اعلان زنگ خطر سرانه پایین مطالعه در کهگیلویه وبویراحمد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، قسم به قلم و آنچه می‌نویسید؛ نقطه آغاز دین اسلام  و رسالت پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) با واژه "إقْرَأْ " و خواندن بود. و همین مسئله به تنهایی کفایت می‌کند که دین مبین اسلام همواره بر آگاهی و مطالعه تاکید فراوان داشته است.
اطلاع و آگاهی ما نسبت به شیوه زندگی نیاکان خود و تاریخ تنها از طریق دست نوشته‌ها حکاحی بر روی سنگ، در غارها و بر پوست حیوانات به دست ما رسیده است.

در گذشته و امروز همواره افراد فرهیخته و اهل علم جایگاه خاصی در نزد مردم داشته و دارند و همینطور افراد کتابخوان نیز نقش قابل توجهی در ارتقا سطح فرهنگی جامعه داشته باشند.
مهم‌ترین شاخص توسعه در هر کشوری توجه به امر کتابخوانی است و یکی از مهم‌‌ترین مولفه‌های توسعه انسانی بحث آموزش است که شاخص‌های فراوانی را در خود جای داده است.

کتاب نقش مهمی در توسعه فرهنگی یک جامعه دارد اما این یار مهربان، با نامهربانی‌هایی رو به رو بوده است که مهم‌ترین آن تشخیص نادرست دردهایی است که پیکر کتاب را رنجور کرده و نشاط لازم را از او گرفته است؛ آن هم از جانب کسانی که باید این دردها را درمان کنند!

دیدار با نماینده ولی فقیه در استان، امام جمعه یاسوج، مراسم تجلیل از کتابداران برتر و دیدار با مسئولان ارشد استانی، تجلیل از خانواده اولین شهید مدافع حرم استان " شهید ستار اورنگ"،غبارروبی گلزار شهدا، دیدار با خانواده‌های معظم شهدا، عضوگیری رایگان، تقدیر از کتابخانه‌های عمومی برتر، تقدیر از اهداء کننده برتر کتاب، افتتاح یک باب کتابخانه در استان و برپایی مسابقه کتابخوانی از جمله برنامه‌های هفته کتاب و کتابخوانی در کهگیلویه وبویراحمد است.

با یک بار خواندن برنامه‌های کلیشه‌ای کتابخانه‌های عمومی کهگیلویه وبویراحمد برای گرامیداشت هفته کتاب و کتابخوانی می‌توان فهمید که مسئولان به جای ایجاد خلاقیت و ارتقا ذائقه مخاطبین یار مهربان فقط به اجرای برنامه‌های روتین و تکراری اکتفا می‌کنند.
انتظار می‌رود مسئولان حوزه کتابخوانی در استان به جای دیدارهای غیر ضروری به فکر ترویج و توسعه فرهنگ کتابخوانی در جامعه باشند.
آمارها حاکی از آن است که سرانه مطالعه در کهگیلویه وبویراحمد پایین تر از میانگین کشور است و این زنگ خطری برای توسعه این استان جوان است.

قهر مردم کهگیلویه وبویراحمد با کتاب

جامعه جوانی که با کتاب و کتابخوانی قهر کرده‌اند نباید در انتظار آینده و توسعه درخشانی باشند. بی‌گمان اینگونه به نظر می‌رسد که به جای مخاطب شناسی و حل ریشه‌ای این بحران مسئولان استانی فقط به دیدارهای جمعی از مسئولان برای نشان دادن ظاهر کار اکتفا می‌کنند تا پس لرزه های این بحران پوشیده بماند اما هر فرد فرهیخته در این استان می‌داند که جامعه روستایی و عشایری آنطور که باید و شاید از خدمات مناسبی در این زمینه برخوردار نیستند.

براساس آمار در این استان شاخص فضای کتابخانه‌های بالاتر از میانگین کشور است اما چرا کتابخانه‌های استان بدون کتابخوان مانده‌اند قطعا این مسائل ناشی از سیاست اشتباه مسئولان برای ترویج فرهنگ یار مهربان در بین مردم به ویژه نسل جوان است.

ثریا نادری یکی از دانش‌آموزان عشایری به تسنیم می‌گوید: وقتی به خانه خاله ام در یاسوج سفر می‌کنم تنها رنگ کتاب‌های غیردرسی را مشاهده می‌کنم و زمانی که در حال کوچ هستیم فقط کتاب‌های مدرسه را می‌خوانم آرزو دارم چند کتاب با موضوعات مختلف مطالعه کنم.

این دانش آموز عنوان کرد: نمی‌دانستم روزنامه چیست تا اینکه امروز بعد از سال‌ها روزنامه را برای اولین بار دیدم کاش عشایر هم یک نشریه داشتند.

