کتاب «خانه روزنامه‌نگاران جوان» رونمایی شد

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ طی مراسمی از کتاب «خانه روزنامه‌نگاران جوان» با حضور یونس شکرخواه، فرید قاسمی، حسین انتظامی، محمدرضا زائری، امیر محزونیه، نویسنده کتاب و مجتبی شاه مرادی مدیر انتشارات آرما رونمایی شد.

یونس شکرخواه عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این مراسم با اشاره به تجربه‌ کوتاه‌مدت خانه‌ روزنامه‌نگاران جوان و تأثیر آن اظهار کرد: خانه به ما یاد داد که هوشیارتر جلو برویم و فکر نکنیم در طول دو سال خیلی چیزها را می‌توان حل کرد؛ کارهای فرهنگی باید به‌صورت تدریجی انجام شود، برای همین اگر بخواهیم دوباره چنین فعالیتهایی را شروع کنیم باید نرم و آهسته‌تر حرکت کنیم.

حجت‌الاسلام محمدرضا زائری نیز در این مراسم گفت: انتشار مستندات و ثبت اسناد مربوط به فعالیت‌های فرهنگی، بسیار ضرورت دارد؛ معمولا ما که در اجرای کار هستیم خیلی به مستندسازی فکر نمی‌کنیم اما زمان که می‌گذرد و مقداری از آن اتفاق فاصله می‌گیریم تازه پی به ضرورت ثبت این مستندات می‌بریم.

سردبیر و مدیرمسئول سابق خانه روزنامه‌نگاران جوان ادامه داد: شاید اگر امروز زمان به عقب برمی‌گشت و تاریخ شفاهی و مستندات بسیاری از اتفاقاتی که در حوزه فرهنگ به طور خاص رخ داده، مشخص می‌شد، به ادامه راه و مسیر کمک بسیاری می‌کر؛ متأسفانه ما در این حوزه یک فقر عمومی داریم و بیشتر بر حافظه افراد تکیه می‌کنیم که گاهی افراد حضور ندارند یا ترجیح می‌دهند سکوت کنند و گاهی هم ممکن است صدای آنها شنیده نشود که در این صورت این نوع فقر بیشتر حس می‌شود.

وی به مراحل شکل‌گیری خانه روزنامه‌نگاران جوان اشاره کرد و با تشکر از افرادی همچون آشنا، انتظامی، شکرخواه، خانیکی، فرید قاسمی و. ... که در شکل‌گیری آن نقش داشتند، افزود: صادقانه اعتراف می‌کنم در آن شرایط و دوره زمانی ما فهمی از برندینگ فرهنگی نداشتیم بنابراین وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم می‌بینیم ساعت‌ها درباره اسم‌گذاری، لوگو، شعار و. .. در جلسه شورای مشاوران بحث می‌کردیم و الآن متوجه می‌شویم چه قدر انتخاب این شعار اثرگذار بوده و چقدر انتخاب آن رنگ خود را نشان می‌داد؛ در کل از آغاز شکل‌گیری تا زمان تعطیلی مجموعه دو سال و نیم بیشتر طول نکشید البته منکر این نیستم که وضعیت اجتماعی و دوره‌ای هم که در آن قرار داشتیم، از جمله تحولات بعد از دوران جنگ تحمیلی، محیط اجتماعی آماده تغییر و تحول و این نگاه که ما مخاطب را برای هجوم و آوار پیام‌های تبلیغاتی آماده کنیم، هم به ما کمک کرد.

زائری با اشاره به نگاه شکرخواه در تشکیل خانه گفت: در آن دوره دکتر شکرخواه معتقد بود مخاطب ما در مقابل هجومی از پیام‌های رسانه‌ای قرار خواهد گرفت و نمی‌توانیم فیلتر کنیم بنابراین تنها راه ما این است که مخاطب را فعال کنیم تا با پیام‌های تبلیغاتی، آگاهانه و هوشمندانه برخورد کند. شاید این نگاه اساسا خیلی از زمان خود جلوتر باشد .آن زمان که روزنامه نگاری الکترونیکی وجود نداشت فکر این که ما نشریه الکترونیک و دیجیتال داشته باشیم همه مرهون این مجموعه بود که نگاه تازه‌ای داشت.

