اجرای طرح «مستشهدین عاشورا» و مشارکت ۲۰ کشور در ثبت جنایات کربلا

خبرگزاری تسنیم: انجمن کبوتران زمینی با محور فعالیت‌های بشر دوستانه اقدام به اجرای طرحی به نام "مستشهدین عاشورا" در سطح بین الملل کرده است. این طرح با هدف شناساندن ابعاد پنهان و اقدامات ضد بشری و جنایات جنگی صورت گرفته در واقعه کربلا که بر علیه امام حسین(ع) و یاران و اهل بیتشان در ماه محرم الحرام سال 61 هجری در صحرای کربلا است و به اسناد تاریخ جزو اولین جنایات جنگی در تاریخ اسلام است. در گام اول کمیته اجرائی این طرح اقدام به تهیه و تنظیم طوماری به زبان‌های زنده موجود جهان، خطاب به بان کی مون دبیرکل سازمان ملل و مسئولین سازمان‌های حقوق بشری ملل متحد مبنی بر محکومیت جنایات صورت گرفته در واقعه کربلا بر اساس قوانین بین المللی به عنوان یک جنایت جنگی و ثبت اسامی مسبّبین این جنایت به عنوان جنایتکاران جنگی است.

سید رائد موسوی مسئول کمیته بین المللی و حقوقی طرح مستشهدین عاشورا در گفتگو با تسنیم از روش ثبت روز عاشورا در سازمان ملل و مشارکت کشورهای مسلمان در این زمینه می‌گوید. مشروح این گفتگو در ادامه می‌آید:

*تسنیم: از طرح و گروه مستشهدین عاشورا بگویید. مسئولیت شما در این گروه چیست؟

طرحی با نام مستشهدین عاشورا حدود سه سالی هست که آغاز شده است. انگیزه اولیه شکل گیری این طرح و این گروه نیز گزارش‌هایی بوده مبنی براینکه برخی از کشورها از حدود 10 الی 15 سال پیش درخواست داشتند با تحریک گروه‌های وهابیت، روز عاشورا را به عنوان روز عید در سازمان ملل ثبت کنند. ظاهرا تلاش داشته‌اند همانطور که عید فطر و قربان به عنوان عید مسلمین ثبت شده است، این روز را هم در سازمان ملل ثبت کنند. به همین دلیل این گروه شکل گرفت تا تلاش کند روز عاشورا را در سازمان ملل و به صورت جهانی به عنوان روز امام حسین و یا روز حمایت از مظلومین به ثبت برساند. این حرکت حدود سه سالی هست که خیلی منسجم‌تر شده. در این گروه کمیته‌ای وجود دارد که مسئول جمع‌آوری امضا از گروه‌ها و اقشار مختلفی است که با این درخواست موافق است. یک کمیته بین الملل هم دارد. من مسئول کمیته بین الملل آن هستم و قرار بر اینست بررسی‌های لازم را انجام دهیم تا ببینیم به لحاظ حقوقی و بین المللی چگونه می‌توان این کار را به نتیجه رساند.

در تصمیمات سازمان ملل بحث جمع آوری امضای متقاضیان خیلی نافذ نیست. اما این امضاها می‌تواند دولت‌ها را قانع کند که پا پیش بگذارند. تا کنون حدود هفت میلیون امضا از 20 کشور دنیا جمع آوری شده است. افراد بسیاری از مذاهب مختلف اسلامی مثل اهل سنت و از ادیان مختلف مثل مسیحیان، ارمنی‌ها، زرتشتیان و ... در این امضاها شریک بوده‌اند.

* تسنیم: این امضاها به چه صورتی جمع آوری شده است؟

یک بخش به صورت کاغذی جمع آوری شده است که عمده آن در ایستگاه‌های مختلف و مراسمات مختلف از جمله، پیاده روی اربعین جمع اوری شده. در پیاده روی اربعین سال گذشته، موکب‌هایی گذاشته شده بود برای این کار تا این امضاها را جمع آوری کنند. البته مقداری هم به صورت اینترنتی با صورت فرم و مشخصات پر شده و امضا دارد و قابل استناد است.

