به گزارش خبرگزاری تسنیم، یکی از کارهای واجب و روزمره یک دیپلمات، آن است که روزنامههای محل ماموریت خود را به دقت بخواند. مطبوعات متعدد مصر، دریچهای است تا با جامعه مصر بیشتر آشنا شد و قیاس این مطالب با آنچه در جامعه میگذرد و نیز اخبار و اطلاعات محرمانه، میتواند تصویری واضحتر از مصر در اذهان ایجاد کند.
اما وقتی مطبوعات مصری را میخوانم، متوجه یک تفاوت اساسی آنها با مطبوعات کشورمان شدهام. وقتی یک روزنامه مصری را مطالعه میکنید، آنها بیشتر اخباری مثبت و تصویری خوشبینانه از جامعه و حکومت خود ارائه میدهند. توجه آنها بیشتر روی ابعاد مثبت یک حادثه یا خبر است، ولی وقتی به مطبوعات ایران نگاه میکنم، گویا مسابقهای بین آنها وجود دارد که چهرهای سیاه از کشور، جامعه و حکومتشان ارائه کنند.
این کار به سهولت قابل ارزیابی است. کافیست تیترهای نشریات و یا رسانههای مجازی و آنچه در فضای خبری تبادل میشود را بخوانید و تعداد اخبار منفی و مثبت آن را با یکدیگر مقایسه کنید. علیرغم وضعیت اقتصادی و معیشتی و اجتماعی و امنیتی مردم مصر که در مراتبی بسیار پایینتر از کشورمان قرار دارد، مطبوعات مصر به مراتب کمتر از مطبوعات کشورمان از تیترها و اخبار منفی استفاده میکنند.
بدون شک آزادی رسانهای که در کشورمان وجود دارد، قابل مقایسه با فضای بسته جامعه مصر نیست و یکی از دلایل تفاوت مذکور بین مطبوعات مصر و ایران بخصوص در میزان انتقاد از حکومت مربوط به همین موضوع است. از سوی دیگر روحیه تساهل و تسامح در جامعه مصر نیز بسیار بیشتر از ایران است و طبیعی است که بسیاری از مشکلات جامعه مصر نیز در نظر مردم و اصحاب مطبوعات این کشور جدی جلوه نکند و با آن مدارا کنند.
اما با همه این دلایل، تصور من این است که دستهایی در مطبوعات و فضای رسانهای ایران و حتی نحوه تربیت نسل خبرنگار و گزارشگر وجود داشته و دارد که گویا باید در بیان خبر و یا گزارش یک واقعه، ابعاد منفی آن بارز شود.
چند روز پیش مطلبی را میخواندم. در این مطلب آمده بود که براساس یک آزمایش علمی خواندن اخبار منفی و ناامید کننده میتواند میزان مرگ و میر را در یک جامعه افزایش دهد. اکنون هم عدهای که به مرگ ملت ایران میاندیشند؛ تلاش دارند روح جامعه را با نشر اخبار منفی و ناامید کننده آلوده کنند. وظیفه جامعه مطبوعاتی و آحاد مردم ایران این است که با این پدیده مبارزه کنند.
بسیاری از خبرها را میتوان جور دیگری نوشت. خبر آتش سوزی ساختمان پلاسکو را بجای آنکه بنویسیم "مرگ دهها آتش نشان در حادثه؛ مقصر کیست؟" میتوان اینگونه نوشت "آتش نشانها جانشان را فدای مردم کردند".
خبر "مرگ صدها نفر در اثر غرق کشتی" را میتوان اینگونه نوشت "نجات دهها نفر از سرنشینان کشتی غرق شده".
خبر "سرقت از یک خانه" را میتوان اینگونه نوشت"پلیس بدنبال سارقان خانهها"
خبر "مسموم شدن دهها نفر از میهمانان" را میتوان نوشت"بستری شدن دهها مسموم غذایی در بیمارستان"
خبر سقوط و مرگ دو بچه از چرخ و فلک شهربازی را میتوان اینگونه نوشت"پلیس مسببان حادثه شهربازی را دستگیر کرد"
بجای بزرگنمایی اختلاسها، میتوان حکایتهای پاکدستی مسئولان و مدیران کشور را که تعداد آنها دهها و صدها برابر عده قلیلی متخلف و اختلاسگر و دزد است را برای جامعه تشریح کرد تا جماعت دزد، خود را در اکثریت نبینند.
ذائقه خبری مردم و اصحاب مطبوعات باید تغییر کند. اگر سراسر فضای خبری ما مملو از اخبار قتل و جنایت و مصیبت باشد و اخبار خوشحال کننده به دست فراموشی سپرده شود، نتیجهای جز بیمار کردن جامعه ندارد. معنای این کلام آن نیست که واقعیات جامعه اطلاع رسانی نشود، بلکه غرض آن است که نباید اخبار و حوادث را فقط از ابعاد منفی آن دید.
جامعه بیمار جامعهای است که نمیتواند و یا نمیگذارند خوشیها و موفقیتهای خود را ببیند، یا نقاط مثبت خود را درک کند و بشناسد. این جامعه در برابر دشمنان فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و نظامی خود تاب مقاومت ندارد، زیرا این اخبار به او آموختهاند که او چیزی برای دفاع ندارد و جامعه و حکومت و سرزمین او ارزش جانفشانی نخواهد داشت. این همان چیزی است که دشمن میخواهد.
نویسنده: مجتبی امانی دیپلمات سابق ایران در قاهره
انتهای پیام/