انتخابات الکترونیک از «تصمیم» تا «اجرا»

انتخابات الکترونیک از «تصمیم» تا «اجرا»

شاید در کمتر کشوری، فاصله «تصمیم» تا «اجرا»، زمانی چندین ساله را از آن خود کند؛ فاصله ای که هرچند با یادآوری مداوم خواسته ها، جایی برای فراموشی تصمیمات مسئولان باقی نمی گذارد.

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، در آستانه انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی بود که «مصطفی پورمحمدی» وزیر کشور دولت نهم، بحث برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک را پیش کشید؛ بحثی که با انبوه مشکلاتی که در زمینه زیرساخت های آن وجود داشت، مسئولان این وزارتخانه را خیلی امیدوار به تأیید این شیوه در نهاد نظارتی انتخابات نساخت. کما اینکه این گونه نیز شد و اعضای شورای نگهبان به دلیل آنچه باعث سلب نظارت این نهاد در امر انتخابات می شد، با رأی منفی به آن، این شیوه را برای یک دوره انتخاباتی عقب انداختند.

انتخابات مجلس نهم باز هم خواسته چهار سال گذشته مسئولان وزارت کشور را زنده کرد. این بار اما «مصطفی محمد نجار»، وزیر کشور دولت دهم، یک قدم جلوتر از متصدی قبلی این وزارتخانه گام برداشت و با رونمایی از نسخه آزمایشی این شیوه، تصویب مجلس برای برگزاری الکترونیکی را نیز به دست آورد؛ اما باز هم مانعی به نام شورای نگهبان، سد راه مطالبات نهاد اجرایی انتخابات شد تا همچنان شیوه سنتی بر انتخابات ایران غالب باشد. این تصمیمات همچنان برای سایر انتخابات نیز گرفته می شد، ولی سرنوشت یکسانی با قبل از خود می یافت تا اینکه زمان انتخابات مجلس دهم و خبرگان پنجم فرا رسید.

این بار دولت یازدهم و در رأس آن «عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور، عزمی جدی برای برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک داشت. او با کسب تجربه از سرنوشت پیشنهادهای پیشینیان خود، یک سال قبل از برگزاری انتخابات درخواست خود را مطرح کرد تا بهانه ای برای کمبود وقت دست نهاد نظارتی ندهد و البته که با استقبال اعضای شورای نگهبان هم روبه رو شد، اما صرف استقبال، برای به کرسی نشاندن تصمیم وزارت کشوری ها کافی نبود. آن ها باید شرط شورای نگهبان برای مهیا ساختن همه زیرساخت های لازم را فراهم می کردند؛ شرطی که با وجود همه تلاش های مسئولان وزارت کشور پس از یک بار ایراد از سوی اعضای شورای نگهبان، به بن بست خورد و نهاد نظارتی انتخابات اعلام کرد، زمان زیادی تا 7 اسفند نمانده و عملا برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیکی را برای این دوره نیز رد کرد تا انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری و پنجمین دوره شورای شهر، در سال آینده باز هم گزینه های روی میز مسئولان، برگزاری انتخابات به روش الکترونیک باشند.

اصرار وزارت کشوری ها برای چیست؟

با همه تلاش هایی که از سوی مسئولان برای برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک مطرح می شود، کمتر کسی تاکنون در خصوص مزیت های برگزاری آن صحبتی به میان آورده است. به راستی این همه اصرار از سوی مسئولان اجرایی انتخابات به چه دلیل است؟ شاید مهمترین دلیلی که بتوان برای پاسخ به این پرسش برشمرد، جلوگیری از تجربیات تلخی است که گاه با واژه ها و ادعاهایی نظیر «تقلب یا تخلف» به سراغ نتایج انتخابات در ایران می آید.

