به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، ایالات متحده در حالی توانست ایران را به پذیرش برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام متقاعد سازد که مجبور بود تعهدات مختلفی را ضامن اجرای این برنامه قرار دهد؛ تعهدهایی که در متن برجام نیز به آن اشاره شده و ایالات متحده ملزم به اجرای آن است. اما مرور آنچه از روز امضای برجام در تیرماه سال 1394 تا به امروز گذشته نشاندهنده نقض عهدهای مختلف ایالات متحده در خصوص این سند بینالمللی است؛ نقض عهدهایی که هر کدام میتواند اجرای برجام را با چالشهای جدی مواجه کند و این موضوع را برای همگان به اثبات برساند که امریکا همواره یک عنصر نامطمئن در عرصه معادلات بینالمللی است. آنچه در ادامه میآید مروری بر سنگاندازیهای مختلف امریکا به برجام از تیرماه سال 1394 تا به امروز است.
تمدید قانون داماتو
یکی از مهمترین اقدامات ایالات متحده در حوزه نقض برجام، تمدید قانون تحریمهای ISA یا همان داماتو است؛ اقدامی که توسط سنای امریکا صورت گرفت و کارشناسان بینالمللی آن را نقض آشکار برجام توسط امریکا میدانستند. بر اساس این قانون ایران به مدت 10 سال دیگر تحت تحریمهای اقتصادی ایالات متحده قرار میگیرد. این در حالی است که بر اساس برجام، از زمان امضای این سند بینالمللی نه تنها تمامی تحریمهای ایران باید لغو میشد بلکه هیچ تحریم تازهای نیز نباید علیه جمهوری اسلامی ایران به تصویب میرسید؛ نکتهای که رهبر معظم انقلاب در نامهای که به منظور تأیید مشروط اجرای برجام به دولت نوشتند، برآن تأکید کردند و فرمودند: «در سراسر دوره هشتساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانهای (از جمله بهانههای تکراری و خودساختهتروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند 3 مصوبهمجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعالیتهای برجام را متوقف کند.»
تمدید وضعیت اضطراری علیه ایران توسط اوباما
یکی دیگر از مهمترین اقدامات ایالات متحده علیه برجام تمدید وضعیت اضطراری علیه ایران توسط باراک اوباما بود. این فرمان برای نخستین بار در روز 14 فوریه سال 1979 (24 آبان سال 1358) از سوی رئیسجمهوری وقت ایالاتمتحده امضا شد و از آن زمان هر ساله تمدید شده است. بر این اساس باراک اوباما نیز در آبان ماه سال جاری ضمن تمدید مجدد شرایط اضطرار علیه ایران تأکید کرد که با وجود دستیابی به توافق هستهای با ایران روابط ما (امریکا) با این کشور به حالت عادی بازنگشته است.
وی همچنین گفت: ضروری است شرایط کنونی حفظ شود. شرایط اضطراری، اختیارات غیرمعمول زیادی مثل ضبط اموال، احضار اعضای گارد ملی و استخدام و اخراج افسرهای نظامی را در اختیار رئیسجمهور امریکا قرار میدهد. حالت شرایط اضطراری همچنین پایه و اساس بیشتر تحریمهای امریکا علیه کشورهای دیگر را شکل میدهد.
ممنوعیت فروش بوئینگ به ایران
در حالی که یکی از مهمترین محور مذاکرات ایران با غرب که منجر به امضای سند برجام شد، موضوع رفع تحریمهای فروش هواپیما به ایران بود و تیم مذاکرهکننده رفع این تحریمها پس از 36 سال را یکی از مهمترین دستاوردهای مذاکرات میدانستند، آبان ماه سال جاری بود که مجلس نمایندگان امریکا طرحی که فروش هواپیمای مسافربری بوئینگ به ایران را ممنوع میکرد، به تصویب رساند. این اتفاق در حالی افتاد که مسئولان ایران مذاکرات مخفیانهای را برای خرید 80 فروند هواپیمای بوئینگ امریکایی با این شرکت به سرانجام رسانده و به دنبال تأمین هزینههای این خرید بودند.
