نگاه اهل سنت به جایگاه اهل بیت در مستند «قزل امام»

خبرگزاری تسنیم- رضا سرایالو:

"قزل امام (امام طلایی)" مستندی است که با بهانه قرار دادن حضور کاروان زیارتی از اهل سنت استان گلستان در مشهدمقدس سعی دارد موضوع محبت اهل سنت ترکمن به اهل بیت پیامبر (ص) و به خصوص امام رضا (ع) را مورد توجه قرار دهد.

طرح این موضوع به خودی خود می‌تواند برای بخش قابل توجهی از جامعه شیعی ایران که تجربه زیست مشترک با اهل سنت را نداشته و ندارد و حبّ اهل بیت را منحصر در خود و مناسک مذهبی خود می‌بیند، خرق عادت به حساب آید. مخاطب شیعه‌ای که آن‌چه دیده و شنیده (اگر دیده و شنیده باشد!)، صرفا روایت نادرست و کاریکاتوری رسانه‌های ناآگاه یا مغرض در تصویر کردن چهره واقعی اهل سنت و بزرگ نمایی اختلافات بوده است.

ویژگی اصلی این مستند، شکستن همین تصویر ذهنی غلط است. اینکه مخاطب شیعه می‌بیند یکی از شخصیت‌های مستند به زیارت امامزاده منطقه خود می‌رود و از برکت یافتن محصول کشاورزی به نیت امام رضا(ع) می‌گوید و یا بانوی ترکمن ماجرای نذر مادرش به امام رضا(ع) برای شفای معلولیت جسمی او را بیان می‌کند، دیوار محصور ماندن جایگاه اهل بیت در باورها و زندگی روزمره یک مذهب شکسته می‌شود.

متاسفانه در اغلب آثاری که دغدغه تقریب مذاهب را دارند، از سنت‌ها و رسوم قومی و داشته‌های فرهنگی غفلت شده است و مساله به صورت مذهبی محض دیده می‌شود. در این مستند سعی شده با استفاده از موسیقی ترکمن در ابتدا و یا بیان شعری از آیین تشییع جنازه ترکمن‌ها اشاره‌ای به این معنا بشود. با این حال مراسم، سنت‌ها و آداب مرتبط دیگری وجود داشت تا بتواند مخاطب را به زیست اهل سنت ترکمن بیشتر نزدیک کند. هرچند نام مستند خود ریشه داشتن امام رضا(ع) در زبان ترکمن را نشان می‌دهد.

نکته پایانی در تولید چنین آثاری، نشان دادن یک اعتقاد "آن طور که هست" است. بزرگ نمایی می‌تواند اعتماد مخاطب اهل سنت را سلب کند و این مستند‌ها را تلاشی سیاسی-مذهبی برای شیعه نمایی جلوه دهد. این نکته البته باید در سازماندهی کاروان‌های زیارتی هم موردتوجه جدی قرار گیرد تا اعتقاد واقعی اهل سنت که در میان عامه جریان دارد، حرکتی صرفا سیاسی فهم نشود. "قزل امام" با نشان دادن حضور اهل سنت ترکمن در زیارتگاه‌های منطقه زندگی خود، توانست این ذهنیت را بشکند.

انتهای پیام/