*تسنیم: تاکنون چه کارهایی در این مسیر انجام شده است؟

در پیگیری حقوقی این قضیه تا کنون درباره روزهایی که در سازمان ملل به ثبت رسیده، یک بررسی انجام دادیم. دو سه مورد مشابه آن است که می‌توان به آن استناد کرد. یکی از این روزها نوروز است که در سازمان ملل با همت میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. همچنین روز نلسون ماندلا نیز به همین صورت است. این موارد از جهت کیفی مشابه‌ترین وضعیت را به هدف ما دارد. هرچند از نظر شأن قابل قیاس نیست اما از لحاظ نوع اقدام بین‌المللی به نظرمان رسید این موارد مبنایی باشد. سازماندهی حرکتی برای نوروز که ایران بانی ثبت آن بود، در حقیقت یک اجماعی را از نظر حقوقی شکل داد. همه این روزهایی که در سازمان ملل به ثبت رسیده است تصویب مجمع عمومی را دارد و در مجمع عمومی به عنوان قطعنامه یک سری کشور بانی آن می‌شوند مثلاً در خصوص قطعنامه نوروز، افغانستان، آلبانی، آذربایجان، مقدونیه، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه و ترکمنستان بانی شدند و پیش نویس اولیه را ارائه دادند و امضا کردند و به مجمع عمومی بردند و تصویب کردند.

اگر بخواهیم اقدام ثبت روز عاشورا به آنجا برسد باید این روال را طی کنیم. این کار هم کار تاریخی است و با ثبت آن تا وقتی که دنیا دنیا است و تا ظهور امام زمان(عج) این موضوع ثبت بین المللی می‌شود. آدم‌های مختلفی با این موضوع مواجه می‌شوند و نسبت به حقیقت سیدالشهدا(ع) و نسبت به این روز ناخوداگاه اطلاع پیدا می‌کنند و در جریان مظلومیتی که در آنجا اتفاق افتاده قرار می‌گیرند. وقتی امام زمان(عج) ظهور می‌کند و خودش را به عنوان منتقم خون امام حسین(ع) معرفی می‌کند. نیاز است که مردم دنیا نسبت به وجود سیدالشهدا(ع) علم داشته باشند. این کار می‌تواند قطره کوچکی از‌ آن اقدام برای این نهضت هم باشد.

در این پیگیری‌ها مذاکراتی با وزارت خارجه صورت گرفت. این کار اگر بخواهد عملی و اجرا شود. چیزی نیست که صرفا با پیگیری ان جی اویی صورت بگیرد. قرار است حرکت مردمی، دولت‌ها را وادار به تصمیم سیاسی کند چون همه اتفاقاتی که در سازمان ملل می‌افتد کاملاً اقدامات سیاسی است و با خود دولت‌ها باید این تصمیم گرفته شود. لذا باید کشوری بانی این قضیه شود. پیش‌نویس را تهیه کند و هفت الی 10 یا 15 کشور بانی‌های اولیه این طرح باشند تا کار به نتیجه برسد. خیلی از کشورها زمینه این موضوع را دارند مثلا در کشوری مثل هند عاشورا، تعطیل رسمی است. سوریه و لبنان احتمال زیاد دارد که بیایند. عراق، کویت، پاکستان و ... این زمینه را دارند و اگر این طرح به عنوان موضوع غیر سیاسی و صرفاً اعتقادی مطرح شود، خیلی از کشورها را پای کار می‌آورد. حرکتی که بعد عقیدتی دارد و نهایتاً برداشت سیاسی و هم‌بستگی شیعی هم در آن دیده شود.

