اولین دور گفتوگوی فرهنگی ایران و اروپا در ایتالیا برگزار شد
ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حجت الاسلام قاضی عسکر مسئول بعثه رهبری در سازمان حج و حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نمایندگان ایران در اولین دور گفتوگوی فرهنگی ایران و اروپا هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، دهمین دوره گفت‌وگوهای اسلام و مسیحیت و همچنین اولین دور گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و اروپا، از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ایتالیا و به میزبانی بنیاد دایرةالمعارف ایتالیا با سخنرانی ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس این سازمان و ماسیمو برای، رییس بنیاد دایرةالمعارف ایتالیا روز گذشته افتتاح شد.
ابراهیمی‌ترکمان در سخنرانی خود در این مراسم، همزمانی گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و اروپا با گفتوگوی بین‌الادیانی ایران و واتیکان را نشان از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های فرهنگی موجود در ایتالیا و همچنین اراده جدی مسئولین و اندیشمندان دو کشور در بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت گفت‌وگوهای فرهنگی و دینی در مسیر گسترش صلح و عدالت جهانی دانست.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: امروزه، برپایی اینگونه نشست‌ها از آن جهت حائز اهمیت است که دریابیم منشأ بسیاری از منازعات و چالش‌ها در روزگار ما، ریشه فرهنگی داشته و عمدتاً به سوءبرداشت‌ها و کاستی‌ها و نواقص موجود در فهم و درک مشترک فرهنگی بین جوامع بازمی‌گردد. از این رو، در جهان متلاطم و آشوب‌زده کنونی که روزبه‌روز بر پیچیدگی و مشکلات آن افزوده می‌شود، گفت‌وگو برای یافتن زمینه‌ها و بسترهایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها و فهم مشترک ملت‌ها از یکدیگر بیش از هر زمان دیگر اهمیت یافته است.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی سپس با تأکید بر این نکته که در چنین وضعیتی که جوامع در معرض نگرانی‌ها و تهدیدات مشترک قرار داشته و قدرت‌های سیاسی و رسانه‌ای جهان در مسیر اهداف خود و با القای فهم نادرست و تصویرسازی‌های غلط از سنت‌ها، ارزش‌ها، اعتقادات و فرهنگ‌ها در بین ملت‌ها، مانع از درک درست و بی‌واسطه جوامع از یکدیگر شده‌اند، تأکید کرد: به یقین گفتوگوی فرهنگی نه تنها ضروری بلکه امری اجتناب‌ناپذیر است و این ضرورت می‌بایستی در چارچوبی فراتر از نهادهای رسمی و دولتی قرار گیرد و از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی موجود، به ویژه در حوزه نخبگان و اندیشمندان بهره‌برداری شود و مسیر اشتراک مساعی و همفکری برای تدوین خط‌مشی واحد و سیاست‌گذاری مشخص و مشترک در مقابله با تهدیدهایی که انسان امروز با آن مواجه می باشد را هموار سازد .
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه اظهار کرد: گفت‌وگوهای فرهنگی نیازمند منطق، تحمل و توجه به افکار، عقاید و باورهای مقابل به دور از تعصب، زورآزمایی و قدرت‌نمایی و مهم‌ترین وسیله در آگاه‌سازی تمامی اذهان است که میوه آن رفع مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و شناسایی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مشترک در نیل به صلح و آرامش جهانی برای نسل کنونی و نسل‌های آینده است.
