شهرک‌های صهیونیست‌نشین که حماس آنها را تخلیه کرد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، مبالغه نیست اگر بگوییم که رژیم صهیونیستی با پیشبرد مطالبات خود در زمینه شهرک‌سازی غیرقانونی در تنش مستقیم با بیشتر کشورهای دنیا قرار گرفته است.

دولت‌های اروپایی و آمریکا نیز گرچه به صورت ضعیف، اما نارضایتی خود را از ادامه این سیاست ها اعلام و از رژیم صهیونیستی خواسته اند تا این اقدامات را متوقف کند. اما طی سال‌های گذشته کابینه بنیامین نتانیاهو نه تنها اهمیتی به این مطالبات نداده ، بلکه روند شهرک‌سازی‌ را با شدت بیشتری دنبال کرده است.

آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد،‌ سابقه فعالیت‌های رژیم صهیونیستی در زمینه شهرسازی در بخش‌های مختلف فلسطین و اهمیت توسعه این برنامه های اشغالگرایانه در برنامه کاری صهیونیست هاست. اهمیتی که باعث شده تل آویو انزوای بیش از پیش خود را به جان بخرد تا بتواند به برنامه های خود در زمینه افزایش شهرک های اسرائیلی نشینی ادامه دهد.

بخش ششم: پراکندگی و ویژگی های جغرافیایی شهرک های صهیونیست نشین

از زمان انتخاب بنیامین نتانیاهو به پست نخست وزیری رژیم صهیونیستی در مارس 2009 میلادی، وی کابینه ای شامل احزاب راستگرای تندروی اسراییلی تشکیل داد که باعث شد تا به تمام معنی به دولت شهرک نشینان تبدیل شود.

از آن زمان، روند شهرک سازی به شکلی بی سابقه گسترش یافت و مردم فلسطین و اراضی آن تحت الشعاع این روند قرار گرفتند. رژیم صهیونیستی در این زمینه از مشغولیت جهان به پیامدهای بهار عربی و ناتوانی رهبران فلسطین از اتخاذ تدابیر قاطع جهت مقابله با شهرک سازی برای صهیونیستها سوء استفاده کرد.

الف: نوار غزه
علاوه بر کرانه باختری و قدس اشغالی، پیش ‌از این شهرک‌های صهیونیست‌نشین در منطقه سینا و نوار غزه نیز وجود داشت. شهرک‌های صهیونیست‌نشین در منطقه سینا پس از معاهده سازش کمپ دیوید بین مصر و رژیم صهیونیستی در سال 1979 و شهرک‌های صهیونیستی در نوار غزه در سال 2005 بعد از عقب نشینی خفت بار نیروهای صهیونیست از این منطقه تخلیه شدند.

نوار غزه منطقه کوچکی از سواحل فلسطین است که ارتش های عرب توانستند پس از امضای توافقنامه های آتش بس سال 1949 میلادی آن را حفظ کنند. نوار غزه که منطقه ای مستطیلی شکل می باشد در جنوب ساحل شرقی دریای مدیترانه قرار دارد.طول این منطقه 45 کیلومتر ، عرض آن بین 6 تا 11 کیلومتر و مساحت آن بالغ بر 365 کیلومتر است که از غرب به دریای مدیترانه ، از شمال و شرق به اسراییل و از جنوب به مصر محدود می شود . نوار غزه در طول تاریخ به سبب قرار گرفتن در مسیر عبور کاروان های بازرگانی جزیره العرب به دو سرزمین شام و مصر و همچنین به سبب آنکه نقطه برخورد تمدن های مختلف منطقه و محل وقوع جنگ های بزرگ و مهم به شمار می آید از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.

