نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه
- اخبار سیاسی
- 16 بهمن 1395 - 12:17
به گزارش خبرنگار دفاعی- امنیتی خبرگزاری تسنیم، طبق بند (4) اصل 110 قانون اساس جمهوری اسلامی ایران، فرماندهی نیروهای مسلح به عهده رهبری نظام اسلامی است و براساس بندهای (د)، (هـ) و (و) ذیل بند (6) اصل 110 قانون اساسی نیز، نصب و عزل و قبول استعفای فرمانده کل ارتش، فرمانده کل سپاه و فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی برعهده فرمانده کل قوا است.
بر اساس قانون اساسی، در تشکیل و تجهیز نیروهای دفاعی کشور توجه بر آن است که ایمان و مکتب، اساس و ضابطه باشد؛ بر همین مبنا، ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در انطباق با هدف فوق شکل داده میشوند و نه تنها حفظ و حراست از مرزها، بلکه با رسالت مکتبی یعنی جهاد در راه خدا و مبارزه در راه گسترش حاکمیت قانون خدا در جهان را نیز عهدهدار خواهند بود.
بودجه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، هر ساله توسط دولت و در قالب لایحه بودجه به مجلس ارائه شده و مجلس شورای اسلامی نیز آن را بررسی و تصویب میکند. با تصویب لایحه بودجه، مصوبه نهایی مجلس به شورای نگهبان ارسال شده و در صورت تایید نهایی توسط شورای نگهبان، رئیس مجلس طی نامهای به رئیس جمهور، قانون بودجه سال آینده را ابلاغ و سپس رئیس جمهور نیز ان را به دستگاههای اجرایی جه اجرا، ابلاغ میکند.
بودجه دفاعی، هر سال ذیل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به مجلس ارائه شده و تصویب میشود.
غیر از بودجه، دولت هر 5 سال موظف به تهیه و ارائه لایحهای تحت عنوان برنامه ششم توسعه به مجلس شورای اسلامی است. این لایحه تعیین میکند که سیاست و خط و مشی نهادهای نظامی و غیرنظامی کشور در طول 5 سال پیش رو چه چیزی خواهد بود.
در سال جاری نیز، لایحه برنامه پنجم توسعه توسط دولت به مجلس ارائه شد و مجلس شورای اسلامی نیز این لایحه را بررسی و تصویب کرده است. در برنامه ششم توسعه کشور که قرار است از ابتدای سال آینده اجرایی شود، اولویتهایی به عنوان اولویتهای اصلی نهادهای نظامی تعیین شده است.
5 اولویت اصلی کشور در حوزه نظامی در طول اجرای برنامه ششم توسعه (5 سال آینده) شامل، "افزایش توان تولیدی موشکی"، "توسعه و تقویت توان پدافند هوایی"، "توسعه و بهروز رسانی شبکههای ارتباطی امن و پایدار"، "هوشمند و متحرکسازی تمامی سامانه تسلیحاتی متناسب با تهدیدات" و "توسعه و تقویت امکانات جنگ الکترونیک و دفاع سایبری" است.
ستاد کل نیروهای مسلح
فرماندهان ستادکل نیروهای مسلح
| ستاد کل نیروهای مسلح | قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا(ص) | |
| رئیس/ فرمانده | سرلشکر محمد باقری | سرلشکر غلامعلی رشید |
| جانشین | امیر سرتیپ سیدعبدالرحیم موسوی | - |
| معاون هماهنگ کننده | سردار علی عبدالهی | سردار علی شادمانی |
| معاون عملیات | سردار مهدی ربانی | - |
| معاون آماد پشتیبانی و تحقیقات صنعتی | امیر سرتیپ محسن درهباغی | - |
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
فرمانده و معاونین وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
| وزیر دفاع | سردار سرتیپ حسین دهقان |
| جانشین | امیر سرتیپ امیر حاتمی |
| معاون هماهنگکننده | سردار سرتیپ علیرضا تمیزی |
| معاونت آماد و امور تحقیقاتی و صنعتی | سردار سرتیپ سید حجت الله قریشی |
| معاون منابع انسانی | مهندس مرتضی مخملباف |
سازمانهای تابعه وزارت دفاع
| سازمان صنایع دفاع | سردار سرتیپ قاسم تقیزاده |
| سازمان صنایع هوافضا | مهندس مهرداد اخلاقی |
| سازمان صنایع هوایی | امیر سرتیپ بنیطرفی |
| سازمان صنایع دریایی | امیر دریادار رستگاری |
| سازمان اتکا | مهندس محمد مهدی کربلایی |
| سازمان توسعه منابع انرژی | مهندس سید مجید هدایت |
| سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح | سردار سرتیپ مهدی مدیری |
| سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح | مهندس مصطفی اثباتی |
وزرای سابق دفاع
| دریادار احمد مدنی | از سال 1357 تا سال 1358 |
| سرتیپ محمد تقی ریاحی | فروردین تا تیرماه 1358 |
| شهید مصطفی چمران | سال 1358 تا شهریور سال 1359 |
| شهید امیر سرتیپ جواد فکوری | سال 1359 تا سال 1360 |
| شهید امیر سرتیپ موسی نامجو | شهریور تا مهر سال 1360 |
| سرهنگ محمد سلیمی | سال 1360 تا سال 1364 |
| سرهنگ محمد حسین جلالی | سال 1364 تا سال 1368 |
| اکبر ترکان | سال 1368 تا سال 1372 |
| محمد فروزنده | سال 1372 تا سال 1376 |
| امیر دریابان علی شمخانی | سال 1376 تا سال 1384 |
| سردار سرتیپ مصطفی محمدنجار | سال 1384 تا سال 1388 |
| سردار سرتیپ احمد وحیدی | سال 1384 تا سال 1392 |
| سردار سرتیپ حسین دهقان | سال 1392 تا کنون |
ارتش جمهوری اسلامی ایران
براساس اصل 143 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ارتش جمهوری اسلامی ایران، پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی کشور را بر عهده دارد. همچنین بر اساس اصل 144 این قانون، ارتش جمهوری اسلامی ایران باید ارتشی اسلامی باشد که ارتشی مکتبی و مردمی است و باید افرادی شایسته را به خدمت بپذیرد که به اهداف انقلاب اسلامی مؤمن و در راه تحقق آن فداکار باشند.