ابراهیمی‌ترکمان همچنین تأکید کرد: دین اسلام، گفت‌وگو و مناظره را روشی مناسب برای برقراری ارتباط میان فرهنگ‌ها و ادیان دانسته و به آن تصریح دارد.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری با سابقه تمدنی و فرهنگی چند هزار ساله و بهره‌مندی از مکتب الهام‌بخش اسلام، همواره گفت‌وگو و تعامل فکری و فرهنگی با سایر جوامع را کارسازترین و مؤثرترین راهکار برای ارتقای صلح و برادری در جهان می‌داند و بر این باور است که یکی از راه‌های برقراری ارتباطات مفید و تأثیرگذار بین‌المللی، گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی است که با ایجاد ساز و کارهای مناسب و منطقی می‌تواند راه رسیدن به تفاهم در زمینه‌های مورد اختلاف و همچنین ایجاد زمینه‌های شناخت عمیق‌تر را فراهم سازد.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه با تأکید بر این که گفتوگوی فرهنگی ایران و اروپا می‌تواند در قالب فرآیندی از تبادل یا تعامل آزاد و احترام‌آمیز بین گروه‌های مرجع و نخبگان قلمداد شود، گفت: به طور یقین، در این فرآیند می‌بایستی از عرصه «تحمل دیگری» فراتر رفته و قابلیت‌های خلاقانه و ابتکاری و صورت‌های جدیدی از بیان افکار و همکاری‌ها را در فضای مشترک فراهم آورد.
وی افزود: این گفت‌وگو که امروز شاهد اولین دور آن هستیم، می‌تواند از طریق به اشتراک گذاشتن بینش‌ها و دیدگاه‌ها، شناختن اشتراکات و درک تفاوت‌های موجود بین سنت‌ها و برداشت‌های فرهنگی، رسیدن به این اجماع که اختلافات و مشاجرات را نباید با خشونت حل و فصل کرد، بسط دادن درک عمیق‌تر از دیدگاه‌ها و روش‌های متفاوت و بازخوانی راه‌های افزایش همکاری‌های فرهنگی مستمر به نتایج ارزشمندی دست یابد.
ابراهیمی‌ترکمان در بخش دیگری از سخنان خود به روابط ایران و ایتالیا پرداخت و در این باره گفت: ایتالیا و ایران روابط سیاسی و فرهنگی بسیار دیرینه‌ای دارند و ایران همواره در دوران پیش و پس از اسلام و قبل و بعد از انقلاب اسلامی با ایتالیا در تعامل بوده است و دو طرف در طول قرن‌های گذشته نقش برجسته‌ای در معرفی و گسترش دو دین الهی بر عهده داشته‌اند و می‌توانند سهم قابل توجهی را در گسترش و تقویت ارزش‌های الهی ایفا کنند و از ظرفیت‌های گسترده‌ای برای توسعه روابط فرهنگی برخوردارند.
وی همچنین امیدواری کرد که این نشست و برنامه‌های مشابه، سنگ بنایی باشد تا در آینده‌ای بسیار نزدیک شاهد شکل‌گیری صلح و آرامش واقعی و ارزش نهادن به کرامت انسان‌ها به دور از هر گونه خدعه و نیرنگ در جهان باشیم.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همچنین پیشنهاد کرد تا همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال آینده که ایتالیا به عنوان میهمان ویژه در آن حضور خواهد داشت، دومین دور گفت‌وگوها به میزبانی ایران برگزار شود.
رییس بنیاد دایرةالمعارف ایتالیا: تبادلات فرهنگی ایران و ایتالیا را تسهیل می کنیم
«ماسیمو برای» در افتتاحیه اولین دور گفت و گوهای ایران و اروپا، حضور هیات فرهنگی ایران در کشور ایتالیا را با اهمیت خواند و بر نقش این کشور در ارتقای تبادلات فرهنگی ایران و اروپا تأکید کرد.
ماسیمو برای، رییس بنیاد دایرةالمعارف ایتالیا و وزیر سابق میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری این کشور در مراسم افتتاحیه اولین دور گفت‌وگوهای ایران و اروپا گفت: چندی پیش و در مقام وزیر میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری سفری به ایران داشتم که نقطه عطفی در شناخت من از فرهنگ و تمدن غنی ایران بود.
وی افزود: معتقدم همه ما در غرب باید ایران را بیشتر و دقیق‌تر بشناسیم که به دقت و درستی معتقد است باید برای برقراری صلح و امنیت، به گفت‌وگو بپردازیم. ملت ایران مفتخر به داشتن چنین فرهنگ غنی است که بسیار با ارزش محسوب می‌شود.