در غزه چهار شهر وجود دارد که دو شهر یعنی «غزه» و «رفح» باستانی به شمار می رود اما دو شهر «دیر البلح» و «خان یونس» در دوره اسلامی و پس از فتوحات مسلمانان احداث شده است. روستاهای این منطقه نیز عبارتند از بیت حانون، بیت لاهیا، جبالیا، النزله، الزوایده، القراره، بنی سهیلا، عبسان بزرگ، عبسان کوچک و خزاعه که برخی از آنها مانند جبالیا و الزوایده به شهر تبدیل شده اند. پس از سال 1948 میلادی و عزیمت فلسطینی ها به نوار غزه این اردوگاهها احداث شد: جبالیا، الشاطیء، النصیرات، البریج، المغازی، دیرالبلح، خانیونس و رفح.

نوار غزه با جمعیت بیش از یک و نیم میلیون نفری خود از پرتراکم ترین نقاط جهان به شمار می رود. تراکم جمعیت در آن بالغ بر 2913 نفر در هر کیلومتر مربع است که با در نظر گرفتن شهرک های موجود این رقم به 3333 نفر در هر کیلومتر مربع می رسد.

رژیم صهیونیستی طی سالهای 1968 تا 1973 میلادی 5 شهرک در نوار غزه احداث کرد که عبارتند از:

1- شهرک ایریز که در سال 1968 میلادی تاسیس شد و در مرزهای شمالی نوار غزه و در حاشیه جاده اصلی منتهی به اسراییل قرار دارد. گذرگاه ایریز نیز در همین شهرک واقع است.
2- شهرک کفار داروم در جاده صلاح الدین به سمت جنوب نزدیک دیر البلح که در سال 1970 میلادی ایجاد شد و تنها مسیر اصلی میان شهر غزه و جنوب به شمار می رود.
3- شهرک نیتسر حزانی که در سال 1973 میلادی و با هدف استفاده در زمینه های نظامی دریایی تاسیس شد.
4- شهرک موراج در جاده اصلی نزدیک شهر رفح و خان یونس که در سال 1972 میلادی به وجود آمد.
5- شهرک نتساریم که در سال 1972 میلادی احداث شد.

در مرحله دوم یعنی سالهای 1977 تا 1991 میلادی 14 شهرک برای پر کردن خلاء ژئوپلتیک – امنیتی ناشی از برچیدن شهرک های یهودی نشین صحرای سینا به وجود آمد. البته علاوه بر شهرک هایی که پیشتر توسط نیروهای اشغالگر صهیونیست ساخته شد شهرک هایی نیز وجود دارد که همچنان غیر مسکونی بوده و تنها از چند خانه سیار تشکیل شده است.

تعداد شهرک های صهیونیست نشین در نوار غزه قبل از تخلیه این منطقه بالغ بر 19 شهرک به مساحت 23 هزار دونم بود که 23 هزار دونم دیگر نیزبه عنوان حاشیه امنیتی به این شهرک ها اضافه می شد. نگاه رژیم صهیونیستی از پراکندگی شهرک های صهیونیست نشین در نوار غزه نشان می داد که آنها به دنبال برنامه ریزی شده برای اعمال سلطه مطلق بر نوار غزه هستند، اما با اعلام موجودیت نیروهای مقاومت فلسطین در غزه این شهرک ها تخلیه شده و افراد آن به کرانه باختری منتقل شدند. این شهرک ها در سه کمربند قرار گرفته اند که دو کمربند در داخل نوار غزه و یک کمربند در داخل خط سبز قرار دارد و فاصله آن از مرزهای شرقی نوار غزه بین 500 تا دو هزار متر است.
کمربند اول:
این کمربند از ساحل نوار غزه به جز ساحل شهر غزه تا منطقه جبالیا امتداد دارد و شامل 16 شهرک می باشد که عبارتند از: نتساریم، ایلی سینای، دوگیت، قطیف، یاکال، نیتسر حزانی، جانی طال، نفیه دیکالیم، جادید، جان اور، بنی عتصمونه، بیت سیدح، کفریام، رفح یام، بدولح، یگول، تل قطیف و سلاف.
کمربند دوم:
در جاده اصلی نوار غزه یعنی جاده شماره 4 صلاح الدین قرار دارد و شامل سه شهرک ایریز ، کفار داروم و موراج است.
کمربند سوم :
در داخل خط سبز و در فاصله 500 تا 2500 متری مرزهای شرق نوار غزه قرار دارد و شامل 12 شهرک می باشد :
اشدروت ، نیرعام ، جبعات نیزمت ، مفلسایم ، کفار عزه ، ساعد ، نحال عوز ، عین هاشلوشاه ، نیریم ، کیرم شالوم ، منطار ، میراف و دورون شوشان.

