در مواضع ارتـش ایـران بود. در برابر این لشکر فقط یک تیـپ (‌تیپ سوم لشکر 92 زرهی) از ارتش، گروهی از کارکنان ژاندارمری و نیروهای سپاه و گروه جنگ‌های نامنظم شهید دکتر چمران مستقر شده بودند که بیش از 57 روز طرفین بر سر تصرف و حفظ سوسنگرد جنگ‌های متعددی را انجام دادند

در دومین ماه پس از آغاز جنگ تحمیلی، نیروهای عراقی پس از شکست در پیشروی به سمت اهواز، توجه خود را به نفوذ از طریق دشت آزادگان متمرکز ساختند و از دو محور جداگانه خود را به دهلاویه و ابوهمیزه رساندند و درصدد برآمدند از سمت سوسنگرد و بستان پیشروی کنند.
نیروهای عراق در ابتدا قصد داشتند که با نفوذ از سمت حمیدیه، شهر سوسنگرد و بستان را از غرب محاصره کنند. آنان برای ورود به شهر بستان، باید از روی تنها پل موجود برروی کرخه عبور می‌کردند که این پل توسط نیروهای خودی منهدم شد. پس از تخریب این پل، فرماندهان ارتش دشمن، قبل از هرگونه اقـدامی بـرای تصرف بستان و سوسنگرد به دو نتیجه رسیدند:
1- برای رسیدن به شهرهای سوسنگرد و بستان، ابتدا باید ارتفاعات‌ الله اکبر را تصرف کنند.
2- با خراب شدن تنها پل بستان و عدم تأمین امنیت برای ایجاد پل دیگر برروی کرخه‌، نیروهای خود را از سمت محور طلائیه، هویزه به سمت سوسنگرد و بستان روانه کنند.
بر این اساس آنان برای نفوذ به سوسنگرد فعالیت خود را از طریق نفوذ و پیشروی از پاسگاه مرزی سوبله در شمال بستان و هورالعظیم و همچنین از محور طلائیه، هویزه متمرکز کردند و با ورود از این محورها، تیپ سوم از لشکر92 زرهی را وادار به عقب نشینی کردند. ایـن تیپ در تپه‌های الله‌اکبـر (20‌کیلومتری شمال شرقی سوسنگرد) مستقر شد.

به این ترتیب نخستین خواسته و هدف عراقی‌ها یعنی اشغال تپه‌های‌ الله اکبر به تحقّق رسید‌. اما چون نتوانستند بر حمیدیه مسلط شوند، در همان تپه‌ها موقعیت خود را تثبیت کردند و از ادامه پیشروی منصرف شدند‌. ضمن آنکه تیپ سوم لشکر 92 با کمک واحدهایی از گروه رزمی 148‌ از لشکر77، نیروهای عراقی را از‌ الله اکبر عقب راندند و بر آن مسلط شدند، اما در 18 مهر ماه نیروهای دشمن با استفاده از قایق به آن سوی کرخه رفتند و بستان را محاصره و ارتبـاط این شهر را با سوسنگرد قطع کردند.

تلاش نیروهای مدافع داوطلب، سپاه و ارتش، اقدامات تاکتیکی و دفاعی در برابر ارتش تقویت شده دشمن نتوانست مانع پیشروی نیروهای عراقی شود و چهار روز بعد، یعنی پایان روز 22 مهر ماه، شهر بستان پس از یک مقاومت 22 روزه به اشغال ارتش عراق درآمد و سپس سوسنگرد نیز تحت محاصره قرار گرفت. درگیری در خانه‌ها و کوچه‌های سوسنگرد آغاز شد. نیروهای مدافع بستان تعداد کمی از نیروهای ژاندارمری، شهربانی و پاسداران بودند که برای سرکوب نیروهای دشمن از هیچ کوشش و جانبازی دریغ نکردند، اما بدیهی بود که مقاومت آنان به علت عدم داشتن تجهیزات کافی و نیروی لازم به نتیجه‌ای نرسد. مدافعان از جنبه مهمات و تجهیزات بشدت در محدودیت بودند. مجروحان و شهدای شهر بسیار زیاد بود و چون کارکنان بهداری، شهر را ترک کرده بودند، امکان تخلیه آنان وجود نداشت.