وزیر سابق میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری ایتالیا همچنین به نقش اینگونه نشست‌ها در برقراری تعامل بهتر و مناسب‌تر اشاره کرد و افزود: دو کشور ایران و ایتالیا دارای سوابق بسیار طولانی، تاریخی و ارزشمند در همکاری و تعامل با یکدیگر هستند که ایتالیا می‌تواند در تعامل فرهنگی ایران و اروپا نقش مثبت و سازنده‌ای را ایفا نماید و در توسعه همکاری‌ها از جنبه‌های مختلف نیز تأثیرگذار است.
ماسیمو برای، در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سفر اخیر خود به ایران تأکید کرد: بسیار خرسندم از این که با ملتی که به زیبایی با فرهنگ خود آشناست و برای آن ارزش قائل است برخورد کردم.
وی در ادامه با تشکر از جمهوری اسلامی ایران که تلاش می‌کند فرهنگ را با زبان فرهنگی به جهان منتقل کند، گفت: همه متخصصان و اندیشمندانی که در این برنامه حضور دارند باید تلاش کنند تا ایران را بر خلاف تبلیغات منفی و غیرواقعی برخی رسانه‌ها و مطبوعات جهان، به زیبایی و درستی معرفی کنیم.
ماسیمو برای در پایان تأکید کرد: ملاقات‌های بسیار خوب من با دکتر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در چند روز گذشته، بسیار قابل توجه و دوستانه بود که زمینه همکاری‌های بهتر و مطلوب‌تر دو کشور را فراهم می‌کند.
سلیمی: ضرورت بهره‌برداری از ظرفیت‌های فرهنگی برای توسعه همکاری‌ها
سلیمی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی در اولین گفتوگوی فرهنگی ایران و اروپا، بر ضرورت بهره‌برداری از ظرفیت‌های فرهنگی و اندیشه‌ای دو طرف برای توسعه همکاری‌ها تأکید کرد.
حسین سلیمی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی و نایب رییس انجمن علوم سیاسی ایران ضمن ارایه مقاله خود در این نشست با عنوان «روابط ایران و اروپا از سیاست تا فرهنگ» گفت: نگاهی به تاریخ روابط ایران و کشورهای اروپایی نشان می‌دهد که دانش و فرهنگ وجه غالب تأثیرگذاری متقابل دو طرف بوده هرچند که سایه سیاست موجب شده که این وجه غالب چندان به چشم نیاید و همواره در حاشیه و سایه بدان نگریسته شود که البته سیاست به عنوان منافع و یا رویکردهای کشورها در عرصه سیاست خارجی و قدرتِ سخت می‌تواند ویرانگر تعاملات سازنده اندیشگی میان مردمان تاریخ ساز این دو حوزه تمدنی شود. اگر در بررسی این تاریخ پر فراز و نشیب دو نگاه سیاسی و فرهنگی معیار تفسیر و تحلیل قرار گیرد دو روایت کاملاً متفاوت شکل می‌گیرد.
وی افزود: در نگاه فرهنگی می‌توان روابط ایران و اروپا را به تعاملات نزدیک متفکران این دو دیار دور بازگرداند. آنگاه که افلاطون مدل پادشاهی آرمانی‌اش در مدینه فاضله را از مشاهده نظام حکومتی در ایران می‌گیرد و قرن‌ها بعد که ایرانیان مسلمان به حافظان اصلی و شارحان فلسفه و علم یونانی بدل می‌شوند، به بیان لئو اشتروس اگر متفکرانی چون فارابی نبودند و اگر مترجمان و اهل اندیشه ایرانی و مسلمان فلسفه و علوم یونان را در بستر تمدنی خود حفظ نمی‌کردند شاید امروز دیگر نام و نشانی از این اندیشه‌های تمدن‌ساز باقی نمانده بود.
