مجموعه گنجعلی‌خان کرمان یادگار سردار سلحشور دربار صفویه+ فیلم و تصاویر

مجموعه گنجعلی‌خان یکی از مراکز دیدنی شهر کرمان است که در دوران صفویه و به دستور یکی از سرداران سلحشور دربار صفویه بنا شده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمان، مجموعه گنجعلی‌خان در مرکز قدیمی شهر کرمان و در کنار بازار بزرگ کرمان واقع‌شده که همواره میزبان گردشگران داخلی و خارجی بوده است.

گنجعلی‌خان از سرداران سلحشور دربار صفویه بود که به سال 1005 قمری به فرمان شاه عباس صفوی حاکم کرمان شد و مجموعه گنجعلی‌خان یادگار این سردار صفوی در کرمان است.

مجموعه گنجعلی‌‌خان از جاذبه‌‌های مهم گردشگری شهر کرمان است و شامل میدان، مسجد، حمام، بازار، سرا و سایر ابنیه دیگر تاریخی است که به دلیل معماری زیبا و شگفت‌انگیز آن از سوی بسیاری از کارشناسان گردشگری به‌عنوان یکی از مراکز دیدنی مورد توجه قرار گرفته است.

چهار مسجد در چهار سمت میدان قرار داشته که سه باب آن باقی‌مانده و زیباترین آنها مسجد ضلع شرقی در کنار کاروانسرا است که موزه‌ای از هنرهای تزئینی به شمار می‌آید.

مسجد گنجعلی‌‌خان

مسجد ضلع شرقی در جوار سرای گنجعلی‌‌خان واقع شده و ورودی آن از داخل طاق‌ نماهای میدان است که ساده اجرا شده‌‌اند. در بدنه داخلی طاق‌‌نما تزئینات گچ‌بری با طرح گره آنقدر زیبا دیده می‌شود که هر تماشاگری را به خود جلب می‌کند.

تاریخ احداث مسجد سال هزار و 700 هجری قمری است. نقشه گنبد خانه مربع است که در پاکار تبدیل به 8 و در مرکز گنبد تبدیل به نورگیر 12 ضلعی شده است. تمامی سطح داخلی گنبد با مقرنس‌کاری و تزئینات مرسوم دوره صفویه تزئین شده است.

ضرابخانه گنجعلی‌‌خان

این بنا در اواسط بازار غربی و در شمال میدان گنجعلی‌‌خان قرار دارد، نقشه آن به‌گونه‌ای طراحی شده که چهار طاق و به شکل 8 ضلعی است که دارای گنبد مرکزی و ایوان‌های جانبی است. طاق‌ها و ایوان‌های ضرابخانه با گچبری‌های زیبایی تزئین شده است.

ضرابخانه گنجعلی‌‌خان از آثار اواخر دوره گنجعلی‌خان است و محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و و نقره دولتی بوده است و در حال حاضر انواع سکه‌های قدیمی در غرفه‌های آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزه‌های سکه ایران به شمار می‌رود.

حمام گنجعلی‌خان

یکی از بناهای مجموعه گنجعلیخان در شهر کرمان است که در سال 1020 ه ق(1611 میلادی) ساخته شده‌است. بر سر در حمام گنجعلیخان، که بخشی از نقاشیهای عهد صفوی آن به تازگی مرمت شده، کتیبه شعری به خط نستعلیق بر سنگ مرمر حک شده که مصرع آخر آن سال ساخت بنا را با تبدیل به حروف ابجد نشان می‌دهد: «کسی نداده نشان در جهان چنین حمام»

کاروانسرای گنجعلی‌‌خان

مدرسه و کاروانسرای گنجعلی‌خان به مساحت 724 متر مربع در مجموعه گنجعلی‌خان و در ضلع شرقی میدان واقع شده اسست. این بنا تا زمان آقا‌محمد‌خان قاجار مدرسه‌ای پررونق بوده و پس از ویران‌شدن به دستور وی، تعطیل و در اواسط قرن سیزدهم به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفت.

کاشیکاری نمای داخلی مدرسه که شامل کاشی معلقی و معرق است نمونه‌های زیبایی از کاشیکاری دوره صفویه به شمار می‌رود. حجره‌های متعدد آن در دو طبقه با شیوه معماری زیبایی طراحی شده و نمای داخلی و خارجی مدرسه که کاشیکاری معرق دارد از عصر صفوی به یادگار مانده است.

کاروانسرای گنجعلی‌خان در تاریخ 29 آذر 1316 با شماره ثبت 297 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در حال حاضر در طبقه همکف کاروانسرای گنجعلیخان کرمان 20 کارگاه زنده هنرهای سنتی دایر شده است و گردشگران داخلی و خارجی می توانند در کنار بازدید از اماکن تاریخی و گردشگری، با شیوه و روش‌های تولید هنرهای سنتی و صنایع دستی استان کرمان به صورت زنده آشنا شوند.

مساحت مجموعه گنجعلیخان 11 هزار مترمربع و عناصر مجموعه و سال ساخت آنها عبارت‌اند از: میدان 1005 ه ق، بازار 1005 ه ق، در ضلع جنوبی حمام 1020 ه ق، در ضلع شمالی ضرابخانه، در ضلع شرقی مدرسه 1007 ه ق و کاروانسرا 1021 ه ق، در ضلع غربی آب انبار 1021 ه ق. در سه سمت میدان، بازارهای گنجعلیخان قرار دارد که بازار مسگرها و بخشی از راسته اصلی را تشکیل می‌دهد. معمار مجموعه "استادسلطان محمد معمار یزدی" و بانی آن گنجعلی‌خان، حاکم کرمان در سال‌های 1005 تا 1029 ه.ق. بوده‌ است.