نقش مخالف قاهره در ارتباط با غرب و ارتجاع منطقه، نمایشی است
به اعتقاد کارشناس ارشد مسائل آفریقا، رژیم نظامی مصر و به خصوص متحدان غربی آن به این نتیجه رسیدهاند که قاهره باید در منطقه نقش مخالف را بازی کند و این امر برای حفظ و استحکام پایههای لرزان حکومت نظامیان در مصر بسیار لازم است.
«جعفر قناد باشی»، کارشناس ارشد مسائل آفریقا و سفیر سابق ایران در لیبی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص احتمال عادی سازی مناسبات ریاض و قاهره، با اشاره به روابط پنهانی طرفین یادآوری کرد: اختلافات مصر و عربستان بعد از به مشکل برخوردن موضوع بخشش جزایر مصر به عربستان، به صحنه رسانه راه پیدا کرد و رسانههای مختلف، همزمان با اختلافاتی که بر سر بخشش این جزایر بین عربستان و مصر پدید آمد، به موارد دیگر اختلافات دو کشور و ناهماهنگیهای سیاستهای منطقهای آنها اشاره کردند.
وی با توجه به اینکه موضوع یمن و عدم همکاری مصر در سرکوب مردم یمن و در واقع دادن پاسخ منفی به ریاض برای مشارکت در ائتلاف ضد یمن یکی از اختلافات طرفین است، گفت: این موضوع یکی از اختلافاتی است که همچنان ادامه دارد و دارای ریشه تاریخی است و حتی به زمان پیش از پادشاه سابق عربستان هم برمیگردد.
کارشناس ارشد مسائل آفریقا با اشاره به اینکه اختلاف خیلی بزرگتر طرفین مربوط به موضعگیری مصر راجع به نظام سیاسی حاکم سوریه است، بیان داشت: اختلافات زیادی در این موضوع بین طرفین مطرح است؛ چراکه ریاض از 6 سال پیش تاکنون خواستار سرنگونی نظام سیاسی سوریه بوده و پیوسته بر کنارهگیری بشار اسد از صحنه سیاسی سوریه تأکید کرده است. حال آنکه مصریها طی دو سال گذشته و به خصوص در یک سال اخیر کوشیدند که موضوع حذف نظام سیاسی بشار اسد را از سیاست خارجی خود خارج کنند و به جای آن، بر ضرورت سرکوب گروههای تکفیری در سوریه تأکید کنند. پذیرش موضع مصریها در قبال سوریه برای ریاض بسیار دشوار است.
وی با بیان اینکه مصریها کمکم موضع خود را آشکار و حتی به نوعی بر ضرورت باقی ماندن بشار اسد تأکید کردهاند، یادآوری کرد: بحث بر سر اخوان و حمایت یا طرد اخوان یک زیر موضوع دیگر بین طرفین است. به خصوص که عربستان با نزدیک کردن مواضع خود به ترکیه، به نوعی با شاخههای اخوان همسویی میکند. این موضوع برای مصریها که اخوان المسلمین اصلیترین اپوزیسیون داخل کشورشان و اصلیترین گروه مخالفشان محسوب میشود، بسیار ناگوار است.
قناد باشی با توجه به اینکه مصریها نمیتوانند نزدیک شدن ترکیه و عربستان به یکدیگر را تحمل کنند، اشاره داشت: خصوصاً حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم ترکیه یک شاخه اخوانی محسوب میشود و به همین جهت مصر تاکنون نتوانسته است روابط خود را با ترکیه عادی کند. این اتفاق پیوسته آنها را نگران کرده و به قطع روابط و تنشهای میان آنکارا و قاهره دامن زده است.
وی با اشاره به کوشش عربستان و کشورهای عربی برای ایجاد پایگاه نظامی در شاخ آفریقا، مناطقی از اتیوپی گفت: این پایگاه نظامی برای مصر قابل تحمل نیست و احساس میکند کشور جیبوتی و شاخ آفریقا به عنوان حیاط خلوت خود مورد تعرض عربستان قرار میگیرد. این فهرست طولانی اختلافات در مواردی به برخی موضعگیریها در سازمان ملل هم کشیده و مشاهده شد که مصریها در یک قضیه واحد رأی متفاوت با عربستان دادند و تفاوت دیدگاه آنها در صحنه بینالمللی هم آشکار شد.