از ابتدای وقوع انقلاب اسلامی، رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، عهدهدار همهی امور ارتش بود اما در شهریور ماه سال 1377، سمت فرماندهی کل ارتش برای اولین بار ایجاد شد و سرلشکر شهبازی که از سال 67 تا 77 ریاست ستاد مشترک ارتش را برعهده داشت، تا خرداد ماه سال 79 نیز در سمت خود ابقا و به عنوان "اولین فرمانده کل ارتش" توسط فرماندهی معظم کل قوا، منصوب شد.
اگر چه، سمت فرماندهی کل ارتش ایجاد شده بود، اما پست ریاست ستاد متشرک ارتش نیز همچنان در ارتش وجود داشت ولی بعدها، این سمت نیز به معاونت هماهنگ کننده، تغییر نام یافت.
فرمانده و معاونین ارتش جمهوری اسلامی ایران
| فرمانده | امیر سرلشکر عطاالله صالحی |
| جانشین | امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان |
| معاون هماهنگ کننده | امیر سرتیپ محمد حسن دادرس |
| فرمانده نیروی زمینی | امیر سرتیپ کیومرث حیدری |
| فرمانده نیروی هوایی | امیر سرتیپ حسن شاهصفی |
| فرمانده نیروی دریایی | امیر دریادار حبیب الله سیاری |
فرماندهان سابق (رؤسای ستاد) ارتش جمهوری اسلامی ایران
| شهید سپهبد سید محمدولی قرنی | 23 بهمن 57 تا 7 فروردین 58 |
| سرلشکر ناصر فرید | 7 فروردین 58 تا 30 تیر 58 |
| سرلشکر محمد حسین شاکر | 30 تیر 58 تا 1 دی 58 |
| سرلشکر محمدمهدی شادمهر | 1 دی 58 تا خرداد 59 |
| شهید سرلشکر ولی الله فلاحی | 29 خرداد59 تا مهر60 |
| سرلشکر قاسمعلی ظهیرنژاد | 9 مهر 90 تا مهر 63 |
| سرهنگ اسماعیل سهرابی | 3 آبان 63 تا 13 اردیبهشت 67 |
| امیر سرتیپ علی شهبازی | 13 اردیبهشت 67 تا شهریور 77 |
| امیر سرلشکر علی شهبازی | 8 شهریور 79 تا 1 خرداد 79 |
| امیر سرلشکر محمد سلیمی | 1 خرداد 79 تا 20 شهریور 84 |
| امیر سرلشکر عطاالله صالحی | از 20 شهریور 84 تاکنون |
فرماندهان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی
| فرمانده | امیر سرتیپ کیومرث حیدری |
| جانشین | امیر سرتیپ نوذر نعمتی |
| معاون هماهنگ کننده | امیر سرتیپ علی جهانشاهی |
| معاون عملیات | امیر سرتیپ دوم حشمت الله ملکیان |
| رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خود کفایی | امیر سرتیپ سید مسعود زوارهای |
| تیپ 65 نوهد | سرهنگ سیروس امانالهی |
فرماندهان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی
| فرمانده | امیر سرتیپ حسن شاه صفی |
| جانشین | امیر سرتیپ علیرضا برخور |
| معاون هماهنگ کننده | امیر سرتیپ عزیز نصیرزاده |
| معاون عملیات | امیر سرتیپ دوم محمد قرهباغی |
| رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی | امیر سرتیپ دوم محمد حسین لشکری |
فرماندهان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی
| فرمانده | امیر دریادار حبیب الله سیاری |
| جانشین | امیر دریادار غلامرضا خادم بیغم |
| معاون هماهنگ کننده | امیر دریادار پیمان جعفری تهرانی |
| معاون عملیات | امیر دریادار دوم سیاوش جره |
| رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی | امیر دریادار دوم علی غلامزاده |
فرماندهان قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص)
| فرمانده | امیر سرتیپ فرزاد اسماعیلی |
| جانشین | امیر سرتیپ علیرضا صباحی فرد |
| معاون هماهنگ کننده | سردار سرتیپ موسی بختیاری |
| معاون عملیات | امیر سرتیپ دوم علیرضا الهامی |
| رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی | امیر سرتیپ دوم محمد حسین شمخالی |
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نخستین روزهای پس از انقلاب اسلامی به منظور حفاظت و حراست از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن تشکیل شد. حضرت امام(ره) در دوم اردیبهشت سال 1358 طی فرمانی به شورای انقلاب رسماً تأسیس این نهاد را اعلام کرد و شورای انقلاب با تأسیس شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گام اساسی را در جهت سازماندهی این نهاد برداشت.