کمربند اول مجتمع های فلسطینی نشین را از غزه محدود کرده و آن را از ساحل دریا جدا می کرد. البته شکافی در این منطقه وجود داشت که حصار شهرک های صهیونیست نشین ساحل نوار غزه آن را شامل نمی شود ، اما تحت کنترل شدید کشتی های جنگی اسرائیلی قرار داشت و حتی این کشتی ها در برخی موارد قایق های ماهیگیری فلسطینی ها را تعقیب می کردند.

مسئولیت کمربند دوم کنترل جاده اصلی صلاح الدین یا جاده شماره 4 است. به عنوان مثال شهرک ایریز ورودی شمالی نوار غزه به اسراییل را در کنترل دارد، شهرک کفار داروم شهر خان یونس را از دیر البلح جدا می کند و شهرک موراج برای کنترل جاده رفح به خان یونس است.

اما کمربند سوم که در داخل خط سبز قرار دارد برای حمایت و پشتیبانی از دو کمربند اول و دوم ایجاد شده و نیروهای نظامی به منظور اقدام در صورت بروز هر گونه خطر احتمالی در آن مستقر شده اند که این امر در جریان انتفاضه اقصی آشکار شد. این شهرک ها در اصل محل استقرار پیشقراولان نیروهای اسراییلی است که برای حمایت از شهرک های نوار غزه آماده اقدام در این منطقه هستند.

ب: شهرک های صهیونیستی در کرانه باختری

رژیم صهیونیستی اهمیت زیادی برای شهرک سازی در کرانه باختری به ویژه قدس شرقی به منظور یهودی سازی مناطق بیشتری از این سرزمین و انضمام آن به اسراییل قائل است. هدف از این شهرک سازی در این منطقه، تقویت اسکان یهودیان، تغییر واقعیتهای جغرافیایی، تجمع فلسطینیان در کمترین مساحت و قطع منبع درآمد آنان به منظور وادارساختنشان به مهاجرت از وطن می باشد.

رژیم در کرانه باختری یک سامانه مسکونی، شهرکی، نظامی و اداری ایجاد کرده  تا شهرک نشینان حاکمان واقعی این سرزمین باشند، لذا با غصب اراضی فلسطینیان، مقدمات رشد صهیونیستها را فراهم نموده است.

در حال حاضر 144 شهرک صهونیست نشین رسمی در کرانه باختری اشغالی وجود دارد که 16 شهرک در شهر قدس است. بیش از 100 شهرک غیررسمی نیز در سایر مناطق کرانه باختری و محله های عرب نشین قدس موجود است.

جمعیت شهرک نشینان در اواسط سال 2012 بیش از 550 هزار نفر ثبت شد که دویست هزار نفر از آنها در قدس شرقی ساکنند.

رژیم صهیونیستی در اواسط دهه 90 قرن بیستم به خاطر فشارهای دولت آمریکا و جامعه بین المللی درباره شهرک سازی، مجبور به توقف احداث شهرک‌های جدید در کرانه باختری شد. این رژیم در تلاش به منظور سلطه هر چه بیشتر بر اراضی فلسطینی و یهودی سازی آن، از سال 1996 میلادی به شهرک سازی غیرقانونی را در کرانه باختری ادامه داد تا جایی که تعداد آن به بیش از 105 شهرک رسید که به آن مجموعه شهرکهای غیرقانونی یا بدون مجوز گفته می شود.

