«زبان» اولویت است یا تصویر و روایت
شب گذشته فیلم اِئو (خانه) به کارگردانی اصغر یوسفی‌نژاد در بهترین سانس جشنواره اکران شد که به دلیل زبان غیر فارسی آن مورد انتقاد قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، آنچه در نخستین مواجه با فیلم خانه برای مخاطب ایجاد می‌شود، موضوع زبان است. از آنجایی که مهمترین نشانه در ارتباطات اجتماعی «زبان» به حساب می‌آید طبیعی است که برخی از مخاطبان فیلم نمی‌تواند با فیلم ارتباط برقرار کند؛ البته این سویۀ دیگری هم دارد؛ به این معنا که در ایران با تفاوت‌ها و تنوع فرهنگی و زبانی؛ بخش قابل توجهی هم به خاطر زبان این فیلم را خواهند دید.
ترک‌زبان‌ها هم به خاطر تعلقات فرهنگی؛ و هم به خاطر علائق زبانی، پیش از آنکه برای‌شان قصۀ فیلم و جذابیت‌های بصری آن کشش داشته باشد، زبان فیلم و بازی‌های زبانی از منظر طنز، برای‌شان جذابیت ایجاد می‌کند.
فیلمی با زبان غیر معیار
پرسش اول درباب این فیلم این است که آیا فیلم‌های دیگری با سایر گویش‌ها، لهجه‌ها و نهایتاً زبان‌هایی که ممکن است به خاطر بافت و ساختار چندان نشود به آن عنوان زبان اطلاق کرد می‌توانند در بخش‌های مسابقه،- اگر قابلیت جذب مخاطب داشته باشند - حضور یابند، برای مثال اگر یک فیلمساز بلوچ بخواهد فرهنگ خود را در یک قصه روایت بصری کند می‌تواند در بخش مسابقه حضور یابد، یا تعمیم بدهیم موضوع را به کرد‌ها، عرب‌ها و ... . طبیعی است که زبان معیار و رسمی ایران «فارسی»ست و تنوع زبان و قومیت هم مورد قبول ساختار قانونی کشور است اما تا چه میزان تنوع زبان در فیلم‌ها وحدت‌آفرین خواهد بود؟ اهمیت دادن به زبان‌های غیر معیار در سینمای ایران به معنای مورد اهمیت قرار دادن آن‌ها و وارد کردن‌شان به ساختار رسمی جشنواره‌هاست. آیا این اساساً تصمیم و سیاست‌گذاری جشنواره است یا بر حسب اتفاق روی داده؟
به بیان دیگر، می‌توان این پرسش را مطرح کرد که آیا سیاست جشنواره به این سمت حرکت کرده که فیلم‌هایی با زبان‌های مختلف در بخش مسابقه باشد، یا اینکه اساساً زبان، مسأله نیست بلکه آنچه اهمیت دارد «محتوا»، «مضمون»، و «بیان» فیلم است.
اکران در زمان ویژه
یکی از مهمترین موضوعاتی که در سینمای رسانه‌ها دغدغه برای اهالی مطبوعات به شمار می‌رود ساعت اکران برخی فیلم‌هاست. اغلب به این دلیل که درگیر کار روزانۀ رسانه هستند بیشتر غروب‌ها می‌توانند حضور پیدا کنند، بنابراین سیاست اغلب بر این متمرکز بوده که فیلم‌هایی را در ساعات پایانی غروب و شب به نمایش بگذارند که به شکل عمومی‌تر بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند. اکران فیلم «خانه» در یک ساعت بسیار مطلوب و ملاحظه اینکه یک سوم سالن فقط به مخاطبان تعلق داشت و باقی خالی بود، ساعت مناسبی اکران نشد؛ شاید بهتر بود سئانس‌های اول به این فیلم اختصاص داده می‌شد.
مقایسه فیلم با آثاری که زیر نویس هستند
اگرچه می‌شود در منطق هر چیزی را با چیز دیگری مقایسه کرد! اما با در نظر گرفتن اینکه زیرنویس داشتن فیلم را با آثاری مقایسه کنند که در سینمای جهان اکران می‌شود و زیر نویس است مقایسۀ مطلوبی نیست. از این منظر که وقتی شما در بخش مسابقه سینمای ایران شرکت می‌کند و فرض در این بخش این بوده که فیلم‌ها با زبان فارسی اکران شوند؛ بنابراین توقع مخاطب این است که فیلم لااقل در بخش‌هایی زبانش ترکی باشد، اینطور مخاطب بین زیرنویس و تصاویر باید یکی را انتخاب کند.
انتهای پیام/