حال آنچه در این گونه سیستم ها تعبیه شده، به رأی دهنده این امکان را می دهد تا با بالاترین ضریب امنیتی و حفاظتی، رأی خود را الکترونیکی ارایه کند و درصد طرح هرگونه واژه و ادعایی مثل «تقلب یا تخلف» را به حداقل ممکن برساند. در انتخابات الکترونیکی، همه مراحل انتخابات از رأی دادن و شمارش آرا گرفته تا اعلام نتایج آن به صورت کاملاً الکترونیکی و با کمک رایانه انجام می گیرد. در اجرای این شیوه، دستگاه‌های اخذ رأی شبیه یک دستگاه ATM هستند که شخص رأی‌دهنده به وسیله مانیتورهای حساس دستی و یا صفحه کلید و یا مدادهای الکترونیکی، نامزد مورد نظر را انتخاب کرده و رأی خود را اعلام می‌کند.

اما در کنار این مزیت ها، معایبی نیز برای این شیوه رأی گیری وجود دارد؛ خطری که انتخاب مردم را تهدید می کند، قابلیت دستکاری و تغییر آرا در ماشین های اخذ رأی است که همواره با انتقاداتی در کشورهای اجرا کننده این شیوه روبه رو بوده است. حال شیوه ای که هدف از اجرای آن جلوگیری از تخلفات انتخاباتی بوده، خود به یکی از راه های رسیدن به آن معرفی می شود؛ همان موضوعی که سال گذشته و از زبان سخنگوی سابق شورای نگهبان در خصوص دغدغه های مربوط به ضریب امنیتی این شیوه مطرح شد و «نجات الله ابراهیمیان» تقلب در انتخابات نظام مهندسی را که با همین روش الکترونیک انجام گرفته بود، ترسی برای موافقت با اجرایی شدن آن در انتخابات حساسی همچون مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری خواند.

شیوه برگزاری انتخابات در دیگر کشورها

هرچند در بسیاری از کشورها، هنوز رأی‌گیری الکترونیکی جایگزین روش سنتی (با کاغذ) نشده، هستند کشورهایی که تمام مراحل سه گانه رأی دهی، شامل تشخیص هویت، رأی دادن و شمارش آرا را کاملا الکترونیک برگزار می کنند. در همه روزهایی که گمان برده می شد، انتقاد عدم تمایل به برگزاری انتخابات الکترونیک به مسئولان شورای نگهبان بازمی گردد، کارشناسان این شورا بیکار ننشسته و با سفر به کشور برزیل، در پی تحقق این امر مهم در انتخابات ایران برآمدند. آنها در تحقیقاتی که در این کشور داشتند، دریافتند که سیستم رأی‌گیری در برزیل تمام الکترونیکی و با استفاده از صندوق‌های الکترونیکی صورت می‌پذیرد که در آن هر نامزد با یک شماره انتخاباتی مشخص شده است.

بنا بر اعلام مسئولان برزیلی، این روش یکی از موفق‌ترین روش‌های رأی‌گیری و شیوه منحصر به فرد در جهان به واسطه سرعت عمل در شمارش آرای مأخوذه و اعلام نتایج است. در سال ٢ رأی‌گیری به شیوه الکترونیکی کامل مورد تأیید و تصویب دیوان عالی انتخابات قرار گرفت و انتخابات سال ٢ ٢ و پس از آن انتخابات تا هم‌اکنون در سراسر برزیل با این روش برگزار می‌شود. در هر شعبه علاوه بر اینکه اسامی الکترونیکی در دستگاه وجود دارد، به صورت یک دفترچه اسامی و تصویر کسانی که اجازه رأی دادن دارند، وجود داشته و شخص پس از رأی دادن، رسیدی که به صورت پرفراژ در مقابل اسم وی در کتابچه مذکور وجود دارد دریافت می‌کند. شعب آنلاین متصل به هیچ شبکه‌ای نیستند و تخلیه آرا پس از پایان زمان رأی‌گیری و با جدا‌سازی حافظه دستگاه و انتقال آن به مراکزی که به شبکه متصل هستند صورت می‌پذیرد. پس از پایان رأی‌گیری یک نسخه از نتایج آرای هر شعبه پرینت و در شعبه نصب می‌شود.

