«عطاران» حافظ حجمی قابل‌توجه از دانش بومی طب سنتی ایرانی
وجود صنفی به‌نام «عطاران» باعث شده است که مردم به‌راحتی بتوانند به گیاهان دارویی دسترسی داشته باشند؛ در کشور ما عطاران به‌صورت سنتی حافظ حجمی قابل توجه از دانش بومی طب سنتی مبتنی بر طب اخلاطی هستند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران «پویا»؛ طی سالیان اخیر مردم اقبال فراوانی نسبت به مصرف گیاهان دارویی داشته‌اند, این موضوع می‌تواند حاکی از این باشد که مردم نسبت به طب رایج کم‌اعتماد شده‌اند.
وجود صنفی به‌نام عطاران باعث شده که مردم به‌راحتی بتوانند به گیاهان دارویی دسترسی داشته باشند، در کشور ما عطاران به‌صورت سنتی حافظ حجمی قابل توجه از دانش بومی طب سنتی مبتنی بر طب اخلاطی هستند.
عطاران میان مردم به‌عنوان یکی از گروه‌های اصلی ارائه گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی شناخته می‌شوند و بسیاری از شهروندان، هر روزه برای رفع مشکلات خود، به عطاران مراجعه می‌کنند و خدماتی را از آنان دریافت می‌کنند اما باید به این موضوع توجه داشت که باید از دانش عطاران باتجربه بهره گرفت چرا که برخی از افرادی که در صنف عطارها وارد شده‌اند، تجربه کافی نداشته و در مواقعی مشاهده شده که با تجویز گیاهان دارویی و داروهای گیاهی بر اثر ناآگاهی موجب بروز مشکلاتی برای مراجعان خود شده‌اند.
در طول تاریخ، عطاران به‌عنوان بخشی از خانواده حکمت و طبابت، تهیه و عرضه داروهای مورد مصرف حکما را به‌عهده داشته‌اند اگرچه گاه عطاران خود به تشخیص بیماری به تجویز دارو در عطاری خود می‌پرداختند اما باید دانست که جایگاه حرفه عطاری، تهیه و عرضه دارو بود و عملاً عطاری در زمان قدیم، به‌منزله داروخانه در زمان ما بوده است.
با کنار گذاشته شدن طب قدیم از نظام آموزشی، عطاران به‌عنوان میراث‌داران طب اخلاطی، به تنها مرجع طب سنتی در دسترس عموم مردم تبدیل شدند؛ در دوران 150 ساله اخیر که طب سنتی به انزوا رفت، عطاران فراتر از وظیفه رسمی تهیه و عرضه داروها، کم و بیش به‌صورت تجربی به تشخیص بیماری و تجویز دارو دست می‌زده‌اند.
در ایران امروز، عطاری فروشگاهی است که به‌صورت سنتی به توزیع مفرداتِ طبیعی شامل اندام‌ها و فرآورده‌های فرعی گیاهی، حیوانی و معدنی می‌پردازد.
داروهایی که در طب سنتی ایران برای پیشگیری یا درمان بیماری به کار می‌روند منشأ گیاهی، حیوانی و معدنی دارند؛ اگر این داروها غیرترکیبی و ساده باشند، با نام «مفرده» شناخته می‌شوند بنابراین در عطاریها، مفردات گیاهی، حیوانی و معدنی عرضه می‌شوند.
طب سنتی ایران، مکتبی کل‌نگر و فردگرا است؛ در این مکتب، هر فرد هویت فیزیولوژیک خاص خود را دارد که با بررسی مزاج او مشخص می‌شود, کنار مزاج هر فرد (مزاج فطری یا جبلی، مزاج صحی یا مزاج مستقر، مزاج سن، مزاج جنس، مزاج عارضی و مزاج اعضای مختلف) عوامل تأثیرگذار دیگری مانند فصل، مکان و شغل نیز در تشخیص بیماری و درمان آن، مورد توجه حکیم قرار می‌گیرد.
در چهارچوب طب سنتی ایران با اصلاح وضع تغذیه، خواب و بیداری، دور ساختن وضعیتهای روانی نامطلوب و انجام فعالیتهای بدنی، می‌توان از بسیاری بیماریها پیشگیری و بسیاری بیماریها را درمان کرد.
حرفه عطاری در ایران امروز جایگاهی ویژه دارد چرا که امروزه بسیاری از شهروندان به‌دلایل متنوع، علاقه روزافزونی به استفاده از درمان‌های طبیعی دارند، شهروندان برای انواع بیماریها، از سرماخوردگی ساده تا ناراحتی کلیه، آرتروز، بالا بودن قند و چربی خون و ... به عطاریها مراجعه می‌کنند.
دانش طب ایرانی که یکی از ابزارهای درمانی آن گیاهان دارویی است، دانشی است بسیار گسترده و پیچیده که نباید آن را صرفاً یک نوع کسب و حرفه تلقّی کرد و افراد بدون آموزش به آن ورود نکنند.
امروزه با گسترش رشته‌های مختلف کشاورزی، گیاهان دارویی، داروسازی سنتی و طب سنتی باید این موضوع چارچوب و قالبی علمی‌تر پیدا کند تا سلامت جامعه با مصرف نابجای گیاهان دارویی به مخاطره نیفتد.
انتهای پیام/*
