غفلت مسئولان ایران از انرژی سنگی دنیا

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، امروزه در افزایش ظرفیت تولید انرژی برق، بیش از آنکه منابعی با منشأ گاز و نفت مورد استفاده قرار گیرد؛ منابع دیگری چون انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی آبی، انرژی زمین گرمایی، انرژی مواد زائد و دورریختنی و انرژی زغال سنگ مورد استفاده قرار می گیرد. ایران نیز در بیشتر منابع ذکر شده انرژی، ظرفیت های قابل توجهی دارد که به نظر می رسد رتبه اول ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز و ظرفیت استفاده مستمر از این منابع، موجب شده دیگر منابع انرژی مورد غفلت مسئولان قرار گیرد.

یکی از این منابع مورد غفلت واقع شده، زغال سنگ است که جای آن در سبد انرژی کشور خالی است. به منظور بهره گیری از منبع زغال سنگ، نیروگاههای زغال‌سوز در سطح جهان در کشورهای مختلف احداث شده و این منبع انرژی، سهم بالایی در سبد تولید برق جهان دارد.

طبق گزارش های منتشر شده، در سال 2014 در مجموع 38 درصد از برق تولیدی در جهان توسط نیروگاه های زغال‌سوز تولید شده است و در سالهای اخیر رشد نیروگاههای زغال سوز در کشورهای در حال توسعه از نرخ رشد این نیروگاهها در کشورهای توسعه یافته بیشتر شده است. 

در آفریقای جنوبی به عنوان یک کشور در حال رشد، سهم تولید برق از نیروگاههای زغال سوز به 92 درصد می رسد. این رقم در چین به 71 درصد و در هند به 72 درصد می رسد.

همچنین کشورهای استرالیا، آلمان، امریکا، ژاپن، انگلستان و ترکیه از پیشگامان استفاده از منبع زغال سنگ برای تولید برق محسوب می شوند.

حتی در کشورهایی مثل آلمان و انگلستان که سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای برای نیروگاه‌های زغال‌سوز از نظر مسائل زیست‌محیطی وجود دارد، شاهد سهم چشم‌گیر این نیروگاه‌ها در تولید برق هستیم که در آلمان 43 درصد و در انگلستان 23 درصد از تولید برق این کشورها از زغال سنگ صورت می گیرد.

 بر اساس گزارش 2015 آژانس بین‌المللی انرژی با موضوع هزینه‌های هم تراز شده تولید برق LCOE  در نرخ تنزیل 10 درصد، ارزان‌ترین برق تولیدی در جهان از زغال سنگ است. همین مسئله، دلیل اصلی‌ تمایل کشورهای مختلف در بهره گیری از زغال سنگ برای تولید برق است چرا که در مجموع، ارزان‌تر بودن تولید برق از زغال سنگ نسبت به دیگر حامل‌های انرژی، صرفه اقتصادی برای کشورها به دنبال داشته است.

در این شکل، قیمت‌های تمام شده برق تولیدی از سه نوع نیروگاه مختلف هسته‌ای، زغال‌سوز و سیکل ترکیبی واقع در نقاط مختلف دنیا با یکدیگر مقایسه شده است. این شکل نشان می‌دهد هزینه هم‌ترازشده برق تولیدی در نرخ تنزیل 10 درصد برای نیروگاه‌های هسته‌ای دارای بیشترین پراکندگی و برای نیروگاه‌های زغال‌سوز دارای کمترین پراکندگی قیمت است. همچنین با توجه به محل میانه این توزیع (نشان‌دهنده قیمت وسط در توزیع قیمتی)، می‌توان نتیجه گرفت نیروگاه‌های زغال‌سوز به طور معمول ارزان‌ترین برق در بین این سه نوع نیروگاه در جهان را تولید می‌کنند.

اما این تمام ماجرا نیست و دلایل دیگری نیز برای رونق نیروگاه‌های زغال‌سوز می‌توان برشمرد. از جمله فراوانی و گستردگی منابع زغال سنگ در مناطق مختلف دنیا، به‌طوری‌که کمتر کشوری در دنیا فاقد منابع زغال سنگی یافت می‌شود. دلیل دیگر شناخته‌شده بودن تکنولوژی نیروگاه‌های زغال‌سوز به دلیل قدمت کار با این نوع نیروگاه است که موجب کاهش قیمت ساخت می‌شود.

اما متأسفانه با وجود مزیت‌های این نوع نیروگاه‌ها، در ایران هیچ نیروگاه زغال‌سوزی وجود ندارد. این در حالی است که بر اساس ترازنامه انرژی کشور، مجموع ذخایر قطعی زغال سنگ حرارتی (مناسب برای نیروگاه) ایران حدود 255 میلیون تن است و این ذخایر قابلیت تأمین سوخت نیروگاه‌های زغالی با ظرفیت 3000 مگاوات را دارد.

بیش از یکصد هزار کیلومتر مربع از پهنه ایران را مناطق زغال خیز در بر گرفته اند. بخشی از دامنه های البرز و مناطق مرکزی و شرقی کشور پتانسیل های کم نظیری از تولید زغال سنگ را در خود جای داده اند.

ایران با وجود ظرفیت های بسیار تولید زغال سنگ در مناطقی چون طبس، خراسان، البرز و کرمان و امکان سرمایه گذاری در احداث نیروگاههای زغال سوز، به این مهم بی توجه بوده است و زغال سنگ هیچ سهمی در تولید انرژی ایران ندارد.

انتهای پیام/