مجید ابهری در گفتوگو با خبرنگار حوادث باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ درباره الزامات انتشار اخبار حوادث در رسانهها اظهار کرد: از نگاه رفتارشناسی یکی از علل افزایش آمار خشونت در جامعه و افزایش آمار مراجعه به پزشکی قانونی بر اثر نزاع و درگیری، اخبار تلخی [اخبار حوادث] است که توسط رسانهها منتشر میشود.
وی افزود: از یک طرف اجبار داریم اخبار را به دلیل آگاهیبخشی و تنبه مردم اعلام کنیم و از طرف دیگر شاهدیم اعلام اخبار حوادث، تأثیری [بر آگاهیبخشی مردم] ندارد به طور مثال بارها و بارها رسانهها نوشتهاند که فردی با خوردن شیرینی، آبمیوه و خرمای خوابآور بیهوش شده و از وی سرقت شده است اما مجدداً شاهد این نوع سرقتها هستیم، بر اساس یک پژوهش میدانی در 60 درصد از بزهها، قربانیان خودشان مقصر هستند یعنی تا زمینه بزهکاری نباشد، بزهکاری به وجود نمیآید.
ابهری با بیان اینکه در حال حاضر دو گروه رسانه معمولی و زرد در جامعه در حال فعالیتند، خاطرنشان کرد: رسانههای صادق که در چهارچوب قوانین نظام حرکت میکنند موظف به انعکاس تلطیف شده اخبار [حوادث] هستند؛ من به عنوان یک آسیبشناس اجتماعی تمامی آمارها را در جامعه اعلام نمیکنم چون باعث ایجاد اضطراب اجتماعی میشود، اخبار حوادث باید در وهله اول تلطیف و در مرحله بعد کالبدشکافی شود به طور مثال بگوییم چرا فردی خواهر یا فرزندش را به قتل رسانده، بر اثر اعتیاد و توهم بوده یا در مثال دیگر بگوییم فردی در منزلش را قفل نکرده و به دلیل رعایت نکردن مسائل ایمنی از منزلش سرقت شده است.
وی افزود: بیان اخبار حوادث بدون کالبدشکافی و انعکاس ابعاد آموزشی فقط باعث ایجاد اضطراب میشود و در حال حاضر به دلیل وجود گسترده سایتهای خبری این اخبار در رسانهها تکرار و باعث ایجاد تنش در جامعه میشود.
ابهری درباره ارتباط بین انتشار اخبار حوادث و تکرار وقوع جرم تصریح کرد: زمانی از یک حادثه و بزهی قبحزدایی شود، قبح آن حادثه در جامعه از بین میرود، یکی از دلایل وقوع قتلهای خانوادگی، قبحزدایی است؛ حوادث باید تحت نظر آسیبشناسان و جرمشناسان در رسانهها منعکس و تلطیف و در قالب آموزشی بیان شود وگرنه باعث قبحزدایی، ایجاد اضطراب اجتماعی و بسترهای مناسب برای تکرار حوادث میشود.
این آسیبشناس اجتماعی درباره انتشار یا عدم انتشار اخبار خودکشی در رسانهها نیز اظهار داشت: از نگاه آسیبشناختی و روانشناختی، خودکشی یعنی پایان دادن اختیاری به زندگی؛ برخلاف بسیاری از کارشناسان و روانشناسان که معتقدند خودکشی به دلیل افسردگی، کمبود نشاط اتفاق میافتد، من قویاً معتقدم خودکشی به دلیل دور شدن از ارزشهای معنوی و اخلاق در جامعه و کمرنگ شدن باورهای دینی اتفاق میافتد چرا که شاهدیم بسیاری از افراد فقیر [از جنبه مادی] خودکشی نمیکنند.
وی با بیان اینکه نقش شبکههای اجتماعی در گسترش خودکشیهای دستهجمعی 95 درصد است، خاطرنشان کرد: جوانان، در مراحل فکری و فطری آموزش پذیری هستند و زمانی که ببینند دو دوستی که با هم یک نقطه اشتراکی دارند و به طور مثال شکست عاطفی خوردند یا با پدر و مادرشان دعوا کردند، با هم خودکشی کردهاند، آنها نیز با هم خودکشی میکنند، 95 درصد از افرادی که خودکشی کردهاند در لحظات آخر پشیمان شدهاند، زمانی که ارزشهای معنوی کم شود، خودکشی زیاد میشود، اکنون روابط عاطفی بسیار کمرنگ شده، به دلیل گسست نسلها والدین از فرزندان فاصله گرفتند، شبکههای اجتماعی بسیار پررنگ شدهاند، گروهی در تلگرام داریم که افرادی که قصد خودکشی دارند در آن گروه ثبت نام میکنند و روشهای خودکشی در این گروه آموزش داده میشود.
ابهری افزود: سریالی در تلویزیون پخش شد که دانشآموزی پس از دیدن آن سریال خودکشی کرد، نمیتوانیم بگوییم چون بچهای خودکشی کرد، سریال درست نکنید اما باید رده سنی برای فیلمها و سریالها تعیین شود؛ والدین باید از تماشای برخی سریالها توسط فرزندشان ممانعت کنند، شبکههای لجامگسیخته اجتماعی و فضای سایبری در حال حاضر به عنوان تهدید جدی در مقابل جوانان ما در حال فعالیت هستند و فرزندان ما را به چالش کشیدهاند، جامعه و نهادهای فرهنگی باید با گروههای اجتماعی برخورد کنند که جوانان را آماده پذیرش خودکشی و انحراف میکنند و نباید صورت مسئله حل شود.
وی با بیان اینکه خواندن اخبار حوادث باعث ایجاد افسردگی روحی و روانی میشود، گفت: افراد باید تا حد امکان از رفتن به سمت خواندن اخبار حوادث و خریدن روزنامه صرفاً برای اخبار حوادث پرهیز کنند و باید نشاط اجتماعی در جامعه بالا رود.
انتهای پیام/