به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا پنجمین نشست فصلی انجمن مطالعات قرآنی با عنوان «کاوشی در اندیشههای تفسیری آیتالله معرفت» با همکاری باشگاه اندیشه امروز پنجشنبه با حضور حجتالاسلام ایازی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم تحقیقات، حجتالاسلام مهریزی مدر حوزه و دانشگاه و خانم اخوان صراف مدیر و مؤسس بنیاد تفقه در باشگاه اندیشه برگزار شد.
در این نشست حیدر جلیلی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و دبیر نشست با اشاره به برگزاری دورههای قبل جلسات انجمن مطالعات قرآنی، گفت: طی سه نشست اخیر، انجمن مطالعات قرآنی به اندیشههای قرآنی عالمانی مانند علامه طباطبایی، آیتالله طالقانی و محمدباقر بهبودی پرداخت.
حجتالاسلام مهریزی، مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه این نشست با اشاره به جایگاه علمی و شخصیتی آیتالله معرفت گفت: ایشان دارای شخصیتی مبتکر در حوزه مطالعات قرآنی و تفسیری و در عین حال متواضع و نیز صاحبنظر در اندیشههای دینی بود.
وی با بیان اینکه آیتالله معرفت موافق فعالیتهای سیاسی زنان در عرصه اجتماع نبود، افزود: آیتالله معرفت جایگاه سیاسی برای زنان در عرصه اجتماع را تأیید نمیکرد، اما در مقالات بعدی این جایگاه را برای زنان قائل شدند. در صورت کلی دارای نگرشی نو درباره فعالیتهای زنان در عرصه اجتماعی بود که در جای خود باید به آن پرداخت.
این مدرس حوزه و دانشگاه درباره بحث مدنظر خود با عنوان «حجیت روایات تفسیری» بیان کرد: در حجیت روایات تفسیری این موضوع مطرح است که آیات روایات تفسیری اهلبیت(ع) حجیت یا اعتبار دارد یا خیر؟ کسانی که درباره این مسأله صحبت میکنند، اذعان دارند ما درباره روایتی که با آنها مواجهیم صحبت میکنیم نه روایاتی که درباره شأن امامت یا پیامبر(ص) است. یعنی در این بحث منظور این نیست که اگر ما در محضر پیامبر(ص) یا امام(ع) بودیم ایشان آیه را چگونه تفسیر میکردند؟ بلکه بحث درباره روایاتی است که اکنون در کتب حدیثی موجود است و میخواهیم بدانیم آیا بر اساس این روایت میتوانیم آیه را تفسیر کنیم یا خیر؟ پس عدهای بین این روایات و مقام پیامبر(ص) و امامت تفکیک میکنند و مورد اصلی بحث را اصل روایت تفسیری در نظر میگیرند.
مهریزی با اشاره به اینکه وقتی بحث حجیت روایات تفسیری مطرح میشود، هر کسی بر اساس مبنای خودش حجیت و عدم حجیت را میپذیرد، تصریح کرد: در مسأله حجیت روایات، روایاتی که مفسرین و قرآنپژوهان وثاقت آن را احراز کردهاند مورد بحث است نه روایات ضعیف.
زهرا اخوان صراف، مدیر بنیاد تفقه صحبت خود را با عنوان «نوآوریهای آیتالله معرفت در علوم قرآنی» آغاز کرد و با اشاره به اینکه 10 سال شاگرد آیتالله معرفت بودم، گفت: آنچه که اکنون خدمت شما میگویم، حاصل تجربهای بود که در کلاس درس استاد معرفت از نزدیک با آن مواجه شدم.
وی با بیان اینکه سلوک علمی آیتالله معرفت نو بود، اظهار کرد: آیتالله معرفت با وجود اینکه یک عالم سنتگرا بود، تقریر، بیان و رویکرد وی نوین بود و این موضوع از آثارشان قابل اثبات است. من هیچگاه ندیدم اندیشهای نو مطرح شود و آیتالله معرفت نسبت به آن بیاطلاع باشد.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه آیتالله معرفت نسبت به مستشرقین نگاه بدبینانه داشت، افزود: استاد معرفت نوع فعالیتهای مستشرقین را در سه منظورِ ضربه به اسلام، تبلیغ مسحیت و تفرقه میان مسلمانان. معرفی میکرد، اما با این وجود نسبت در نظرات یکایک این اندیشمندان غربی حساس بود و گاهی از مطالب مناسب آنها استفاده میکرد و قائل بود نباید در اندیشههای آنها زود قضاوت کرد.
حجتالاسلام سیدمحمدعلی ایازی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم تحقیقات و نظریهپرداز حوزه تفسیری قرآن ضمن گرامیداشت یاد و خاطره مرحوم آیتالله معرفت، با موضوع «گردآوری قرآن در عصر پیامبر(ص) یا پس از پیامبر(ص)» به صحبت پرداخت و با اشاره به نظریات مختلف در موضوع تاریخچه جمع قرآن، گفت: سه نظریه درباره احادیث جمع قرآن وجود دارد. عدهای از شیعیان و اهل سنت قائل هستند قرآن در زمان پیامبر(ص) و توسط حضرت جمع و تدوین شد، عدهای میگویند بعضی از ترتیب آیات و سورهها توقیفی(بر اساس وحی) و برخی غیر توقیفی هستند و نیز عدهای از اندیشمندان قائلند جمع و تدوین و ترتیب آیات و سورهها بعد از دوران پیامبر(ص) و توسط خلفا و صحابه صورت گرفته است که در این بین شعیان معتقدند توسط امیرالمؤمنین(ع) و اهل سنت اعتقاد بر بر جمع قرآن توسط خلیفه خودشان، عثمان دارند.
وی با اشاره به نظر آیتالله معرفت درباره تاریخچه جمع و تدوین قرآن تصریح کرد: آیتالله معرفت درباره تاریخچه جمع قرآن اعتقاد بر جمع و تدوین قرآن در دوران صحابه داشتند اما بعدها به صورت شفاهی به من اعلام گفتند نظرشان این است که جمع و تدوین قرآن در زمان رسول اکرم(ص) صورت گرفته است.
در حاشیه این نشست نمایشگاهی از آثار آیتالله معرفت برپا شد.
انتهایپیام/