خبرنگار تسنیم برای بررسی دلایل کاهش سرانه مطالعه در بین مردم کهگیلویه وبویراحمد و ارائه راهکار برای حل این بحران به سراغ یک جامعه شناس و کارشناس فرهنگی رفته است که این گفت‌و‌گو از نظر خوانندگان می‌گذرد.

فضای مجازی جایگزین مطالعه کتاب شده است

رامین مرادی یک جامعه شناس پیرامون مسئله کتاب و کتابخوانی در گفت‌و گو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: در یکی دو دهه اخیر راه‌های دست‌یابی به دانش متنوع شده‌اند  و صرفا کتاب و منابع کاغذی نیستند و فضای مجازی حجم زیادی از نیازهای جامعه را پاسخ می‌دهند.

این جامعه شناس با بیان اینکه مطالعه در فضای مجازی با مطالب متنوع، مختصر و تا حدودی محتوای ضعیف نسبت به منابع مکتوب همراه است، عنوان کرد: این عامل باعث می‌شود مخاطبین در زمان کمی حجم زیادی از اطلاعات را بیاموزند احساس می‌کنند و یک نوع حس بی‌نیازی را پیدا می‌کنند.

وی با تاکید بر اینکه مطالب کتاب عمیق و استنباطی هستند، افزود: مطالب کتاب را نمی‌توان با یک مطالعه سطحی و گذار آموخت و نیازمند تدبر و تعمق است درصورتی که مطالب در فضای مجازی به تامل نیاز ندارند.

مدرک‌گرایی بزرگ‌ترین معضل اجتماعی

مدیر امور فرهنگی دانشگاه یاسوج با بیان اینکه در سال‌های اخیر جامعه علم و دانش را معادل مدرک می‌دانند، گفت: پدیده مدرک گرایی جایگزین علم و دانش شده است و ارزش علم کاسته شده است و بحث کتاب که منبع اصلی دانش است نیز در سیر نزولی قرار گرفت.

وی با اشاره به اینکه همگان به دنبال کسب مدرک نیستند، عنوان کرد: جامعه به سمت بازاری شدن پیش می‌رود و حتی کسانی که به سن بلوغ و کار کردن نرسیده وارد فضای بازار می‌شوند.

مرادی با بیان اینکه رویکرد جامعه به این مسئله تغییر کرده است، بیان کرد: صدا و سیما و رسانه‌های جمعی کمتر مردم را به سمت کتابخوانی تشویق می‌کنند و این ضعف باید به مرور در فضای رسانه‌ای کشور برطرف شود.

وی با تاکید بر اینکه جنبه محتوایی در رسانه‌های جمعی در مورد تبلیغ فرهنگ مطالعه مکتوب ضعیف است، بیان کرد: همه این مسائل به باز تولید این فاصله از کتاب کمک می کند.

بازاری شدن آثار فرهنگی خطرناک است

مرادی پدیده بازاری شدن کتاب را یکی دیگر از مشکلات حوزه نشر و کمرنگ شدن کتابخوانی در جامعه دانست و گفت: متاسفانه برخی از کتاب ها اصلا ارزش مطالعه ندارند و تولید دانش مفید در جامعه نباید به بازی گرفته شود و باید ارزیابی محتوایی در این زمینه انجام شود.

وی با بیان اینکه جایگاه ضعیف کتاب‌های تحقیقی در زمینه‌های علوم پایه، علوم انسانی و ... لمس می‌شود، ابراز کرد: جامعه نیازمند وجود آثاری است که توسط افراد و با تلاش و تحقیق آنها به یک اثر تبدیل شده است.

مرادی با بیان اینکه در جامعه باید افراد کتابخوان را تقسیم بندی کرد، بیان کرد: افراد طبقه پایین جامعه هواره و در طول تاریخ بشریت قدرت خرید کمتری داشتند اما آسیب پایین بودن سرانه مطالعه در طبقه متوسط جامعه هم دیده می‌شود.

جای خالی کتاب در سبد خانواده‌های کهگیلویه وبویراحمد نگران کننده است

این جامعه شناس با بیان اینکه در زندگی ما جایگاه کتاب به لحاظ نگرشی تغییر کرده و تجملات اولویت پیدا کرده‌اند، تصریح کرد: قیمت کتاب تا حدودی می‌تواند موثر باشد اما اگر کسی اهل مطالعه باشد می‌تواند از هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کند و کتاب را در سبد کالای فرهنگی یک خانواده قرار بگیرد و به طور قطع خرید کتاب چالشی در زندگی طبقه متوسط ایجاد نمی‌کند.

