سیاست کلانی در راستای افزایش حمایت از صنایع خاص استان مرکزی در سطح ملی وجود ندارد
رئیس سابق خانه صنعت و معدن استان مرکزی با اشاره به این که"رکود" چرخ‌دنده‌های صنعت استان را خشکاند گفت: سیاست کلانی در راستای افزایش حمایت از صنایع خاص استان مرکزی در سطح ملی وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، "مهدی شهری" رئیس سابق خانه صنعت و معدن استان مرکزی هفته‌ای که گذشت از سمت خود استعفا داد این در حالی بود که وی چند روز پیش از استعفای خود میهمان خبرنگاران تسنیم بود و در مصاحبه تفصیلی 2 ساعته پیرامون مسائل مختلف حوزه تولید و صنعت استان مرکزی به گفت‌و‌گو نشست.
شهری در این مصاحبه به مشکلات مختلف بخش تولید از تزاحم برخی قوانین گرفته تا رکود فلج کننده در تولید و تا فشار سازمان‌هایی مانند امور مالیاتی و تامین اجتماعی بر بخش صنعت و تولید و نیز بایدها و نبایدهای این بخش سخن گفت.
مهم‌ترین سرفصل صحبت‌های رئیس سابق خانه صنعت و معدن استان مرکزی به شرح زیر است:
• استان مرکزی چیزی تحت‌عنوان نقشه جامع توسعه صنعتی ندارد
• سکون موجود در صنایع، چرخ‌دنده‌های صنعت استان را خشکاند
• هزار و 527 ثبت‌نامی در استان مرکزی تا تاریخ 31 شهریور در سامانه بهین‌یاب داشتیم
• کار ستاد تسهیل به تعویق انداختن تعطیلی‌ها بود
• سازمان امور مالیاتی و تامین اجتماعی قوانین ناخوشایندی برای بخش تولید دارند
• یک سیاست کلان در راستای افزایش حمایت از صنایع خاص استان در سطح ملی وجود ندارد
• یکی از مشکلات بخش سرمایه‌گذاری، نگاه سرمایه‌گذاران خارجی به ایران به‌عنوان یک بازار مصرف است
• باید یک نسخه ویژه‌ای برای صنایع استان پیچیده شود
• اصول اقتصاد مقاومتی برپایه حمایت از تولید داخل محقق می‌شود
مشروح گفت‌و‌گوی خبرنگاران تسنیم با "مهدی شهری" رئیس سابق خانه صنعت و معدن استان مرکزی در زیر می‌آید:
تسنیم: تحلیل شما از وضعیت فعالیت واحدهای صنعتی و تولیدی در استان مرکزی چیست؟
شهری: استان مرکزی چیزی تحت‌عنوان نقشه جامع توسعه صنعتی ندارد و خانه صنعت و معدن از همین تریبون آمادگی خود را به‌عنوان نخستین تشکل متقاضی برای اقدام به تهیه این نقشه البته با حمایت از سوی دستگاه‌های بالادستی در استان، استاندار مرکزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت، شرکت شهرک‌ها و اتاق بازرگانی اعلام می‌کند.
تسنیم: وضعیت صنایع و تولید استان مرکزی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شهری: یک دوره رکود شدید را سپری کردیم و با سکونی که در صنایع داشتیم، چرخ‌دنده‌های صنعت خشک شدند و برای راه‌اندازی آنها نیاز به روغن‌کاری داشتیم تا بتوانیم آنها را به حد مطلوب از تولید برسانیم، الان همان زمانی است که این چرخ‌دنده‌ها درحال روغن‌کاری و فعال شدن هستند.
تسنیم: وضعیت حمایت از واحدهای صنعتی و تولیدی را چگونه تشریح می‌کنید؟
شهری: سیاست‌های دولت یازدهم کاملا هم‌سو با منویات مقام معظم رهبری است و نخستین گامی که دولت یازدهم در این راستا برداشت، بحث کارگروه رونق اقتصادی بود که در این کارگروه قرار شد به منظور هفت هزار و 500 واحد تولیدی کوچک و متوسط در سطح کشور، 160 هزار میلیارد ریال تسهیلات ارائه شود که سهم استان از این مبلغ 4500 میلیارد ریال بود.