با دوستان وزارت خارجه مطرح کردیم خیلی جدی گرفته نشد و آنطور که باید و شاید استقبال نشد و یک استدلالی داشتند که در جای خودش استدلال قابل تأملی هم هست و باید روی آن کار حقوقی شود. استدلال دوستان وزارت خارجه بر این بود که اگر این طرح برود و در سازمان ملل شکست بخورد و اجماع حاصل نشود و قطعنامه رأی نیاورد، وجهه خوبی ندارد. باید وقتی روز عاشورا و اسم امام حسین(ع) وسط می‌آید یک طوری جلو برویم که قطعناً به پیروزی برسد. ملاحظه‌ای که قابل توجه است و باید روی آن کار شود. البته روزهای مختلفی که در سازمان ملل ثبت شده هرکدام با یک متد رفته و راه‌های حقوقی متفاوتی هست که ما بررسی می‌کنیم و با کارشناسی امر پیگیری می‌کنیم که بهترین راه برای اینکه این طرح در سازمان به تصویب برسد چه چیزی هست. با ان جی اوهای کشورهای مختلف ارتباطاتی گرفته شده که این‌ها دولت‌های خودشان را قانع کنند که وسط کار بیایند و این موضوع را در حقیقت به تصویب برسانند. بحث ثبت حقوق بین‌المللی یک کار سخت است و نیاز به انرژی و زمان زیادی دارد.

*تسنیم: در صورتی که همه چیز خوب پیش برود، کار چقدر زمان می‌برد؟ پیش بینی شما چطور است؟

خیلی نمی توان در مورد زمان آن نظر داد. در کشور خودمان این موضوع یک مقدار حالت ایده آل دارد. با هر کسی مطرح می‌شود، اول می‌گویند کار قشنگ و فکر خوبی است. ولی برایش باور پذیر نیست. در میان مسئولین هم اولویت هیچ بخشی نیست که این کار را انجام بدهند. متاسفانه هیچ نهادی در کشور پشت این گروه نبوده و مورد حمایت هیچ سازمانی نیست. افراد با بحث اعتقادی و دلی کار را جلو برده‌اند. به نظرم چیز دور از ذهنی نیست و واقعاً راه‌هایی در سازمان ملل برای انجام این کار وجود دارد و یک سری کشورها هم هستند که حداقل مخالف این داستان نیستند.  ممکن است دو سه کشوری که بحث وهابیت در آن هست مثل عربستان بخواهند مخالفتی کنند و لابی شکل بدهند که راجع به آن هم می‌شود فکر کرد که انجام داد.

یکی از نظرها این بود که خیریتی داشته که وزارت خارجه به صورت مستقیم به میدان نیامده است چون وقتی کشورهای دیگری بانی این موضوع باشند بهتر است. خوب است که ایران به عنوان حامی وسط باشد نه به عنوان بانی اصلی. مثلاً در کشوری مثل هند که عاشورا در آن جنبه مذهبی ندارد و آن را یک نماد آزادی در جهان می‌داند، شاید اگر بانی این داستان شود، کار خیلی زیباتر اتفاق بیفتد و مخالفت‌ها کمتر شو. بالاخره تصمیم و تدبیر راجع این موضوع همفکری و بررسی می‌خواهد و نیاز به حمایت‌های مسئولین خودمان دارد.

*تسنیم: برای اینکه مسئولین خودمان کار را جدی بگیرند چه کاری انجام داده‌اید؟

این موضوع به نظرم موضوعی است که هر کسی روزی‌اش باشد به آن وارد شود. تا کنون خیلی فعالیت رسانه‌ای در این زمینه صورت نگرفته است. دوستان متولی زحمت کشیدند و امضا جمع کردند. فضاهای مختلفی رفتند و با مسئولین مختلف ارتباط گرفتند. آقای نبی زاده که مسئول اجرایی طرح هستند در جریان کامل این جلسات و جمع آوری امضا هستند. آن‌ها با مسئولین و معاونین وزارت خارجه جلسه داشتند، با نهادهای مختلف جلسه گذاشتند. مسئولین در حرف استقبال کردند اما در عمل متأسفانه بعضی خجالت می‌کشند این موضوع را به صورت یک موضوع سیاسی مطرح کنند. یک مقدار برایشان موضوع جا نیفتاده است.