مصادره 2 میلیارد دلار از اموال بلوکهشده ایران در امریکا
یکی دیگر از محورهای مورد تأکید ایران در جریان مذاکرات برجام، تلاش برای آزادسازی اموال بلوکهشده خود در امریکا بود؛ اقدامی که سرانجام صورت نگرفت و حتی کار را تا به آنجا رساند که دستگاه قضایی ایالات متحده در سرقتی آشکار این اموال را به خانواده سربازان کشته شده این کشور در لبنان بخشید. بر این اساس، دادگاه عالی امریکا طی حکمی بخشی از داراییهای ایران را در بانک نیویورک به نفع خانواده قربانیان حوادث تروریستی مصادره کرد. این دادگاه در حکمی اعلام کرد 2میلیارد دلار از دارایی بلوکهشده ایران را به عنوان غرامت برای خانوادههای قربانی اقدامات تروریستی ایران اختصاص داد. امریکا مدعی است ایران در بمبگذاری سال 1983 یک پایگاه نظامیان امریکایی در شهر بیروت نقش داشته است.
این اتفاق در حالی بود که اسفند ماه گذشته نیز در حکمی دیگر دادگاه تجدیدنظر فدرال امریکا اعلام کرد 10 فردی که به نظر این دادگاه قربانی حملات تروریستی هستند و در دادگاهی در برابر ایران رأی به نفع خود برای دریافت خسارت از ایران گرفته بودند، میتوانند از محل مطالبه 8/2 میلیون دلاری ایران از یک شرکت دفاعی امریکایی غرامت دریافت کنند.
در پی عملیات انتحاری در سال 1997 در بیتالمقدس، دادگاهی در ایالات متحده امریکا با ادعای دخالت ایران در این بمبگذاری، حکمی صادر کرد که ایران به قربانیان این حادثه خسارتی بین 5/3 تا 15 میلیون دلار بپردازد. گفتنی است ایران در سال 1997 علیه کمپانی دفاعی امریکایی که قرار بود به ایران سامانه جنگی هوایی بفروشد پیروز شده بود و حکم خسارت 8/2 میلیون دلاری را به دست آورد. فروش این سامانه به دلیل پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1979 متوقف شد و ایران به دنبال بازپرداخت مبلغ خود بود.
محدودیت مسافرت به امریکا در کنگره
در همین حال یکی دیگر از سنگاندازیهای آشکار ایالات متحده به برجام موضوع ممنوعیت سفر به امریکا برای اتباع کشورهایی بود که به ایران سفر کرده بودند. بر اساس این طرح شهروندان 38 کشور که برای سفر به امریکا نیازی به دریافت ویزا ندارند در صورت سفر به ایران، برای رفتن به امریکا باید ویزا بگیرند. نکته مهم آنجاست که 38 کشور مورد اشاره، همگی جزو کشورهای برخوردار هستند که میتوانند در شرایط اقتصادی ایران در روزهای پسابرجام تأثیرگذار باشند و بیشک ایجاد این محدودیت میتواند باعث کاهش سفر به ایران و حتی ایجاد محدودیت برای تجار این 38 کشور باشد.
تحریم موشکی پس از برجام
در نهایت یک روز بعد از اعلام اجرای توافق هستهای، وزارت خزانهداری امریکا تحریمهای تازهای را در واکنش به آزمایش موشکی ایران وضع کرد. بر اساس بیانیهای که وزارت خزانهداری امریکا یکشنبه 17 ژانویه (27 دی) صادر کرد، هفت فرد و سه مؤسسه به فهرست تحریمهای موشکی اضافه شدهاند؛ اقدامی که همچون تصویب قانون ISA جنجال زیادی را در عرصه بینالملل علیه امریکا و برجام ایجاد کرد.
تمامی این سنگاندازیها در حالی بود که درست پس از برجام اقدام خصمانه دیگری همچون ایجاد مانع برای معاملات دلاری برای ایران، ایجاد مانع برای همکاری بانکها و مؤسسات بزرگ اقتصادی با ایران و تلاش برای تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز توسط ایالات متحده صورت گرفت تا لیست تلاشهای امریکا برای نقض برجام تکمیل شود.
منبع: جوان
انتهای پیام/
بازگشت به سایر رسانه ها