کمیته مربوطه متشکل از خانه صنعت، معدن و تجارت، شرکت شهرک‌های صنعتی، نماینده استانداری، نماینده‌های دستگاه‌های اجرایی و نماینده بانک‌ها تشکیل شد و پرونده واحدهای متقاضی تسهیلات که در سامانه بهین‌یاب ثبت‌نام کرده بودند در این کمیته کارشناسی، مورد بررسی قرار گرفت.
تسنیم: گزارشی از وضعیت ثبت نام‌ها در سامانه بهین یاب دارید؟
شهری: هزار و 527 ثبت‌نامی تا تاریخ 31 شهریور در سامانه داشتیم که از این تعداد 954 پرونده بررسی شد و مابقی به‌سبب ترافیک بانک‌ها هنوز بررسی نشده است، 709 مورد در کارگروه تایید و به بانک‌ها معرفی شده‌اند که مبلغ هشت هزار و 73 میلیارد ریال برای آنها مقرر شد، تعداد پرونده‌های مصوب شده در داخل بانک‌ها 205 طرح بود که به منظور آنها مبلغ 2 هزار و 214 میلیارد ریال درنظر گرفته شد و به 96 مورد از این 205 طرح وام پرداخت شد که معادل هزار و 167 میلیارد ریال بود و این آمار تا تاریخ 11 مهر بوده و اطلاعات مدام درحال به‌روزرسانی است.
تسنیم: آیا این موضوع به برطرف شدن رکود کمک کرد؟
شهری: نخستین اقدام ستاد تسهیل جلوگیری از تعطیل شدن بسیاری از واحدهای صنعتی بود و اگر ستاد تسهیل و مصوبات آن نبود الان شاهد تعطیلی تعداد زیادی از واحدها بودیم که این تعطیلی می‌توانست مشاهده تعداد زیادی بیکار در جامعه را به‌دنبال داشته باشد، بنابراین کار این ستاد به تعویق انداختن این تعطیلی‌ها بود البته این موارد به‌معنای از بین بردن کامل رکود نیست.
تسنیم: آیا مشکلی در بخش حمایت از این واحدها با بخش بانکی وجود دارد؟
شهری: یک چالش کوچکی که با بانک‌ها داریم این است که با وجود اینکه عنوان شده مسائل مربوط به واحدهایی که بدهی معوق دارند، چک برگشتی دارند یا بدهی‌های معوق به سازمان‌های امور مالیاتی دارند را نادیده بگیرند ولی متاسفانه پرونده این واحدها برابر نظر خود بانک‌ها بررسی می‌شود و مانع بهره‌مندی برخی از واحدها از تسهیلات می‌شوند، البته ما مدعی این نیستیم که باید بدون بررسی این تسهیلات پرداخت شود اما لازم است که بانک‌ها نگرش خود را نسبت به این مسائل عوض کنند و با این نگرش جلو نروند که واحدهایی که در شرایط رکود دارای مشکل هستند تا ابد به‌همین شکل می‌مانند.
یکی دیگر از مشکلات قوانینی که داریم اینکه زمانی که یک شرکت چند سال متوالی زیان می‌دهد این زیان انباشته می‌شود و اگر این زیان انباشته از سرمایه شرکت بیشتر شود دیگر بانک‌ها به این شرکت وام نمی‌دهند و اصطلاحا می‌گویند مشمول ماده 141 شده است و همین ماده 141 بلای جان صنایع شده است که چندین موضوع عامل آن هستند.
از جمله این عوامل می‌توان به پایین بودن سرمایه اولیه شرکت‌ها بنابر قوانین ثبت شرکت‌ها، رکود تورمی موجود در سال‌های اخیر، بالا رفتن قیمت ارز و درواقع تحریم‌های ناجوانمردانه که در همه حوزه‌ها تحمل کردیم و کم شدن بودجه‌های عمرانی اشاره کرد، از منظر دیگر ما واحدهایی را داریم که درواقع جرائمی که بانک‌ها به آنها تحمیل کرده‌اند را اداره مالیاتی نمی‌پذیرد و این سبب می‌شود که این زیان‌ها برای این شرکت‌ها نشان داده شود و وقتی زیان نشان داده می‌شود ناخودآگاه به زیان انباشته می‌رسند.