وی ادامه داد: تاریخ‌نگاران سیاسی قرون یازدهم و دوازدهم میلادی و میانه قرون وسطی را بیشتر با آغاز یا تداوم جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان معرفی می‌کنند؛ اما در منظر دوم این زمان هنگامی است که فرهنگ‌های دو طرف شناخت بیشتری از هم می‌یابد و آغاز عقل‌گرایی در سنت اسکولاستیک اروپایی با شناختی بود که متفکران مسیحی از طریق آثار ابن سینا و ابن رشد با فلسفه پیدا کردند و با ظهور متفکرانی چون توماس آکوئیناس، دریچه‌های عقل‌گرایی را در اندیشه اروپایی گشودند.
سلیمی سپس عصر جدید و به ویژه قرن نوزدهم میلادی را در روابط ایران و اروپا مورد بررسی قرار داد و گفت: در این دوره روابط ایران و اروپا بیشتر با هجوم استعمارگران و عقب‌ماندگی ایران در این حوزه شناخته می‌شود که با دخالت گسترده اروپاییان در سیاست و اقتصاد ایران، به سقوط تاریخی این سرزمین کهن انجامید. اما نخستین مواجهه ایرانیان با مدرنیته و نخستین نواندیشی در ایران جدید و شکل‌گیری نخستین آکادمی‌های ایرانی به سبک نوین نیز به همین دوران بازمی‌گردد.
رییس دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: ورود عکاسی و سینما و تئاتر و آشنایی با گونه‌های جدید شعر و رمان و ادبیات نیز به همین دوران بازمی‌گردد. بازیابی اندیشه‌های ژرف ایرانیان توسط مستشرقان اروپایی و نیز کشف ابعاد نوین شعر و ادب ایرانی توسط اروپاییان نیز مربوط به این دوره است.
سلیمی پس از آن با ارایه این نمونه‌های تاریخی افزود: هر دو بر واقعیت منطبقند؛ اما این خوانش و نگرش ماست که می‌تواند مفاهیم مختلفی از چگونگی تعاملات دو طرف بر ما نمایان سازد و دو راه متفاوت پیش روی ما بگشاید. یک راه تعارض سیاسی است. بازخوانی خاطرات سیاسی گذشته و نگرش‌ها و رویکردهای دائماً در حال نوسان اهل سیاست می‌تواند روابط ایران و اروپا را به امواج متلاطم سیاسی بسپارد که یک روز با اختلاف در حوزه مسائل هسته‌ای به اوج می‌رسد و روز دیگر با هم نظری در مبارزه با افراطی‌گری در خاورمیانه فرو می نشیند. یک روز با تفسیر حقوق بشری متفاوت از یک رویداد یا یک رفتار به تنش کشیده می‌شود و یک روز با درک نیاز اقتصادی طرفین به یکدیگر آرام می‌شود.
وی در ادامه به روابط و نمونه‌های فراوان فرهنگی، هنری، علمی، آموزشی، اندیشه‌ای و ... میان ایران و اروپا اشاره پیشنهاد کرد که با اقداماتی همچون برگزاری اجلاس سالیانه دانشگاهی برای گفتوگوی اندیشمندان ایرانی و اروپایی در مورد میراث فرهنگی و فکری ایران و اروپا با حضور استادان دانشگاه‌های برتر دو کشور، برگزاری هفته هنر ایران و اروپا هر سال در یکی از شهرهای فرهنگی دو کشور، برگزاری دوره‌های مشترک دانشگاهی توسط دانشگاه‌های بزرگ دو کشور به خصوص در حوزه‌های علوم انسانی، ترجمه و نشر آثار متفکران ایرانی برای معرفی بنیاد اندیشه کنونی فرهیختگان ایرانی برای اهل اندیشه در اروپا و ... در جهت توسعه این روابط گام برداشت.