استرالیا، بلژیک، برزیل، استونی، هلند، هند، ایرلند، نروژ و ایتالیا از جمله کشورهایی هستند که انتخابات در همه یا برخی حوزه های آن به شیوه الکترونیک انجام می گیرد، اما آنها نیز دغدغه ها و بعضا انتقاداتی را نسبت به بکارگیری این شیوه داشته اند و جالب است، بدانید این نارضایتی به عموم مردم هم تسری یافته و آنان هیچ اطمینانی از شمارش صحیح آرای خود با استفاده از این شیوه نداشته اند.

موانع و مشکلات موجود بر سر برگزاری انتخابات الکترونیک در ایران

تنها پنج ماه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر زمان باقی مانده است. فرصت اندکی که هرچند تلاش های پی در پی مسئولان امر اجرایی انتخابات را به خود می بیند، هیچ پیشرفتی در آن صورت نمی گیرد. تنها خبری که هر هفته در خصوص انتخابات الکترونیک مطرح می شود، جلساتی است که با حضور مسئولان و کارشناسان دو نهاد نظارتی و اجرایی انتخابات انجام می گیرد و در پایان، وزارت کشوری ها را مأمور به رفع نقص های موجود می سازد. جلساتی که تنها از برگزاری انتخابات شورای شهر به صورت الکترونیکی خبر می دهند. موضوعی که نزدیک به یک ماه پیش مطرح شد و البته سخنگوی تازه وارد ساختمان فاطمی آن را تکذیب و عنوان کرد، همه تلاش خود را برای برگزاری هر دو انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر به شیوه الکترونیک خواهیم داشت.

سال گذشته و با گذشت همه ماه هایی که رحمانی فضلی در تلاش برای برگزاری انتخابات به شیوه الکترونیک بود، طرح اصلاح قانون انتخابات به صحن مجلس آمد؛ اصلاحیه ای که در آن نمایندگان موادی را در خصوص انتخابات الکترونیکی در متن مصوبه می گنجانند، با اولین اعاده شورای نگهبان سرنوشت عجیبی می یابد. بررسی گزارش کمیسیون شوراها در مورد رفع ایرادات شورای نگهبان به طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس در دستور کار صحن علنی قرار می گیرد و نمایندگان تمام مواد مربوط به برگزاری انتخابات الکترونیکی را حذف می کنند تا برگزاری الکترونیکی انتخابات عملا منتفی شود. البته موانعی که همواره اعلام می شود به دلیل مشکلات قانونی در نحوه اجرا، شکل گرفته تا بار این تعلل 9 ساله به دوش مسئولان وزارت کشور هم بیفتد.

بنابراین آنچه در اجرای روند شفاف سازی انتخابات در برنامه ریزی های وزارت کشور هدفگذاری شده است، عزمی جدی تر از سوی مسئولان این وزارتخانه را می طلبد. نهادی که با هر ایراد شورای نگهبان مصمم تر از قبل حرکت کرده و در مهمترین گام خود، توانست یکی از ابزارهای اجرای روش الترونیک را پیاده سازی کند، آیا خواهد توانست که بقیه امور را هم برای اجرای هر چه بهتر و مطمئن تر انتخابات فراهم سازد؟ طی روزهای گذشته، سخنگوی وزارت از موافقت شورای نگهبان با الکترونیکی شدن فرآیند احراز هویت رأی‌دهندگان در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری خبر داد. موضوعی که «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان هم آن را تأیید کرد و در خصوص آن این گونه توضیح داد: «شورای نگهبان در بحث احراز صلاحیت و هویت افراد با رعایت موازین قانونی، با روش الکترونیک موافقت کرده است.»

البته با توضیحاتی که سخنگوی شورای نگهبان داده است، گویا در انتخابات پیش روی هم خبری از برگزاری انتخابات تمام الکترونیک نیست، چون دغدغه های قبلی در این خصوص وجود دارد و اعلام شده که در سایر بخش های انتخابات، اگر جهات امنیتی رعایت و تأمین شود، شورای نگهبان آمادگی هماهنگی با وزارت کشور برای برگزاری به روش الکترونیک را دارد.

منبع:تابناک

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه سایر رسانه‌ها

پربیننده‌ترین اخبار رسانه ها
اخبار روز رسانه ها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon