نشست موضوعی احیای بافت شهری در قم برگزار شد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، سلسله نشست‌ موضوعی احیای بافت با موضوع نقش مشارکت در حفظ و احیای سرمایه‌های تاریخی و بازآفرینی محله‌های شهر قم در راستای فرهنگ‌سازی مردم، مسئولان و متخصصان با رویکرد مروری بر تجارب تاریخی گذشته و هویت تاریخی شهرها عصر امروز در تالار رضوان شهرداری قم برگزار شد.

در این نشست به بررسی معضلات معماری و شهرسازی امروز کشور و قم و نیز راه‌های برطرف شدن این معضلات پرداختند.

مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) در این نشست با اشاره به طرح تفضیلی شهر قم اظهار داشت: طرح تفضیلی قم از پنج سال گذشته آغاز شده و قم تنها شهری است که نسبت به این امر اقدام کرده است در حالی‌ که سایر شهرها تنها طرح‌های گذشته خود را بازنگری کرده‌اند.

علیرضا خاکی بیان اینکه طرح تفضیلی شهر مجدداً در حال تهیه شدن است افزود: سایر شهرها تنها طرح‌های گذشته خود را بازنگری کرده‌اند و از زمان تصویب طرح به مسائل موضعی و موضوعی به‌ویژه بافت‌های فرسوده و تاریخی توجه کرده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه قم تلاش بسیاری در زمینه احیا بافت فرسوده داشته است گفت: درحالی‌که بیشتر شهرهای کشور در پی احیای بافت‌های فرسوده نبوده‌اند در قم اقدامات خوبی در این زمینه انجام‌ شده است.

پژوهشگر معماری و شهرسازی نیز در این نشست با اشاره به معضل مالی شدن شهرها اظهار داشت: این مسئله سبب تأثیرگذاری در بسیاری از فضاهای ارزشمند شهر شده است و این در حالی‌ است که اگر به‌طور دائم به فکر مسائل مالی باشیم به مباحث هویتی و فرهنگ شهروندی بی‌توجه می‌شویم.

محمدرضا حائری مازندرانی با بیان ضرورت توجه به ایمن بودن خانه‌ها افزود: در حال حاضر بیشتر ساختمان‌ها به‌خصوص در حاشیه شهرها، این‌گونه نیستند که این امر درنتیجه استفاده از مصالح غیراستاندارد و بی‌توجهی به اصول است.

ضرورت فراهم کردن وضعیت مناسب برای شهر قم

وی وضعیت شهر قم را موردتوجه قرار داد و گفت: داشتن نگاهی درست از وضعیت شهر امری ضروری است و باید بدانیم قرار است کدام قم با کدام منظر را بازآفرینی کرد، درحالی‌که با گران شدن زمین و تبدیل‌شدن آن به کالا، ابتدا باید وضعیت مناسبی را برای قم فراهم کنیم.

پژوهشگر معماری و شهرسازی با بیان اینکه حفظ هویت انسانی در گرو حفظ سرمایه‌های طبیعی، اجتماعی و تمدنی است افزود: با از بین رفتن این سرمایه‌ها هویت ما نیز از بین می‌رود، درحالی‌که شهر منفعت عمومی بوده و بسیاری از مکان‌های ارزشمند ما در توسعه‌ها و منفعت‌طلبی‌های برخی در حال از بین رفتن است.

حائری مازندرانی ارتباط مطلوب میان مردم را سرمایه اجتماعی دانست و تصریح کرد: هنگامی‌که این سرمایه در جامعه‌ای وجود داشته باشد پروژه‌ها با سرعت و کیفیت بهتری به پایان می‌رسد، اجداد ما سرمایه‌هایی دیگری چون آب‌انبارها، مساجد، مدارس و دیگر مکان‌ها را برای ما به یادگار گذاشته‌اند که باید در راستای حفظ و حراست از آن‌ها تلاش کرد.

وی با اشاره به معضل مالی شدن شهرها اظهار داشت: این مسئله سبب تأثیرگذاری در بسیاری از فضاهای ارزشمند شهر شده است و این درحالی‌است که اگر به‌طور دائم به فکر مسائل مالی باشیم به مباحث هویتی و فرهنگ شهروندی بی‌توجه می‌شویم.

پژوهشگر معماری و شهرسازی تغییرات نیم‌قرن اخیر در زمینه معماری را موردتوجه قرار داد و گفت: از سال 1340 آگاهی‌های عمومی مردم نسبت به معماری کاهش یافت که نتیجه آن ساختمان‌سازی و بلندمرتبه‌سازی بود، درحالی‌که تا قبل از سال 1300 مدیریت کلان کشور بر مبنای 4 محور اصولی بوده است و به‌طور ناگهانی ازمیان‌رفته‌اند.

حائری مازندرانی اصول 4گانه کشور را موردتوجه قرار داد و گفت: این محورها که تدریجی، درونی، همه‌جانبه و با مدیریت مشارکتی بوده که به‌طور ناگهانی و تا سال 1340 دچار تغییر شده و به محورهای  بیرونی و یک‌جانبه کاهش‌یافته است که این روند نیز درنتیجه پیدایش نفت به وجود آمده است.

وی آشفتگی معماری در شهرها را امری نامطلوب برشمرد و ادامه داد: درحالی‌که حاضر شاهد ادغام 5 شهر تاریخی، قدیمی، جدید، حومه‌ای و ناپیوسته در دل یک شهر هستیم، و دلیل آن را می‌توان درگیر شدن مهندسان معمار به خواست سازندگان دانست زیرا در این صورت، مبانی و اصول معماری را کنار می‌گذراند.