تسنیم: تحلیل شما از مشکلات دیگری که این واحدها با آن دست به گریبان هستند چیست؟
شهری: امروزه یکی از فشارهایی که داریم تحمل می‌کنیم این است که خود سازمان امور مالیاتی و تامین اجتماعی نه سازمان‌های استانی بلکه در سطح کلان قوانین ناخوشایندی را دارند که در راستای تولید و هم‌سو با حمایت از تولید نیست و آنها نیز سهم خود را از بازار و این اقتصاد دنبال می‌کنند، اما موضوعی که بیشتر سبب دردسر شده است سازمان حسابرسی تامین اجتماعی است که یک سازمان مستقل از تامین اجتماعی بوده و مشکلات زیادی را برای بخش تولید ایجاد کرده است.
به‌گونه‌ای که مسائلی از قبیل تعلق یافتن مالیات به بخش مربوط به دستمزد نصب دستگاهی که سال‌ها پیش نصب شده است و هزینه‌های مربوط به آن در همان زمان پرداخت شده است را مطرح می‌کند بنابراین وجود چنین مسائلی و همینطور اعمال جرائم بیمه‌ای با رقم‌های نجومی برای واحدهای صنعتی فشار است و بویی از حمایت ندارد.
تسنیم: راه حل شما در راستای حمایت از تولید و صنعت استان چیست؟
شهری: اگر قرار است از صنعت حمایت شود، انتظار این است که در یک بازه زمانی یک یا دو ساله این مطالبات از واحدها را فریز کنند یا با درصد کمتری دریافت کنند تا در 3 تا 4 سال آینده که با رونق خوبی با توجه به چشم‌انداز دولت و چشم‌اندازی که برای دوره پسابرجام ترسیم شده است مواجه شدیم این مبلغ فریز شده را تقدیم کنند نه اینکه الان مدام فشاور وارد کنند و حساب‌های قبلی را بررسی کنند و جرائم سنگینی را تحمیل کنند.
تسنیم: آیا از واحدهای استانی حمایت منطقی و اصولی صورت می‌گیرد؟
شهری: مشکلی که در صنایع استان مشاهده می‌شود نبود یک سیاست کلان در راستای افزایش حمایت از صنایع خاص استان در سطح ملی است، اگر در دستگاه‌های سیاست‌گذار و وزارتخانه‌ها نیم‌نگاهی به صنایع ویژه استان مرکزی باشد و حمایت منطقی از آنها اتفاق بیفتد نه اینکه پول تزریق شود، ناخودآگاه صنایع پایین‌دستی نیز صاحب بازار خوبی می‌شوند و به رونق می‌رسند.
تسنیم: یکی از مسائل مطرح شده در این چند سال تاکید بر موضوع سرمایه‌گذاری است، تحلیل شما از این موضوع چیست؟
شهری: پس از تصمیم برای سرمایه‌گذاری نخستین گامی که باید برداشت تامین نقدینگی است حتی با وجود داشتن مشتری، زیرا اگر نقدینگی داشته باشیم در تامین مواد اولیه قدرت مانور بیشتری داریم و می‌توانیم با قیمت مناسب‌تری منابع را تهیه کنیم و همچنین در راضی نگه‌داشتن نیروها و پرسنل موفق‌تر عمل کنیم و به‌نوعی در فرایند تولید حتی در به‌روزرسانی ماشین‌آلات موفق عمل کنیم.
بنابراین نخستین قدم سرمایه است که تشخیص دولت یازدهم در این زمینه صحیح بود و سرمایه را به‌عنوان بخش نخست کار تشخیص داد و این سرمایه الان درحال تزریق شدن به واحدها است و امیدواریم در گام‌های بعدی که شکستن رکود، توسعه بازار، حساس‌سازی بازار و غیره است شاهد اتفاقات خوبی باشیم.
