به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه السفیر، سال 2016 در حالی رو به پایان است که دیگر حرفی از توسل به زور برای برکناری بشار اسد زده نمی شود و این موضوع دیگر تمام شده است و اگر هنوز برخی کنار رفتن اسد را مطرح می کنند کاملا از تحولات سیاسی در سطح منطقه ای و بین المللی دور مانده اند.
در همین ارتباط ماریا زاخاراف سخنگوی وزارت خارجه روسیه با صراحت همیشگی خود گفت: دیگر هیچ کسی از برکناری بشار اسد صحبت نمی کند مگر مخالفان بسیار افراطی و یا تروریست ها.
در این میان تحولات کنونی را باید در سطوح مختلف از جمله عربی و اروپایی و نیز ترکی بررسی کرد.
نخست در سطح عربی:
در جریان گفت وگوی های اخیر اروپایی و عربی که اخیرا در سطح وزیران خارجه در قاهره برگزار شد، مشخص شد که موضع مصر به موضع رسمی سوریه بسیار نزدیک شده است.
در همین ارتباط یک مسئول بلندپایه مصری حاضر در کمیته تدوین بیانیه پایانی نشست قاهره تاکید کرد که باید در بیانیه پایانی بندی را به محکومیت تروریسم و حامیان آن اختصاص داد.
وی اظهار داشت: کسانی که امروز برای حلب اشک می ریزند نباید از تروریسم حمایت کرده و تروریست ها را راهی حلب می کردند.
این موضع مصر که با حمایت کشورهای عربی مانند الجزایر و عراق همراه بود کاملا با مواضع عربستان و قطر در تناقض است.
دوم در سطح اروپا:
اتحادیه اروپا خود را برای برگزاری نشست های جداگانه با نمایندگان کشورهای منطقه ای مرتبط با جنگ سوریه از جمله ترکیه ، ایران، عربستان، مصر، اردن و لبنان آماده می کند و قرار است این نشست ها در دهه نخست ماه آینده میلادی برگزار شود.
هدف از این نشست ها بحث و بررسی خطوط قرمز هر یک از این کشورها است که نقاط مشترکی نیز با یکدیگر دارند که می تواند در راستای حل و فصل سیاسی استفاده شود.
در این نشست ها مجموعه سوال هایی برای این کشورها مطرح می شود که احتمالا مهم ترین آن عبارتند از:
چگونه می توان تمامیت ارضی دولت سوریه را حفظ کرد؟ چطور می توان نهادهای مختلف نظامی و امنیتی این کشور را به گونه ای اصلاح کرد که تحت نظارت رهبری مورد انتخاب مردم باشد؟
چگونه می توان تمام گروههای مردمی سوریه را در خصوص مشارکت در دولت و حمایت از آنان جلب کرد و تمام تلاش های بازسازی سوریه را با موفقیت هماهنگ کرد؟
چطور می توان از تبدیل شدن سوریه به بهشت تروریست ها جلوگیری کرد؟
کدام نظام سیاسی برای مرحله آینده سوریه بهتر است، ریاست جمهوری یا پارلمانی و یا ترکیبی از این دو که نماینده تمام گروههای سوریه باشد؟
این در حالی است که اتحادیه اروپا معتقد است بحث و بررسی آینده سوریه موجب تسریع حل و فصل موقت بحران و پایان جنگ و تحقق آشتی و ارسال کمک های انسانی به سوری ها می شود.
سوم در سطح تحولات ترکیه:
ترور سفیر روسیه در آنکارا موجب افزایش نگرانی شخصی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه شد تا جایی که وی بیش از پیش متوجه شده است که در سطح منطقه و از سوی آمریکا چیزی علیه او در جریان است.
این ترور که چند ماه پس از کودتای نافرجام در ترکیه رخ داد موجب شد اردوغان بیش از پیش در تکاپوی تقویت روابط با روسیه برآید حتی اگر این گام مستلزم تغییرات ریشه ای در سیاست های او در قبال سوریه باشد.
در این میان بنابر اعلام منابع روس، تفاهمات ترکیه و روسیه که از چند ماه پیش با افزایش همراه شده و شامل تقویت روابط تجاری و هسته ای بوده است با نشست هایی در بیروت و گشوده شدن برخی کانال های سوریه و ترکیه همراه بود که چه بسا در بهار آینده به بروز یک دستاورد ملموس منتهی شود.
چهارم در سطح بین المللی:
همه منتظر هستند ببینند دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت و آیا مبارزات و دشمنی خود را به داعش و تروریسم و نه بشار اسد محدود می کند ؟
اما ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در دفتر خود نمی نشنید که ببیند واشنگتن چه تصمیمی می گیرد، بلکه تماس های خود را در سطوح مختلف توسعه داده است به این معنی که در داخل سوریه آشتی هایی را که امیدوار است شامل شخصیت های نظامی و سیاسی از بین مخالفان بوده و در مذاکرات آینده با دولت سوریه شرکت کنند، زیر نظر گرفته است.
در خارج نیز نمایندگان و فرستادگان روس با رهبران عرب در تماس هستند تا یک پوشش گسترده را برای هرگونه گفت وگوهای آینده که چه بسا در آستانه آغاز شده ودر ژنو کامل شود، فراهم کنند.
در این شرایط یک سوال مطرح است و آن اینکه: با در نظر گرفتن تمام تحولات جاری و تکاپوی های ترکی و روسی چه تحولاتی انتظار می رود؟
زلزله آزادسازی حلب بسیاری از داده های سیاسی و نظامی را تغییر داد اما کسانی که در نبرد حلب پیروز شده اند در بیان اینکه آزادسازی حلب پایان جنگ در سوریه است، زیاده روی نکردند.
در همین ارتباط بشار اسد تحولات حلب را پیروزی سوریه، ایران و روسیه دانست و تاکید کرد که این نبرد به معنی پایان جنگ نیست.
سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان نیز در اظهاراتی مشابه اعلام کرد که پیروزی در حلب به معنی ناکام ماندن گزینه سرنگونی بشار اسد است نه پایان جنگ.
در این میان باید در نظر داشت که پوتین در صدد است بلافاصله بعد از حلب، نبرد در دیرالزور و تدمر و سایر مناطق سوریه کامل شود.
نکته قابل توجه اینکه تفاهمات روسیه و ایران با ترکیه بسیار حائز اهمیت است و سوریه نیز به متحدان روس و ایرانی خود کاملا اطمینان دارد و مانعی برای گفت وگو با مخالفان نمی بیند اما تعامل دمشق بر این اساس است که محور مقابل را شکست داده است و اکنون وقت برداشت نتایج است از همین رو آماده امتیاز دهی نیست و به همین دلیل بود که آمریکا ابتدا از ارسال موشک برای مخالفان سوریه صحبت کرد وپس از آنکه مسکو این اقدام را به مثابه تهدید علیه نیروهای روس دانست، واشنگتن از آن عقب نشست.
به احتمال زیاد در مرحله آینده تلاش ها بر یافتن شکل ظاهری گفت وگوها متمرکز می شود که بر اساس آن بقای رهبری سوریه تقویت شده و آبروی دیگران نیز حفظ شود که البته این نیز در گروی میزان نزدیک شدن روابط پوتین و ترامپ و یا دور شدن این دو تحت تاثیر فشارهای بسیاری از لابی هایی است که علیه ترامپ فعالیت دارند.
انتهای پیام/