سال 2011 میلادی شاهد افزایش شدید احداث واحدهای مسکونی در شهرک های صهیونیست نشین کرانه باختری به میزان 20 درصد بیش از سال 2010 میلادی بود. در سال 2011 میلادی احداث 1850 واحد مسکونی در شهرکهای کرانه باختری آغاز شد تا به این ترتیب مجموع واحدهای ساخته شده در سالهای 2010 – 2011 میلادی به بیش از 3500 واحد مسکونی برسد.

احداث واحدهای مسکونی برای شهرک نشینان صهیونیست در مناطق مختلف کرانه باختری به این شیوه است:
1- شهرک های اصلی که در حال توسعه دائمی است.
2- ساخت و ساز گسترده در غرب دیوار حائل که عملا به رژیم صهیونیستی ملحق شده و مساحت آن بیش از 9 درصد کرانه باختری است.
3- شهرک های منزوی در شرق دیوار حائل که 35 درصد واحدهای مسکونی برای شهرک نشینان صهیونیست در سال 2011 میلادی متعلق به آن است.
4- شهرک های غیرقانونی بر اساس قوانین رژیم صهیونیستی در کرانه باختری.

ج: شهرک سازی در قدس اشغالی

روند افزایش شهرک سازی در قدس را می توان به دو بخش قدس شرقی یا منطقه قدیمی این شهر اشغالی و قدس غربی تقسیم کرد. رژیم صهیونیستی در سالهای اخیر، شهرک سازی در مناطق مختلف قدس شرقی اشغالی را افزایش داد که به این شرح است:

1-  افزایش اسکان شهرک نشینان در 16 شهرک صهیونیست نشین. 
2-  احداث شهرکهای بیشتر در محله های عرب نشین به گونه ای که هیچ محله عربی بدون چنین شهرکهایی نباشد.
3- برنامه ریزی و فعالیت جهت احداث شهرکهای یهودی جدید در اماکن استراتژیک به هدف تکمیل محاصره مناطق فلسطینی نشین توسط این شهرکها.

روزنامه هاآرتص با انتشار گزارشی از طرح های شورای شهر قدس غربی به منظور احداث 50 هزار واحد مسکونی یهودی در قدس شرقی خبر داد.  بر اساس گزارش، هدف از این طرحها، افزایش تعداد واحدهای مسکونی در شهرکهای صهیونیست نشین موجود، و احداث شهرکهای یهودی نشین در محله های عربی و شهرک سازی جدید است.

همچنین طرحهایی به منظور احداث 20 هزار واحد مسکونی از مجموع 50 هزار واحد به کمیته های برنامه ریزی ارائه شد، کمیته ها بخشی از طرح را نهایی کردند اما بخش دیگر در مراحل تصویب نهایی قرار دارد، طرحهای دیگر که برای تصویب به کمیته های برنامه ریزی ارائه شد، شامل احداث سی هزار واحد مسکونی است.

اشغالگران صهیونیست و جمعیتهای شهرک سازی صهیونیستی از سال 1983  فعالیت خود را به منظور شهرک سازی در بخش قدیمی قدس یعنی بخش شرقی آن به ویژه محله های اسلامی و مسیحی آغاز کردند.  این طرحها در سال 1986 میلادی به محله سلوان در مجاورت مسجد الاقصی امتداد یافت و در دو دهه اخیر علاوه بر بخش قدیمی شهر قدس و محله سلوان، محله های جبل الزیتون، الطور، الصوانه، راس العامود، وادی الجوز، الشیخ جراح، المصراره و بیت حنینا را شامل شد.