قاضی عسگر: اسلام دین پرهیز از افراط‌گرایی است
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در اولین دور گفت‌وگوهای ایران و اروپا اظهار کرد: اسلام، دین گفت‌وگو و پرهیز از هرگونه تحمیل، خشونت و افراط‌گرایی است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین قاضی‌عسگر، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در مراسم اولین دور گفت‌وگوهای ایران و اروپا با تأکید بر ضرورت انجام اینگونه برنامه‌ها و ایجاد زمینه گفت‌وگو و تفاهم گفت: اسلام دینی است که به صراحت معتقد است برای گفت‌وگو و تعامل نباید به دین و عقیده طرف مقابل نگاه کرد؛ بلکه باید به صورت یکسان و برای دستیابی به رشد و تعالی به گفت‌وگو پرداخت و سخن را شنید و بهترین را انتخاب و هر آنچه مطلوب و منطقی است را جذب کرد.
وی با بیان اینکه اسلام بر پرهیز از خشونت، افراط و تحمیل نظر بر دیگران تأکید می‌کند، افزود: خشونت و افراط‌گرایی می‌تواند جهان و بشریت را با چالش‌های جدی مواجه کند و این موضوعات اصولاً منشأ دینی ندارند.
قاضی‌عسکر ادامه داد: باید نقاط مشترک را درک و بر روی آنان تفاهم کرد. اینگونه نشست‌ها و به طور خاص در اسلام و مسیحیت این زمینه‌ها بسیار فراهم است که نمونه آن را در جریان برگزاری دهمین گفتوگوی اسلام و مسیحیت مشاهده شد. گفت‌وگوهای ایران و اروپا هم همزمان با این برنامه برگزار می‌شود و این اقدامات می‌تواند نقش بسیار سازنده و جدی را در تعامل و توسعه همکاری‌های فرهنگی و دینی در جهت ایجاد صلح و ثبات در جهان به دنبال داشته باشد.
بنا بر اعلام این خبر، در این برنامه که به مدت دو روز از سوی مرکز مطالعات فرهنگی و بین‌المللی معاونت آموزش و پژوهش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با همکاری رایزنی فرهنگی کشورمان در ایتالیا به میزبانی بنیاد دایرةالمعارف ایتالیا برگزار می‌شود، حجت‌الاسلام‌والمسلمین قاضی‌عسکر، نماینده ولی فقیه در حج و زیارت، سلیمی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی، مسجدجامعی، استاد دانشگاه و سفیر اسبق کشورمان در واتیکان، محمدجواد صاحبی، رییس شورای علمی دبیرخانه دین‌پژوهان کشور، سید یحیی یثربی، استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، محمدمهدی مظاهری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و رییس مؤسسه فرهنگی اکو، سید احمدرضا خضری، استاد دانشگاه و رایزن اسبق کشورمان در اسپانیا و مشاور رییس دانشگاه تهران، محمدجعفر جوادی‌ارجمند، استاد دانشگاه تهران، اکبر قولی، رایزن فرهنگی کشورمان در ایتالیا و جمیله کوکبی از مرکز مطالعات فرهنگی و بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حضور دارند.
ماسّیمو برای، رییس بنیاد داریرة‌المعارف ایتالیا و وزیر سابق میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری این کشور، مارکو مانچینی، معاون وزیر آموزش دانشگاه و تحقیقات ایتالیا و ایران‌شناس و رییس موسسه مطالعاتی خاورمیانه و آفریقا، آدولفو مورگانتی، بنیانگذار انجمن فرهنگی بین‌المللی هویت اروپا، پیتر آنجلو بوتافوکو، نویسنده و روزنامه‌نگار، آدریانو روسی، استاد شرق‌شناسی ناپل و متخصص زبان پهلوی، فلیچتا فرارو، ایران‌شناس و فارغ التحصیل زبان و ادبیات فارسی، ماسیمو پاپا، حقوقدان و اسلام‌شناس و ایران‌شناس و تعدادی از دیگر شخصیت‌های برجسته فرهنگی این کشور، هیأت فرهنگی ایتالیا در این گفت‌وگوها هستند.
انتهای پیام/