کاری است که در آن می‌خواهیم با 20 کشور فضای لابی ایجاد کنیم تا این کشورها قانع شوند که بیایند این طرح را ارائه بدهند. یکی از این کشورها خود ایران است که وزارت خارجه این تصمیم را می‌گیرد. نهادهای فرهنگی می‌توانند مشارکت کنند و کمک کنند. کمترین زحمت و کار را من در این مجموعه کشیدم. در این مجموعه کسانی هستند که  زندگی خودشان را وقف این موضوع کردند. هر کسی می‌تواند یک سهمی داشته باشد.

*تسنیم: ممکن است این سوال مطرح شود که روز عاشورا خیلی وقت است که یک پدیده جهانی شده است. حالا ضرورت ثبت آن در سازمان ملل چیست؟

چند بحث مطرح است یکی اینکه اول ایده به نحوی شکل گرفت که طرف مقابل ما یک تلاشی انجام می‌داد برای ثبت عاشورا به عنوان عید و این یکی از انگیزه‌های اصلی برای شکل‌گیری این جنبش بود که آن حرکت در حقیقت اتفاق نیفتد و هنوز خطرش جدی است. حالا هم در کشورهای حاشیه خلیج فارس در این روز جشن و آتش بازی به راه می‌افتد. متأسفانه این اتفاق می‌افتد و این یک وظیفه شاید قلبی باشد که مقابله‌ای در سطح بین‌المللی روی این قضیه انجام شود. بحث دیگر اینکه وقتی می‌گوییم عاشورا بین المللی شده است، بیشتر در مورد دیدگاه جامعه شیعیان و مسلمانان صحبت می‌کنیم. یعنی شاید مثلاً از هفت میلیارد آدمی که در دنیا هست و نخبه‌هایی که در دنیا هستند خیلی از آنها نسبت به موضوع عاشورا اطلاعاتی ندارند. وقتی یک موضوع در سازمان ملل ثبت می‌شود، سازمان ملل به آن موضوع امکاناتی اختصاص می‌دهد. اختیارات شما برای بزرگداشت ان روز بیشتر می‌شود. می‌توانید برای بزرگداشت آن روز از امکانات سازمان ملل استفاده کنید. همین ثبت عنوان باعث می‌شود افراد مختلفی در نقاط مختلف دنیا موضوع ثبت شده را بررسی کنند و موضوع در روند اقدامات بین المللی قرار می‌گیرد. الان خیلی از آدم‌های دنیا موضوع هولوکاست را می‌شناسند اما از عاشورا چیزی نمی‌دانند. قطعاً اینگونه افراد هم در دنیا زیاد است. هرچند بحث اربعین و پیاده روی آن خیلی در انتشار بعد جهانی نهضت عاشورا تأثیر داشته اما نیاز به اقدامات بیشتری هم هست.

البته این کار چالش‌هایی هم دارد یکی از چالش‌هایش بحث تفاوت تاریخ قمری و میلادی است. البته روز عید فطر و  قربان که در سازمان ملل تصویب شده است، ابتدای هر سال تاریخ میلادی آن اعلام می‌شود. این مشکل هم می‌تواند به همان صورت حل شود. خیلی از مراسمات مذهبی مسیحی‌ها هم به تاریخ قمری است مثل عید پاک.

شاید نزدیک به 250 میلیون شیعه در دنیا وجود دارد. در میان افرادی که در راستای حرکت منسجم سیاسی حرکت می‌کنند، پتانسیل عظیمی وجود دارد. برخی‌ها از ظرفیت شیعیان در دنیا ترسیده‌اند و از ترسشان تفرقه افکنی را شروع کرده‌اند. این کارهای مشترک بین المللی از جمله همین بحث ثبت روز عاشورا می‌تواند تمرینی هم برای ایجاد وحدت شیعیان دنیا باشد.

انتهای پیام/