باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، امیرمحسن شیخان
شب یلدا بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از 30 آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق میشود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن میگیرند.
خداوند در سوره اعراف آیه 299 میفرماید: «وکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ»، بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید، چراکه خداوند مسرفان را دوست ندارد. خداوند برای رفاه و آسایش بندگان خود، نعمتهای بسیاری آفریده و به آنها فرموده تا از این نعمتها استفاده کنند، ولی همواره بکوشند از اسراف کردن بپرهیزند؛ چراکه اسراف مورد رضایت خدا نیست.
«اسراف» یکی از معضلاتی است که با وجود توصیههای فراوان دینی، امروزه در موضوعات بسیاری نمایان است و در عدم تحقق اقتصاد مقاومتی که بسیار مورد تأکید مقام معظم رهبری است، اثرگذار است؛ اسراف همیشه و همه جا بر پیکر اخلاق، اقتصاد و سلامتى فرد و جامعه ضربه وارد مىکند.
امیرالمومنین (ع) اسراف را موجب هلاکت دانستهاند و فرزندشان امام سجاد (ع) نیز در مناجاتهایشان به درگاه الهی چنین میفرمایند: «و مرا از اسراف باز دار و روزی ام را از تلف شدن محفوظ دار و دارایی ام را با برکت دادن به آن افزون کن و راه مصرف آن را در کارهای خیر به من نشان بده». امام صادق (ع) نیز در اهمیت این امر و بیان اوصاف مومنان چنین میفرمایند: «صِفَةُ الْمُؤْمِنِ ... لایُبَذِّرُوَ لایُسْرِفُ بَلْ یَقْتَصِدُ»، انسـان مؤمن اسراف و زیادهروى نمىکند بلکه میانهروى را پیشه خـود مىسازد. ایشان در حدیثی دیگر می فرمایند: «یاعُبَیْدُ، اِنَّ السَّرَفَ یُورِثُ الْفَقْرَ وَاِنَّ الْقَصْدَ یُورِثُ الغنی»، اسراف و زیادهروى باعث فقر و تنگدستى مىشود و میانهروى موجب ثروت و بى نیازى مىشود.
به راستی وقتی حضرات معصومین (ع) اینچنین به درگاه الهی بهترین و عالیترین مسائل را درخواست میکنند، آیا محبان و شیعیان نیز نباید به تبعیت از آنان بهترین و عالیترین رفتارها را در پیش گیرند؟ به عبارت دیگر، میتوان گفت اهل بیت (ع) و به ویژه امام سجاد (ع) در قالب دعاها و مناجاتها شیوه صحیح دعا و درخواست کردن را به ما تعلیم دادهاند. وقتی کمی در بیانات آن بزرگواران دقیق میشویم، در مییابیم که چقدر زیبا تمام زوایا و ابعاد مختلف را در دعا درنظر میگیرند، به عنوان مثال، امام سجاد (ع) در همین دعایشان ضمن دوری از اسراف، به مقولاتی چون «برکت» و «شیوه صحیح استفاده» را از خدا میطلبند.
اگر میخواهیم وضعیت اقتصادی کشورمان بهبود یابد و به رشد اقتصادی برسیم، تنها راهش عمل به فرامین الهی است، همه ما انسانها در پی نعمت هستیم، اما چطور نعمتی؟ خدا در این آیه 69 سوره اعراف نگاهی بیاندازیم: «وَ لَوْ أَنَّ أَهلَ القُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ اْلأَرْضِ؛ اگر اهل شهرها مؤمن و فراتر از ایمان، با تقوا میشدند، درهای خیرات آسمان و زمین را به رویشان باز میکردیم».
خداوند وعده داده نعمتی را به آدمی عطا میکند که توأم با برکت است، پس ما هم باید در پی همین باشیم نه نعمت صرف. اگر انسان به دنبال نعمت صرف باشد، پس از مدتی بهرهمندی از آن، تمام میشود، اما نعمتی که توأم با برکت باشد، تمام شدنی نیست و هر چه انسان از آن برداشت کند، هیچ چیز از آن کم نمیشود. پس برکت در اموال و دارایی به دویدن نیست، چراکه لازمه آن ایمان و تقواست.
عدم اسراف، ایمان و تقوا، اصلیترین ارکان رشد اقتصادی
پس خدا سرنخ را به ما داده است، تا ما چطور از این فرصت استفاده کنیم، در کنار عدم اسراف، ایمان و تقوای الهی از اصلیترین ارکان رشد اقتصادی کشور است. پس طبق همین یک آیه از قرآن، باید تقوا را از ارکان رشد اقتصادی و ازدیاد رزق حلال و برکت در جوامع بدانیم، در غیر این صورت است که جامعه اسلامی با مشکلات اقتصادی روبرو خواهد شد و این همان چیزی است که امروزه جامعه به آن مبتلاست.
حال که امشب یعنی 30 آذرماه مصادف با شب یلداست، چقدر به این مهم یعنی عدم اسراف در خوردنیها و حتی خریدنیها توجه میشود؟ شب یلدا بهانهای شده است تا قیمت افزایش یابد. یک دقیقه بیشتر، آیا تنها به خاطر یک دقیقه بیشتر و کمی شادی، باید به سمت نارضایتی خداوند برویم؟ آیا نباید در این زمینه اعتدال ورزید؟ چرا به خریدهایمان در چنین شبی با وجود افزایش قیمت محصولات توجهی نداریم؟
چرا از چند روز قبل از شب یلدا، بسیاری با هزاران شوق و شعف در پی تهیه تدارکات و مقدمات لازم برای برگزاری جشنهایی هستند؟ این حرف به معنای عدم شاد زیستن و نفی آن نیست، بلکه بدین معناست: ما که اینقدر برای چنین مسائلی اهمیت قائل میشویم و از مدتی قبل مقدمات لازم برای آن را فراهم میکنیم، چرا برای مسائل اساسیتر و حتی اصلیترین ارکان زندگیمان چنین رفتار نمیکنیم؟ آیا چیزهای مهمتری در جریان زندگیمان وجود ندارد؟
این در حالی است که اگر در اجرای این سنتها دچار افراط کاری شویم نظیر: اسراف در مخارج، چشم هم چشمی و آوردن فشار مالی نامناسب به خانواده و ... قطعاً مخالف احکام دین اسلام بوده و مردود است.
حال هر کسی خودش قضاوت کند؛ چرا یک دقیقه بیشتر به امام خود توجه نکنیم، آیا مقوله ظهور امام زمان (عج) که امیرالمومنین (ع) فرمودند برای فرج دعا کنید که گشایش و فرج شما هم در همین است، مهمترین و اساسیترین مسئله زندگی ما نیست؟ چرا یک دقیقه بیشتر برای امام خود وقت نگذاریم و سربازی نکنیم؟ رضایت امام زمان (عج) در رضایت خداست و رضایت خدا در عمل به دستورات الهی که همان انجام واجبات و ترک محرمات باشد، است؛ زیرا که امام زمان (عج) خود مکلف به احکام و دستورات شرع مقدس اسلام و حافظ ارزش های دینی است.
انتهای پیام/