تسنیم: در بخش سرمایه‌گذاری‌ها و به ویژه سرمایه‌گذاری خارجی با چه مشکلاتی روبه‌رو هستیم؟
شهری: در بحث سرمایه‌گذاری و ورود سرمایه‌های خارجی چند مسئله پیش‌روی ما است، بعد از برجام دوره پسابرجام را شروع کردیم که اقبال و نشانه‌هایی از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور را شاهد بودیم که این موضوع می‌تواند فرصت باشد یا اینکه تهدید، فرصت اینکه ما اگر سیاست منطقی را داشته باشیم و بتوانیم پروژه‌هایمان را به‌صورت مشارکتی و با سرمایه‌گذاری مشترک متقاضیانی که قصد ایجاد طرح‌های توسعه‌ای و تولید بین‌المللی محصولات را دارند و از مرزها سرازیر شده‌اند را هم‌زمان با سرمایه‌گذاری مالی داشته باشیم می‌توانیم تضمین بکنیم که علاوه بر سود، روی بازار فروش به یک سطح منطقی می‌رسیم.
اما تا زمانی که این سرمایه‌گذاران خارجی به ایران به‌عنوان یک بازار مصرف برای فروش ابزارآلات، مواد اولیه یا تکنولوژی خودشان نگاه کنند و قرار باشد که پول را از دست ما در بیاورند، این امر یک تهدید محسوب می‌شود.
مشکل دیگر در بحث سرمایه‌گذاری‌ها این است که بخش کوچکی حدود 30 درصد از سرمایه‌گذاری را به عملیات عمرانی اختصاص می‌دهند و این را به‌عنوان سهم صنعتگر داخلی معرفی می‌کنند و بخش تکنیکال و تکنولوژی را به شرکت خارجی محول می‌کنند تا تامین کند در صورتی که قرار است که مشارکتی مساوی انجام شود و درخواست صنعتگران داخلی این است که بخش عمرانی را از این پروژه‌ها جدا کنند و در بخش تکنیکال و زیرساختی سهم شراکت مساوی را محاسبه کنند.
مشکلات این چنینی در حوزه سرمایه‌گذاری زیاد داریم، موارد دیگری وجود دارد از جمله بحث تضمینی برای شیوه‌های رقابت سالم و برابر در بازارهای داخلی، شرکت‌های شبه دولتی و خصولتی که الان رقابت نابرابری را با بخش تولید و صنعتی داخل دارند زیرا در اکثر مناقصاتی که برگزار می‌کنند قدرت این شرکت‌ها بیشتر است و مسلما برنده میدان هستند و سرمایه‌گذار خارجی با مشاهده این موضوعات رغبت کمتری برایش باقی می‌ماند.
موضوع اصلی بحث ساختار تکنولوژی است که باید با ورود سرمایه‌گذاری خارجی حتما آن تکنولوژی انتقال یابد چه در بعد فرایند و چه در بعد ماشین‌آلات که انشاءالله بتوانیم به یک سطح قابل قبولی از استانداردها و کیفیت بین‌المللی در محصولات برسیم البته در برخی از محصولات این سطح را داریم و حفظ کرده‌ایم.
تسنیم: وضعیت صنعت استان و جایگاهش در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شهری: استان مرکزی از لحاظ صنایع از تنوع بالایی برخوردار است و رتبه نخست را در تنوع صنایع در سطح کشور دارد، برخی از صنایع استان مشتریان عام دارند و نیاز به تحرک بازار دارند، برخی از آنها مرتبط به بودجه‌های عمرانی و ملی هستند و نیاز به افزایش بودجه‌های عمرانی و بودجه‌های اعتباری ملی دارند تا آن بخش از صنایع استان که کارهای ملی انجام می‌دهند فعال شوند.
با توجه به برنامه توسعه ششم که دولت به مجلس ارائه کرده است، احتمال می‌دهیم که این تحرک اتفاق بیفتد و در سال‌های آینده شاهد تامین منابع مالی به‌ویژه برای پروژه‌های عمرانی باشیم اما در بحث تحریک بازار باید گفت که ما الان در دوره پسابرجام هستیم و نیاز داریم که ارتباطات خود را با کشورهای دوست، کشورهایی که قصد سوءاستفاده از ایران را ندارند، قصد نگاه به ما به‌عنوان یک بازار مصرفی را ندارند افزایش دهیم، که در ارتباط با آنها می‌توانیم به چند موضوع دست یابیم.
