به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، هنوز هم پنجدریهای عمارتهای تاریخی که با وجود اینکه مدتها است گرد و غبار زمان لایهای بر روی آن مانده اما هنوز شکوه معماری ایرانی را گوشزد میکند. با اینکه مثلا در دنیای مدرنیته غرق شدهایم یا شاید ادای افراد غرق شده را در میآوریم اما چه خوب است که در اصفهان ما، بناهایی هستند که ما را از این غرق شدگی نجات دهند.
پنجدریهایی که به ما سلام میکند
بناهایی که هنوز در آنها حوض چند گوشه و میان حیاط نقش اصلی حیات بخش زندگی را دارد و پنجدری خانه به ما سلام میکند، بناهایی که ما را میکشاند به دورهایی که حتی خواب آنها را نمیتوانیم ببینیم. از حوض، پنجدریف حوض خانه و درخت نارنج و بوتههای گل محمدی و شاه نشین که بگذریم، باید گفت کاشیها و آجرهای این خانهها انقباض و انبساط داستانها و وقایعی در خود دیدهاند شاید برخی از آنها در کتابهای تاریخی اشارههایی به آنها شده و برخی دیگر نیز سر به مُهر شدهاند.
هر کدام از این عمارتها به پهنای تاریخ در خود اسراری دارند و این را میتوان از نقاشیهای داخل شاهنشینها و اندرونی و زیرزمین و پستوهای آنها درک کرد.
این اسرار به قدری برای برخیها جنبه مرموز به خود میگیرد که برای کشف و دست یافتن به آنها دست به تخریب و تعرض آن داشته و یا کندهکاری بخشهایی از خانه میکنند تا بلکه آن راز سر به مهر که برای آنها چیزی به جز گنج و یافتن خمرهها و دفینههای قدیمی نیست.
وقتی تاریخ به یغما میرود
در بسیاری از مواقع افراد دربهای قدیمی خانهها را به عنوان عتقیه از خانه خارج کرده که توسط واسطهگران نه تنها فیزیک اثر بلکه همراه خود تاریخ را نیز به یغما میرود.
این در حالی است که چندی پیش خبر از سرقت از خانه تاریخی صیرفیان و حفاری در آن برای یافتن گنج در میان رسانهها نقش بست. اگر چه معاون میراث فرهنگی اصفهان قضیه سرقت از آن را تکذیب کرد.
ناصر طاهری در گفتوگو با تسنیم در اصفهان با اشاره به خبر منتشر شده مبنی بر سرقت در خانه تاریخی صیرفیان گفت: سرقتی اتفاق نیفتاده و خانه را تخریب نکردهاند بلکه برخی از تاقچهها را برای یافتن گنج خراب کرده بودند.
وی افزود: سرقت از خانه صحت ندارد خانه تاریخی صیرفیان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و چند نفر مالک آن هستند در حال حاضر نیز در دست مالکین است و اینگونه نیست که هر کسی بتواند وارد آن شود.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: یکی از مالکین در آن زندگی میکند و چندی پیش بود که گروه امانی میراث به آنجا رفته و از نظر ایمنی خانه را ایمنسازی کرد به گونهای که اگر کسی در خانه نباشد کسی نمیتواند وارد شود و منافذ بسته شده است؛ در حال حاضر نیز یگان حفاظت میراث این مسئله را حال پیگیری میکند.
حفاری در خانههای تاریخی به بهانه یافتن گنج
وی تصریح کرد: چندین خانه در مالکیت میراث در همسایگی این خانه وجود دارد که میراث فرهنگی چندینبار تصمیم به تملک آن را گرفت اما مالکین با هم هماهنگ نیستند و اگر قصد فروش داشته باشند ما سرمایهگذار در این زمینه داریم.
طاهری بیان کرد: اقدامات لازم را برای اضطرار و اقدامات استحفاظی این خانه انجام دادهایم بخشهای کَنده شده به بهانه یافتن گنج بوده، احتملات زیادی در این مسئله وجود دارد ممکن است شخصی که در آن خانه زندگی میکند این کار را انجام داده چون این خانه کلید دارد اما با این حال یگان میراث به این مسئله ورود پیدا کرده است.
وی خاطرنشان کرد: کالبد خانه در سلامت کامل است، در بسیاری از خانههای تاریخی برای یافتن گنج زیرزمین و یا سایر بخشهای آن را میکَنَند اما با وجود اینکه خانه مالک خصوصی دارد چون در ثبت ملی است میراث در این زمینه ورود پیدا میکند.
خانههای تاریخی به فرهنگسرا تبدیل شوند
ابتدای سال جاری نیز خانه تاریخی تدین در نجف آباد توسط مالکین مورد تعرض قرار گرفت که پیگیری میراث فرهنگی سبب شد این خانه به ثبت ملی برسد.
در واقع اغلب این تعرضها توسط مالکین صورت میگیرد؛ به گفته شاهین سپنتا فعال میراث فرهنگی وضعیت خانههای تاریخی اصفهان خوب نیست و بسیاری از این خانههای تاریخی در 2 دهه اخیر با تخریب شدند و یا در معرض تخریب قرار دارند.
تعدد خانههای تاریخی در اصفهان این نیاز را ایجاد میکند که مدیریت خانههای تاریخی به بخش خصوصی و یا دولتی واگذار شود.
سپنتا به تسنیم گفت: نیازی نیست که همه خانههای تاریخی ما تبدیل به هتل شوند در برخی از مناطق شهر اصفهان کتابخانه و یا فرهنگسرا و یا قرائتخانه وجود ندارد و شهرداری و ارشاد هزینههای سنگینی را متحمل میشود که در این محلات فرهنگسرا و یا کتابخانه احداث کنند و یا مکانهایی را اجازه میکنند در صورتیکه این خانههای تاریخی با کمترین تغییر میتوانند به عنوان فرهنگسرا و یا خانههای فرهنگ استفاده شوند.
وی افزود: تعداد زیادی از سازمانهای میراث فرهنگی، محیط زیست، نهادهای فرهنگی و مذهبی ما جا و مکان مناسبی برای برگزاری برنامههای خود ندارند که میتوان از ظرفیت خانههای تاریخی با پذیرش شرایط نگهداری این خانههای از سوی سازمانها و نهادها استفاده کرد و مدیریت این خانهها را واگذار کرد.
اگر چه در بسیاری از مواقع تعدد مالکین و اینکه یک خانه تاریخی ارزشمند چند مالک داشته و در ورثه به سر میبرد نگهداری و حفاظت از آن کار را سخت میکند، بسیاری از خانهها وجود دارند که برخی از مالکین آن مایل به فروش نبوده و از آن نیز به خوبی نگهداری نمیکنند و یا حتی برخی از آنها در خارج از کشور به سر میبرند.
این در حالی است که اصفهان شهر باستانی، با اصول معماری خاص خودش هنوز در دل خود خانهها و عمارتهایی را دارد که ارزش ثبت ملی را دارند.
به هر حال خانههای تاریخی فصلی مشترک برای آشتی با فرهنگ و هنر ایرانی است، خانههایی که در هر گوشهای از میهن سرفارازمان وارد ان شویم در تک تک آنها احساس تعلق و ریشه میکنیم.
گزارش از نگین فروغی
انتهای پیام/