مقامات اشغالگر صهیونیست، شیوه های مختلفی به منظور لغو مالکیت منازل فلسطینیان، اخراج آنها، تصرف منازل مزبور و جایگزین سازی صهیونیستها به جای فلسطینیان به مرحله اجرا درآوردند.  از مهمترین ابزارهای اجرای این شیوه، قانون املاک غایبین، انتقال مالکیت این املاک از سازمان نگهبان املاک غایبین به اداره اراضی اسراییل و جمعیتهای شهرک سازی صهیونیستی است.  شهرک نشینان به کمک نهادهای رژیم و به منظور استیلا بر املاک و منازل فلسطینیان به تدابیر قضایی پناه آورده و ادعا کردند که این املاک، قبل از سال 1948 میلادی یهودی بوده است لذا از بیدادگاه‌های صهیونیستی، حکم اخراج فلسطینیان را دریافت می کنند.  بسیاری از آنها همچنین اسنادی جعلی را ارائه می دهند که نشانه مالکیتشان بر این املاک است.

شهرک های جدید در قدس

1- شهرک گفعات هامطوس
مقامات اشغالگر صهیونیست در سال 2011 میلادی طرح احداث شهرک جدیدی به نام گفعات هامطوس در قدس شرقی اشغالی در زمینهای حومه محله فلسطینی نشین بیت صفافا را شتاب بخشیدند. این طرح شامل سه مرحله است، در مرحله اول 2337 واحد، در مرحله دوم 2600 واحد و در مرحله سوم 1362 واحد ساخته می شود.

2-  اراضی فرودگاه قلندیا
یسرائیل کاتس وزیر ارتباطات رژیم صهیونیستی در مه 2010 میلادی، کمیته مشترک این وزارت را با شورای قدس غربی، مدیریت اراضی اسراییل و سازمان فرودگاههای رژیم صهیونیستی به منظور انضمام اراضی فرودگاه قلندیا به شهرداری قدس غربی تشکیل داد. پس از بررسی موضوع، سازمان فرودگاههای رژیم، بر اساس تصمیم کمیته، درخواست انضمام اراضی فرودگاه قلندیا به حریم قدس غربی را به شورای قدس غربی ارائه داد.  کمیته محلی برنامه ریزی و عمران شورای قدس غربی به تاریخ 22 فوریه 2012 میلادی طرح ثبت اراضی فرودگاه قلندیا به عنوان اراضی قدس غربی را تصویب کرد و به این ترتیب به شهرداری قدس و اسراییل ضمیمه شد.

3- منطقه “ای 1”
این منطقه واقع در شرق قدس شرقی اشغالی میان ابودیس، العیزریه، عناتا و الزعیم که مساحت آن 12 کیلومتر مربع است.  این منطقه همچنین در میان شهرک معالیه آدومیم در اراضی کرانه باختری خارج از منطقه قدس شرقی که رژیم صهیونیستی آن را در سال 1967 میلادی به خود ضمیمه کرد و شهرک التله الفرنسیه در قدس شرقی قرار دارد.  منطقه مزبور برای فلسطینیان بسیار استراتژیک است چون شمال کرانه باختری را به جنوب آن متصل می کند.  کابینه اسحاق رابین نخست وزیر اسبق رژیم، این منطقه را در سال 1994 میلادی به حریم شهرک معالیه ادومیم ضمیمه کرد و طرحهایی را به منظور شهرکسازی در آن ارائه داد که به خاطر مخالفت دولت آمریکا، متوقف شد.  اما نهایتا  وزرای صهیونیست، نمایندگان کنست و رهبران سازمانهای شهرک نشین در سپتامبر 2009 میلادی در مراسم سمبلیک زدن کلنگ احداث شهرک شرکت کردند.

اشغالگران همچنین در نظر دارند یک شهرک جدید در این منطقه استراتژیک شامل 3500 واحد مسکونی، منطقه صنعتی به مساحت یک میلیون متر مربع ساختمان معادل 10 هزار واحد مسکونی برای شهرک معالیه ادومیم و شهرکهای صهیونیستی قدس و یک پارک بزرگ برای شهرک نشینان بنا کنند. لذا می توان گفت، به رغم مخالفتهای آمریکا و تعویق برخی طرحها حتی اگر چند سال به طول انجامد، صهیونیستها در نهایت طرحهای خود در زمینه شهرک سازی را به مرحله اجرا درخواهند آورد.

ادامه دارد...