آزادسازی سوسنگرد

تیپ دوم لشکر92 به همراهی نیروهایی از سپاه و گروه جنگ‌های نامنظم، مأموریت یافتند که طی عملیاتی سوسنگرد را از محاصره خارج کرده و مانع اشغال کامل این شهر توسط عراقی‌ها بشوند. گروه رزمی 148 پیاده از لشکر 77 پیاده مأموریت یافت تا در محور حمیدیه – سوسنگرد مانع پیشروی دشمن شود. تیپ دوم زرهی لشکر 92 نیز در تپه‌های فولی‌آباد (‌غرب اهواز‌) مستقر شد. رزمندگان سپاه به اتفاق گروه جنگ‌های نامنظم به فرماندهی شهید دکتر چمران در حمیدیه و دهلاویه مستقر شدند. در صبح روز بیست و ششم آبان‌ماه تیمسار فلاحی همزمان با روشنایی هوا و آغاز عملیات به قرارگاه فرماندهی لشکر، به نزدیکی سوسنگرد آمد تا چگونگی عملیات را کنترل و در صورت لزوم، راهنمایی کند.
پس از آغاز عملیات، گروه جنگ‌های نامنظم دکتر چمران که مسئولیت محافظت از منطقه عقب تیپ دوم لشکر92 اهواز را به عهده داشتند، در روستای ابوهمیزه، واقع در 5 کیلومتری جاده سوسنگرد موفق شدند چند دستگاه تانک عراقی را منهدم و افراد دشمن را از آنجا دور کنند.
مرحوم سرهنگ امرالله شهبازی فرمانده تیپ دوم لشکر 92 در مورد چگونگی عملیات موفقیت‌آمیز تیپ دوم در آزاد‌سازی سوسنگرد از محاصره نیروهای عراقی می‌گوید: «چون از منطقه سوسنگرد اطلاعات و شناختی دقیق نداشتیم، به اتفاق چندتن از فرماندهان برای شناسایی منطقه حرکت کردیم. یکی از آنها در مورد چگونگی کارها و مأموریت پرسید. ضمن توضیح به او گفتم که فردا حمله را آغاز خواهیم کرد.

صبح 26 آبان با سه گردان سازمانی و تحت امر گرفتن گردان 148 پیاده مشهد به سوسنگرد حمله کردیم. هفت کیلومتر با سوسنگرد فاصله داشتیم که یک تیپ دشمن تصمیم گرفت با دور زدن نیروها، ارتباط ما را با اهواز قطع کند. اما با به کارگیری دو گردان 207 تانک و 148 پیاده در دو زمان متوالی پیشروی دشمن را متوقف کردیم. در همان ساعات ابتدای عملیات تعدادی از تانک‌های نیروهای عراقی منهدم شد و در آتش سوخت. در چنین شرایطی تیراندازی بشدت ادامه داشت، با بی‌سیم به من اطلاع دادند که یک گردان همراه با تانک هنگام پیشروی به سمت دشمن به کانالی بزرگ برخورد کرد و نمی‌توانند از آن کانال عبور کنند. به فرمانده گردان دستور دادم چند تن از سربازان را به اطراف بفرستد تا راهی برای عبور تانک‌ها پیدا کند. در همین زمان خبر رسید که یک تیپ ارتش عراق از سمت جنوب به طرف شمال در حرکت است و گویی قصد دارد خود را به پشت یگان‌های ما برساند تا از این طریق مانع انتقال نیروهای ما به اهواز شود. بلافاصله به گروه رزمی 148 پیاده مشهد که به‌عنوان احتیاط در سمت چپ جاده حمیدیه مستقر بود، دستور دادم برای مقابله با تیپ دشمن حرکت کند و مانع پیشروی نیروهای عراقی بشود.

ساعتی بعد فرمانده گروه رزمی با بی‌سیم اطلاع داد که با نیروهای عراقی درگیر شده، اما استعداد آنها به قدری است که نمی‌توانند مانع پیشروی همه یگان‌ها شوند. با دریافت این پیام، گردانی که با آنها تا آن لحظه در سمت راست جاده در حال حرکت بود، دستور دادم یک گروهان پیاده را به کمک گروه رزمی اعزام دارند. اما این نیروها هم کاری از پیش نبردند، لذا به بقیه واحدهای آن گردان ابلاغ کردم که با کلیه قوا به آن منطقه بروند و به رزمندگان گروه رزمی 148 ملحق شوند. طولی نکشید که گزارش رسید به یاری خدا و از‌ جان‌گذشتگی رزمندگان، نیروهای دشمن را وادار به عقب‌نشینی کردیم.