سفیر سابق ایران در لیبی با بیان اظهارات سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر و همچنین موضعگیریهای عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان تأکید کرد: این اظهارات نشان میدهد که در موضعگیریهای مطبوعاتی سعی دارند اختلافات عمیق دو کشور را انکار و به نوعی بر همگرایی میان دو کشور تأکید کنند. البته در اینجا نکات بسیار ظریفی وجود دارد که این نکات برای فهم روابط کنونی عربستان و مصر و احتمال دیدار سامح الشکری و عادل الجبیر تشریح میشود.
وی با تأکید بر نکات مهم در مناسبات ریاض و قاهره گفت: دو نکته از همه مهمتر است. نخست اینکه هیچیک از دو کشور خواستار قطع کلی روابط نیستند و روابط سرد آنها موجب بازی دوگانه در اتحادیه عرب نمیشود. آنها خواستار بقای روابط بین دو کشور هستند. به خصوص هر دو کشور در قضیه همسویی با کشورهای غربی، آمریکایی و رژیم صهیونیستی یکسان هستند. آنها در قضیه فلسطین هم دیدگاههای مشترکی دارند. لذا میتوان گفت که دامن زدن به این مسئله که ممکن است مصر و عربستان به سوی قطع روابط حرکت کنند و روابط سرد خود را همچنان ادامه دهند، صحت ندارد؛ زیرا هر دو در یک بلوک قرار دارند.
وی با بیان اینکه تنها ماندن قاهره و ریاض آسیبپذیری آنها را بیشتر میکند، مطرح کرد: خصوصاً در شرایط کنونی پتانسیل انقلابی بسیار بالا است و احتمال اوجگیری مجدد بیداری اسلامی و حرکتهای ناشی از آن وجود دارد؛ لذا دو کشور از اینکه در برابر این امواج تنها بمانند، بسیار پرهیز میکنند و به آن سمت نمیروند. نکته بسیار مهم بعدی عبارت است از اینکه رژیم نظامی مصر و به خصوص متحدان غربی آن به این نتیجه رسیدهاند که قاهره باید در منطقه نقش مخالف را بازی کند و این برای حفظ و استحکام پایههای لرزان حکومت نظامیان در مصر بسیار لازم است.
کارشناس ارشد مسائل آفریقا تاکید کرد: همسویی آشکار قاهره با غرب، ارتجاع منطقه و دوستیهای بیرویه با رژیمهای پادشاهی سبب نارضایتی مردم مصر میشود که این امر به تزلزل پایههای حکومتی مصر میانجامد؛ لذا تصمیم راهبردی و البته نمایشی در صحنه سیاسی مصر این است که آنها همواره نقش چپ و مخالف با غرب و ارتجاع منطقه را ایفا کنند. در کنار آن باید این نکته را نیز در نظر گرفت که السیسی و یاران وی در حکومت نظامی مصر علاقهمند نیستند که سرنوشت خود را با حکومت آل سعود که ممکن است در حال سقوط باشد، پیوند بزنند. مصریها سعی دارند خود را در ادامه حکومت جمال عبدالناصر معرفی کنند.
وی با اشاره به اینکه ممکن است دیداری بین وزرای خارجه مصر و عربستان انجام گیرد، ارزیابی کرد: چراکه ریاض و قاهره به دنبال تفرقه موجود در جهان عرب و تضعیف آنها در مقابل جبهه مقاومت کوشش میکنند، اتحادی نمایشی را به صحنه آورند. لیکن به طور طبیعی هیچگاه این موضوع به معنای دوستی دو کشور در عرصههای رسانهای نیست. دو کشور خواستار تبدیل دوستی پنهانی خود به یک دوستی آشکار و رسانهای نیستند.
انتهای پیام/