در اردیبهشت ماه سال 58 شورای انقلاب، جواد منصوری را به عنوان اولین فرمانده سپاه انتخاب کرد و از سال 86 تاکنون سرلشکر محمد علی جعفری فرماندهی این نهاد را بر عهده دارد.
فرمانده کل سپاه، مستقیماً توسط فرماندهی معظم کل قوا انتخاب میشود و جانشین و فرماندهان نیروها به پیشنهاد فرمانده کل سپاه و با تصویب و حکم ایشان انتخاب میشوند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 4 نیروی سازمانی و یک سازمان مهم شامل نیروی زمینی، نیروی هوافضا، نیروی دریایی، نیروی قدس و سازمان بسیج مستضعفین را در ذیل خود دارد.
سرلشکر محمد علی جعفری که هماکنون فرماندهی کل سپاه را عهده دار است، در ابتدای انتصاب به این سمت، تغییرات و نوآوریهایی گستردهای در سطح کل سپاه به وجود آورد که در مهمترین بخش، 31 سپاه استانی تشکیل شد که بعدها با جدا شدن کرج و تشکیل استان البرز، سپاه استانی این استان نیز شکل گرفت.
اصل 150 قانون اساسی درباره سپاه میگوید: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی این انقلاب تشکیل شد، برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن پا برجا میماند. حدود وظایف و قلمرو مسئولیت این سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو مسئولیت نیروهای مسلح دیگر با تاکید بر همکاری و هماهنگی برادرانه میان آنها به وسیله قانون تعیین می شود.
فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
| فرمانده | سردار سرلشکر محمدعلی جعفری |
| جانشین | سردار سرتیپ حسین سلامی |
| معاون عملیات | سردار سرتیپ علی زاهدی |
| معاون هماهنگ کننده | سردار سرتیپ جمالالدین آبرومند |
| فرمانده نیروی قدس | سردار سرلشکر قاسم سلیمانی |
| فرمانده نیروی زمینی | سردار سرتیپ محمد پاکپور |
| فرمانده نیروی دریایی | سردار سرتیپ علی فدوی |
| فرمانده نیروی هوافضا | سردار سرتیپ امیرعلی حاجی زاده |
| رئیس سازمان بسیج مستضعفین | سردار سرتیپ غلامحسین غیبپرور |
فرماندهان سابق سپاه
| جواد منصوری | اردیبهشت تا اسفند 58 |
| عباس دوزدوزانی | (نامشخص) |
| عباس آقازمانی (ابوشریف) | (نامشخص) |
| سردار سرتیپ مرتضی رضایی | (نامشخص) |
| سرلشکر محسن رضایی | از سال60 تا سال 76 |
| سرلشکر سید یحیی (رحیم) صفوی | از سال 76 تاسال 86 |
| سرلشکر محمد علی جعفری | از سال 86 تاکنون |
فرماندهان نیروی قدس سپاه
| فرمانده | سردار سرلشکر قاسم سلیمانی |
| جانشین | سردار سرتیپ اسماعیل قاآنی |
فرماندهان نیروی زمینی سپاه
| فرمانده | سردار سرتیپ محمد پاکپور |
| جانشین | سردار سرتیپ عبدالله عراقی |
| معاون هماهنگ کننده | سردار علی اکبر پورجمشیدیان |
| معاون عملیات | سردار سرتیپ دوم مجید ارجمندفر |
فرمانده نیروی هوافضا سپاه
| فرمانده | سردار سرتیپ امیر علی حاجیزاده |
فرمانده و جانشین نیروی دریایی سپاه
| فرمانده | دریادار علی فدوی |
| جانشین | دریادار علیرضا تنگسیری |
سازمان بسیج مستضعفین
| فرمانده | سردار سرتیپ غلامحسین غیب پرور |
| جانشین | سردار سرتیپ علی فضلی |
| معاون هماهنگ کننده | سردار سرتیپ سعید فرجیان |
| معاون عملیات | سردار سرتیپ دوم نصرتالله سیف |
انتهای پیام/