درگیری نیروهای ما در اطراف شهر سوسنگرد بشدت ادامه داشت. گردان تانکی که به علت برخورد با کانال متوقف شده بود، با پیدا کردن راه مناسبی به طرف نیروهای دشمن در حرکت بود. البته تانک‌ها و نفربرهای عراقی به حدی زیاد بود که حرکت نیروهای ما به کندی صورت می‌گرفت و پیشروی ما را با مشکل مواجه می‌ساخت. چون تانک‌های چیفتن در حال حرکت بخوبی قادر به تیراندازی بودند به فرمانده گروه رزمی دستور دادم به کلیه خدمه تانک‌های چیفتن ابلاغ کند که سوار تانک‌های خود شوند و به طور دسته‌جمعی و با آتش پرحجم و مداوم خود به طرف تانک‌ها و افراد دشمن هجوم برند. از این طریق می‌توانستیم هم در میان نیروهای بعثی رعب و وحشت ایجاد کنیم و هم تلفات و ضایعاتی به آنها وارد سازیم. خوشبختانه این عمل مؤثر واقع شد.

تانک‌های چیفتن که در حدود 12 دستگاه بودند، همزمان با هم به طرف دشمن هجوم می‌بردند و تیراندازی می‌کردند. هجوم و یورش همزمان این تعداد تانک موجب عقب‌نشینی و فرار نیروهای بعثی شد. یگان‌های تحت فرمان شهید دکتر چمران به علت نداشتن تانک و نفربر موفق نشده بودند نیروهای بعثی عراق را از منطقه خود به عقب برانند، اما با تمام قوا در مقابل دشمن بعثی ایستادگی کرده و تمامی تلاش خود را برای از بین بردن آنها به کار بردند. هنگام درگیری به من خبر دادند که دکتر چمران مجروح شده است و برای معالجه باید به بیمارستان منتقل شود، بلافاصله مقدمات کار را آماده کرده، دکتر را به عقب برگرداندیم، خوشبختانه دشمن نیز مجبور به عقب‌نشینی شد.»

گزارش روزنامه اطلاعات از نبرد سوسنگرد

«به‌دنبال در‌هم‌شکستن مزدوران  متجاوز عراق در سوسنگرد نیروهای‌دلاور‌ارتش‌ اسلام نیز وارد شهر سوسنگرد شدند و به‌ مدافعان و پاسداران‌ همیشه‌ قهرمان‌ انقلاب‌ پیوستند‌، نیروهای رزمنده ما با حمایت خلبانان شجاع هوا‌نیروز در جبهه سوسنگرد تلفات بسیار سنگینی به دشمنان انقلاب وارد کرده‌اند. به‌گفته یک مقام بسیار موثق، دشمن در‌این جبهه در‌ حال اضمحال‌است. به گزارش دفتر مرکزی خبر، 12تانک دشمن در جبهه، منهدم شده و یکی از انبار‌های مهمات قوای‌ کفر آتش‌ گرفته‌است و 15 خودروی دشمن سالم به‌ دست نیروهای‌ ما افتاده است‌. همچنین به‌گفته یک مقام‌آگاه در ستاد جنگ‌ اهواز هشت‌ تانک‌ دشمن به‌گل نشسته است. بر اساس همین گزارش، خلبانان هوا‌نیروز در جریان جنگ‌های‌ شدید‌ سوسنگرد تلفات و خسارات بسیار سنگینی به دشمن متوحش وارد کرده‌اند.

بازدید فلاحی

بر اساس گزارش خبرگزاری پارس عصر روز‌26 /59/8 تیمسار سرتیپ فلاحی جانشین‌ ستاد‌ مشترک‌ ارتش جمهوری اسلامی‌ایران از شهر سوسنگرد دیدن و با دلاوران رز‌منده ارتش و پاسداران و مدافعان قهرمان شهر گفت‌وگو واز تلاش همه‌جانبه این‌ رزمندگان ستایش‌ کرد‌‌.‌در رابطه با‌ پیروزی‌ رزمندگان ایرانی در سوسنگرد، ستاد مشترک‌ ارتش جمهوری‌اسلامی ایران نیز اطلاعیه‌ای منتشر کرد.».

منبع: ایران

انتهای پیام/

بازگشت به سایر رسانه‎ها