تسنیم: نگاه شما در بخش صادرات استان و کشور چیست؟
شهری: در بحث مبادلات صادراتی چون در بعضی از اقلام ارزش افزوده آنها بالاتر از ما بوده این رقم بالاتر است ولی اگر در طراز صادراتی نگاه کنیم می‌بینیم که طراز صادراتی استان مثبت است اما امیدواریم در دوران پسابرجام بتوانیم حجم صادراتمان را افزایش دهیم، اگر ما بتوانیم در حوزه صادرات به‌ویژه محصولات ریلی، صنایع نفت و گاز، صنایع سنگین، فلزی و قطعات خودرو بیشتر کار کنیم، به‌طور قطع می‌توانیم بگوییم که بازار جدیدی را ایجاد کرده‌ایم که این مهم نیازمند حمایت‌های ویژه دولت است.
تسنیم: یکی از راهبردهای حوزه صادرات موضوع بازاریابی و رایزنی‌های اقتصادی است تحلیل شما از این موضوع چیست؟
شهری: در ساختار بازارسازی نیاز به رایزن‌های اقتصادی داریم تا در سفارتخانه‌ها فعال شوند و کار دقیق‌تر و برنامه‌ریزی شده‌تری را انجام دهند تا در استان بتوانیم به‌بهترین نحو محصولاتمان را عرضه کنیم، نیاز به حمایت دولت داریم البته دولت بسته‌های حمایتی خودش را اعلام کرده است و ما بشتر در بعد تبلیغات و معرفی محصول نیاز به حمایت دولت داریم.
تسنیم: تحلیل شما از وضعیت تکنولوژی صنایع استان چیست و نظرتان درباره وضعیت تکنولوژی استفاده شده در این بخش در استان چیست؟
شهری: بحثی که ضرورت افزایش ارتباط با کشورهای دوست را ایجاد می‌کند بحث انتقال تکنولوژی است، الان صنایع استان به‌ویژه در حوزه ماشین‌آلات بسیار فرسوده است و 68 درصد ماشین‌آلاتی که در صنایع استان فعال هستند به مرز فرسودگی خود رسیده‌اند و عمر مفید آنها تمام شده است.
این اتفاق سبب پایین آمدن بهره‌وری و به دنبال آن بالا رفتن بهای تمام‌شده می‌شود و درنتیجه قدرت رقابت با بازارهای بین‌المللی را کاهش می‌دهد، از طرفی وجود ساختارهایی مانند تکنولوژی بسته‌بندی، تکنولوژی نوین بازاریابی، سیستم‌های نرم‌افزاری و مدیریتی موجود در دنیا را کمتر در شرکت‌هایمان شاهد هستیم.
تسنیم: نیاز اصلی بخش تولید و صنعت استان را چه می‌دانید؟
شهری: باتوجه به رکود چند سال گذشته، بخش صنعت الان نمی‌تواند به‌تنهایی سرمایه‌گذاری کند و تمام منابع مالی را تامین کند بنابراین در بحث اصلاح ساختار و نوسازی صنایع نیاز به ورود دولت با تسهیلات ارزان‌قیمت و حمایتی داریم و از این طرف باید به‌دنبال شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری باشیم که این امر مستلزم سهولت در قوانین سرمایه‌گذاری و ایجاد اطمینان برای سرمایه‌گذار خارجی به منظور خروج سرمایه‌اش است.
باید یک نسخه ویژه‌ای برای صنایع استان پیچیده شود، صنایع استان نیاز به یک نگاه ویژه دارند زیرا بخش عمده این صنایع از تحریم‌ها و بعضا سوء مدیریت‌هایی که قبلا در سطح کلان بوده است ضربه دیده‌اند.