پژوهشگر معماری و شهرسازی با اشاره به‌ ضرورت توجه به ایمن بودن خانه‌ها بیان کرد: درحال حاضر بیشتر ساختمان‌ها به‌خصوص در حاشیه شهرها، این‌گونه نیستند که این امر درنتیجه استفاده از مصالح غیراستاندارد و بی‌توجهی به اصول است.

حائری مازندرانی وضعیت شهر قم را موردتوجه قرار داد و گفت: داشتن نگاهی درست از وضعیت شهر امری ضروری است و باید بدانیم قرار است کدام قم با کدام منظر را بازآفرینی کرد، در حالی‌ که با گران شدن زمین و تبدیل‌شدن آن به کالا، ابتدا باید وضعیت مناسبی را برای قم فراهم کنیم.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قم نیز با اشاره به برگزاری چهارمین دوره کنگره معماری و شهرسازی اظهار داشت: سه دوره قبل در شهر بم برگزار شد و  در برهه‌ای از زمان مغفول مانده بود اما امسال این کنگره به‌صورت همزمان با دیگر شهرهای کشور برگزار می‌شود.

عمار کاووسی با تأکید بر اینکه محورهای این کنگره بر اساس مسائل روز جامعه انتخاب‌شده است گفت: حوزه‌های فرهنگی طبیعی، شهرها و روستاهای تاریخی، سازه در معماری و شهرسازی تاریخی، میراث معماری و شهرسازی مدرن، میراث آب و کشاورزی، راه‌های فرهنگی و عناصر وابسته جزو محورهای این کنگره است.

وی برگزاری جلسات با مسئولان استان، علما و مراجع را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: همگان با این که معماری اصیل ایرانی و اسلامی در سال‌های اخیر و در اغلب شهرهای بزرگ مورد غفلت واقع شده است، سبک‌های غربی به معماری ایرانی اسلامی ورود پیدا کرده است.

معاون اداره‌کل میراث فرهنگی قم با بیان اینکه مهلت ارسال آثار به کنگره تاریخ معماری و شهرسازی تا اول دی‌ماه بوده است، خاطرنشان کرد: مقالات چاپ شده در سه دوره گذشته، منبع بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی معماری و شهرسازی کشور بوده است. دبیرخانه این کنگره در خانه تاریخی زند تشکیل شده و کنگره در 30 دی‌ماه در تالار شهر قم برگزار می‌شود.

کاووسی هدف برگزاری کنگره معماری و شهرسازی را مورد توجه قرار داد و بیان کرد: مشارکت بخش اعظم مدیران شهر و توجه به مباحث معماری و شهرسازی از اهداف برگزاری این کنگره است، و تلاش ما این است که با فراهم کردن شرایطی،عزم آن‌ها برای حفظ و نگهداری معماری قدیم کشور بسیج شود.

قم شهرنشین‌ترین استان کشور

مدیرکل راه و شهرسازی استان قم نیز در این نشست با اشاره به اینکه قم شهرنشین‌ترین استان کشور است اظهار داشت: 96 درصد جمعیت استان در شهر، و کمتر از 3 درصد جمعیت استان در روستاها هستند.

حسن صبوری با بیان اینکه روند رشد جمعیت در قم متغیر بوده است، افزود: رشد 11 درصدی جمعیت در دهه 60 نیازمند پیش‌بینی زیرساخت‌های لازم بوده است درحالی‌که رشد جمعیت به مرور کاهش یافت و به میزانی که پیش‌بینی‌شده بود، نرسید.

وی با بیان اینکه آخرین طرح جامع قم، طرح ساختاری و راهبردی است، گفت: در این طرح محدوده شهر قم کاهش یافت. از سال 1370 تاکنون نیز محدوده قانونی شهر به دلیل بلندپروازی‌ها در طرح جامع قبلی که مصادف با روند رشد جمعیت در دهه 60 بود،13 حدود هزار هکتار باقی ماند.

مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) با اشاره به قرارگیری حرم مطهر در دل بافت تاریخی و فرسوده  شهر قم، گفت: به این منظور، احیای بافت تاریخی قم اهمیت بیشتری میابد.

خاکی تعدد پروژه‌های شهری در محدوده بافت فرسوده را فرصت و تهدید برای فعالیت‌های احیاگرانه دانست و تصریح کرد: مهم‌ترین عامل کمک کننده به مدیریت شهری حضور بیش از 20 میلیون زائر در سال است که به احیای بافت‌ها کمک میکند.

وی برنامه کوتاه مدت طرح بهسازی و مناسب سازی برای زائران را مورد اشاره قرار داد و گفت: این برنامه با شناسایی دانه‌های خاص و پیاده سازی روی نقشه درحال انجام است به این صورت که این مسیر از حرم مطهر حضرت معصومه(س) آغاز می‌شود و از گذر خان به عنوان محور تاریخی مهم شهر عبور می‌کند، پس از عبور از گذر آقا سیدحسن و کنار بیت آیت‌الله بروجردی نیز به بیت‌النور محل زندگی حضرت معصومه(س) در قم می‌رسد.

مدیرعامل سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) خاطرنشان کرد: این مسیر بعد از بیت‌النور به آب‌انبار لب چال  و پس از آن به گذر شاه حمزه، بازار کهنه و چهل اختران می‌رسد، و با رسیدن به بیت امام خمینی(ره) و گذر سلماسی پایان میابد.

انتهای پیام/