مدیر امور فرهنگی دانشگاه یاسوج با بیان اینکه از ابتدای کار دولت تدبیر و امید بهای بسیاری به به لحاظ بودجه وسرانه به کتاب داده می‌شود، اظهار داشت: در فصل نمایشگاه کتاب تکاپو و شور و هیجان را می‌توان در دانشگاه‌ها و در بین دانشجویان مشاهده کرد.

وی افزود: حجم زیادی از کتاب‌ها مورد نیاز دانشجویان در نمایشگاه‌های  کتاب خریداری شده و یک نفر مسئول تهیه لیست کتب مورد نظر از نمایشگاه کتاب است.

مرادی با بیان اینکه در زندگی روزمره حتی کالاهایی که کیفیت چندانی ندارند وقتی  تبلیغاتی درباره آنها می‌شود ناخودآگاه  مخاطب کنجکاو می‌شود، تاکید کرد: بدون شک برگزاری نمایشگاه‌های کتاب نقش موثری در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و یک دانشگاه کوچک و محفلی برای دیدار دوباره اهالی کتاب است.

وی با بیان اینکه حتی اگر کتابی در یک نمایشگاه فروخته نشود و فقط افرادی برای بازدید به نمایشگاه مراجعه کنند، افزود: احیا و زنده شده فضای کتاب و کتابخوانی به مرور تاثیر خود را بر جامعه خواهد  گذاشت.

عدم مخاطب شناسی صحیح برای کتاب

این کارشناس فرهنگی با تاکید بر اینکه کتاب‌ها باید متناسب با نیاز مخاطبین  و ویژگی‌های فردی افراد باشد، تصریح کرد: با تحقیق‌های میدانی در این زمینه می‌توان ذائقه مخاطب را شناسایی و آن را ارتقا داد تا امکانات و این ظرفیت‌های موجود به هدر نرود.

مرادی با بیان اینکه بدنه عمومی جامعه باید به سمت مشارکت پیش برود، می‌طلبد این دغدغه در سطح جامعه ایجاد شود و در این بین می‌توان از ظرفیت مسجد های محله‌ای با یک هماهنگی بین متولی مسجد و مسئول کتابخوانی فراهم کرد.

وی با بیان اینکه با برپایی نمایشگاه کتاب در مساجد می‌توان جوانان و نوجوانان را به مطالعه تشویق کرد، تصریح کرد: کتابخوانی به عنوان یک فرهنگ زمان بر است و نیازمند تلاش مستمر و مداوم است و به طور قطع جامعه که کتاب خوان نباشد نمی‌تواند به سمت توسعه گام بردارد و در این مسیر باید از تمامی ظرفیت ها استفاده کرد.

شهرداری‌ها از ظرفیت‌های خود برای ترویج فرهنگ کتابخوانی تلاش کنند

این جامعه شناس با اشاره به معاونت اجتماعی و امور فرهنگی شهرداری‌ها، تاکید کرد: شهرداری ها می توانند در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی نقش موثری ایفا کنند و مجموعه ارشاد با احداث فرهنگسرا و خانه فرهنگ نیز در این زمینه می‌تواند تلاش کنند.

وی با بیان اینکه توسعه فرهنگ کتابخوانی نیازمند مشارکت مردمی و خیرین است، تاکید کرد: باید نذر کتاب و اهدای کتاب در جامعه فرهنگ سازی شود و حتی میز مهربانی باید تبلیغ شود.

مرادی ایجاد ایستگاه کتاب در پارک و اتوبوس و وجود زنگ مطالعه در مدارس را نیز از راه‌های ترویج فرهنگ مطالعه در جامعه دانست و گفت: با ذائقه شناسی می‌توان مثلا برای اهالی روستا کتاب‌های در موضوع شاهنامه و طبیعت را اختصاص داد.

وی با بیان اینکه دهیارن در روستاها می‌توانند نقش موثری در ترویج فرهنگ کتابخوانی ایجاد کنند، بیان کرد: مسئله ما کمبود کتاب نیست کمبود کتابخوان است.

این جامعه شناس با بیان اینکه مطالعه به عنوان یک ارزش جایگاهش در جامعه افت کرده  است، اظهار داشت: انتظار می‌رود توجه به کتاب و امر کتابخوانی فقط معطوف به هفته کتاب نباشد و این مسئله نیازمند کار مستمر است و سال‌های بعد اثرات آن را در توسعه یافتگی جامعه خواهیم دید.

توجه به فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه به ویژه جامعه جوان کهگیلویه وبویراحمد نیازمند یک مدیریت بحران در عرصه کتابخوانی است تا مسئولان دلایل اصلی فاصله مردم با کتاب را بررسی و شناسایی و پس از کشف درد به فکر درمان این درد جانسوز باشند چرا که بی‌توجهی به کتابخوانی می‌تواند همانند یک تفکر غلط  جامعه را از درون متلاشی کند.

گزارش از سیده زهرا موسوی

انتهای پیام/