تسنیم: به موضوع قوانین موجود در بخش‌های مختلف تولید اشاره کردید، بعضا شاهد ایجاد مشکلاتی در مسیر اجرای قانون و فعالیت تولیدی هستیم، تحلیل شما از این موضوع چیست؟
شهری: بحث دیگری که وجود دارد بحث اجرای صحیح قوانین و مقررات است، وقتی در قانون آمده است که از ورود کالای خارجی که مشابه آن در داخل تولید می‌شود باید جلوگیری شود پس الان بحث ورود پنج هزار واگن از کشور روسیه درحالی که واگن‌پارس اراک پایین‌تر از ظرفیت کار می‌کند و با رکود مواجه است چه معنایی دارد.
این موضوع باید توسط مقامات عالی کشور رصد شود و در حد وظایف خانه صنعت و معدن نیست، در حوزه نفت و گاز و قطعات خودرو با همین مشکل مواجه هستیم، زمانی که تولیدکننده داخلی داریم نیاز به حمایت دارند و باید تسهیلات ارزان‌قیمت به آنها ارائه شود، تسهیلات با سود 18 درصد، تسهیلات ارزان‌قیمت با معنای واقعی نیست و توجیه اقتصادی ندارد، در حالی که تولیدکننده ما با کمترین ظرفیت کار می‌کند شاهد قراردادهای خارجی هستیم.
تسنیم: آیا فکر نمی‌کنید این مشکلات در برخی مقاطع به سبب اجرای سلیقه‌ای قوانین باشد؟
شهری: مسئولان استان در حد توان خود حمایت‌هایی را از صنایع انجام داده‌اند، بخش عمده‌ای از مشکلات برمی‌گردد به قوانین و مقررات یا به‌نوعی سلیقه‌ای عمل شدن قوانین و مقررات یا نبود درک صحیح از شرایط و وضعیت فعلی صنعت، باید توجه داشت که این واحد صنعتی که الان دچار رکود شده است یک زمانی پشتیبان جبهه‌های جنگ بوده است و مدیرانی که الان در صنعت مو سفید کرده‌اند تمام تلاششان این بود که امکانات را به‌موقع به دست رزمندگان برسانند و یک روز درحال جنگ با آنسوی مرزها بوده‌اند و امروز در داخل با مسائل و مشکلات مختلفی که وجود دارد باید بجنگند.
تسنیم: اهمیت و جایگاه اقتصاد مقاومتی در بخش تولید و صنعت امروز کشور و استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شهری: وقتی فرماندهی ستاد اقتصاد مقاومتی را داریم واقعا از دید صحیح مقامات عالی کشور دوره، دوره شبه جنگ است، اگر بحث ما بحث حمایت است نیاز به بررسی مسائل در سطح کلان و فراتر از سطح استانی و ارائه بسته‌های حمایتی است.
اصول اقتصاد مقاومتی برپایه حمایت از تولید داخل و به‌نوعی جلوگیری از ورود صنایعی است که مشابه آن در داخل تولید می‌شود، اگر همین پایه اقتصاد مقاومتی را درنظر بگیریم تا زمانی که بحث برجام اتفاق نیفتاده بود شاید ما خیلی نمی‌توانستیم نشانه‌هایی از موفقیت را شاهد باشیم به‌سبب اینکه مقوله صنعت مقوله‌ای است که باید کاملا با دنیای بیرون ارتباط داشته باشد.
در صنعت نمی‌توان یک پیله را دور خود تنید و ادعا کرد که روبه توسعه و پیشرفت هستیم بلکه باید کاملا با دنیای بیرون و تکنولوژی‌های جدید در ارتباط باشیم به‌ویژه در نظام داد و ستد الکترونیکی پول و نظام تبادل تکنولوژی باید این روند وجود داشته باشد.
در مقوله صنعت نیاز به ارتباط با کشورهای توسعه‌یافته داریم تا با آنها به یک تجمیع برسیم چه دربعد تکنولوژی و چه در بعد بازارها، صنعت نیاز به برنامه‌ریزی، زیرساخت، نقشه راه دارد و با یک مسکن و برنامه کوتاه‌مدت مشکل آن برطرف نمی‌شود، ممکن است رشد کوچک داشته باشد ولی توسعه اتفاق نمی‌افتد.
گفت‌و‌گو از آیدا حبیبی، سمیرا عیدی گل‌تپه‌ای
انتهای پیام/
