به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، دومین همایش «قرآن و معرفتشناسی به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری دانشگاه علامه طباطبایی امروز در این محل این دانشگاه با حضور آیتالله علیاکبر رشاد، آیتالله محمود محمدی عراقی و حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
آیتالله جوادی آملی به مناسبت دومین همایش «قرآن و معرفتشناسی» پیامی تصویری صادر کرد و در آن به بیان نکاتی فلسفی و علمی درباره علم حصولی و شهودی ارائه داد و گفت: آنچه غافل مانده علم است و آنچه فراگیر است وجود ذهنی است و صدر المتألهین بین وجود ذهنی و علم تفاوت قائل شده است. یعنی هرچه درون انسان است علم نیست و بخشی معلوم و بخشی وجود ذهنی است.
در بخش دیگری از برنامه برخی اساتید و پژوهشگران به ارائه مقاله خود پرداختند. محمد عرب صالحی با موضوع «دخالت اجتنابناپذیر پیشفرضها در فهم آیات قرآن»، قاسم پورحسن، با موضوع «نظریه عقلی اعتدالگرایانه در معرفت»، غلامرضا ذکیانی رئیس دانشکده ادبیات و زبانهای خارجه دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «رابطه معرفت و ایمان در قرآن» و شعبان نصرتی با موضوع «استعارههای مفهومی قلب در قرآن؛ هستیشناسی قلب» به ارائه مقالات خود پرداختند.
آیتالله علیاکبر رشاد در این همایش با اشاره به قرار داشتن در فضای پیروزی انقلاب اسلامی گفت: باید شکرگزار نعمت انقلاب اسلامی باشیم، چراکه امروزه نسل ما از مواهب انقلاب بسیار بهره برده است و اینها همه از ثمرات انقلاب اسلامی و اثرگذاری آن است.
مسلمانان پیوسته در معرض پرسشهای معرفتشناسانه قرار دارند
حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در این همایش گفت: وقتی تاریخ تفکر درباره قرآن را مرور میکنیم، میبینیم مسلمانان پیوسته در معرض پرسشهای معرفتشناختی قرار داشتهاند و پرسشهای اصلی که در جریان این تفکر شکل گرفت، از جنس معرفتشناسانه بود، جالب اینجاست که پس آن، این مباحث به حوزه سیاست کشیده شد، اما آغاز آن از حوزه معرفت بوده است.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این سوال که آیا عقل انسانی توانایی پرداختن به مباحث بنیادین دینی را دارد یا نه، اظهار کرد: این سوالی است که در ابتدا برای مسلمانان مطرح شد و در نتیجه مجادلهای میان معتزله و اشاعره شکل گرفت، این بحث از جنس معرفتشناسانه بود، به این معنا که ما از کجا میتوانیم معرفتی مشروع به دست بیاوریم و به عنوان یک مسلمان به آن تکیه کنیم.
وی با بیان اینکه امروزه در گستره بسیار وسیعی از مباحث معرفتشناسانه قرار داریم، اظهار کرد: اهل قرآن با پرسشهای متعدد و متنوعی در این حوزه مواجه هستند، مباحثی که ما را بازاندیشی مباحث بنیادین معرفتشناسی فرا میخواند. همچنین در تمام رشتههای علوم انسانی و اجتماعی با این پرسشهای مشابه مواجه هستیم.
فلسفه جدید غرب با معرفتشناسی آغاز میشود
آیتالله محمود محمدی عراقی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه موضوع معرفت در فلسفه اسلامی و فلسفه غربی جایگاه ویژهای دارد، گفت: این موضوع در فلسفه مدرن غرب خیلی مورد توجه قرار گرفته است و کتب بسیاری نیز در این زمینه نگاشته شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه فلسفه جدید غرب با معرفتشناسی آغاز میشود، اظهار کرد: با ورود به دریای قرآن و تعمق در آن میتوان دیدگاه قرآن را درباره پرسشهایی مثل چیستی حقیقت معرفت و انواع و ابزار آن را به وضوح یافت.
وی با اشاره به برخی واژههای قرآن به عنوان یکی از ابزارهای مهم برای معرفتشناسی قرآن گفت: «غیب» از جمله آن واژگان است که خداوند با به کارگیری آن در قرآن کریم نه تنها به معرفتشناسی پرداخته است، بلکه عالم را در عین وحدت به دو عالم غییب و شهود تقسیم کرده است. شهود یعنی عالم ظاهر و غیب یعنی عالم باطن.
آیتالله محمدی عراقی با بیان اینکه نخستین شاخصه برای معرفی مومنان، کافران و منافقان ریشه در معرفتشناسی دارد، افزود: «غیب» به عنوان یکی از کلمات کلیدی قرآن از اساسیترین مبانی معرفتشناسی را به شمار میرود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مسائل معرفتی با مسائل اخلاقی و تهذیب نفس ارتباطی عمیق و دقیق دارد، اظهار کرد: کسانی که عقلگرا هستند، همه چیز را به مسائل معرفتی گره میزنند و در میان فیلسوفان مسلمان هم چنین افرادی وجود دارند.
انتهای پیام/