او ادامه داد: جالب اینجاست در این دوره‌های زمانی هم پایگاه‌های بسیج و مدارس و هم نهادهایی مانند کانون پرورش کودکان و نوجوانان و برنامه‌های تلویزیونی نوجوانان و هم نشریات نوجوانان فعال بودند و هیچ کدام از این تحلیل‌ها وجود نداشت؛ عجیب این است که امروز انواع و اقسام تحلیلها از مسائل اخلاقی تا فضای باز اینترنت و شبکه‌های ماهواره‌ای وجود دارد، اتفاقا در این دوره که باید چند فعالیت صورت گیرد، ما نوجوانان خود را در این فضا بدون حمایت رها کرده‌ایم. این سؤالی است که شاید جواب آن برای خودمان هم روشن نیست.

زائری در معرفی کتاب خانه روزنامه‌نگاران جوان گفت: طبیعتا این کتاب و امثال آن خیلی می‌تواند راهنما و کمک کننده باشد چون آقای اشعری نکات مهم و مستنداتی را جمع کردند و این تجربه‌ها و مستندات واقعا ارزشمند هستند.

او با اشاره به تفاوت روزنامه‌نگاران این دوره و نسل قبل بیان کرد: نسل ما واقعا گاهی در حسرت یا اشتیاق این بود که اسم او در گوشه‌ای از نشریه آورده شود. نسل ما باید روزها و هفته ها در روزنامه اطلاعات می‌ایستاد و منتظر می‌شد تا اجازه دهند داخل شود و بعد از ماه‌ها که وارد ساختمان می‌شد یکی دو سالی طول می‌کشید تا تحریریه را ببیند. بعد از آن مدتی طول می‌کشید که به او اجازه دهند تا چیزی را بر روی کاغذ بنویسد.

سردبیر و مدیرمسئول سابق خانه روزنامه نگاران جوان در ادامه گفت: این نسل اولین باری که بر روی سربرگ‌های کاهی مطلبی می نوشت، احساس می‌کرد چیزی در زندگی‌اش شکل گرفته است و چند ماه می‌گذشت تا مسئول او مطلبش را بخواند؛ وقتی بر روی نوشته‌ها خط می‌کشید احساس می کرد اتفاق بزرگتری در زندگی او رقم خورده است و چند سالی طول می‌کشید تا آن استاد مسئول، ایرادهای او را بگیرد و سالها طول می‌کشید تا کسی ادعا کند وارد حرفه‌ روزنامه‌نگاری شده است.

زائری اضافه کرد: به عبارتی پیشکسوتان ما برای این حریم حرمت قائل بودند به همین دلیل بود که وزیر نفت وقتی در اجلاس اوپک می‌خواست حاضر شود می‌توانست به دبیر اقتصادی کیهان زنگ بزند و از او مشورت بگیرد اما امروزه هر نوجوانی از راه رسیده و در فضای وب به دلیل گسترش کمی، افزایش فرصت و گسترش این فضاها احساس می‌کند می‌تواند روزنامه‌نگار شود تا درباره هر چیزی بنویسد و عکس فتوشاپ شده منتشر کند یا به کسی زنگ بزند و با بی احترامی درباره فرزندش سوال بپرسد متأسفانه دیگر آن شأن، منزلت و بزرگی وجود ندارد، از این جهت حفظ این تجربه‌ها و ثبت آنها خیلی ضروری است؛ تاکنون هیچ نهادی جایگزین خانه نشده است.

در ادامه این مراسم، سید فرید قاسمی طی سخنانی حیات خانه روزنامه‌نگاران جوان را به سه دوره تقسیم کرد و گفت: یک دوره پیشارونق داشت، یک دوره رونق و یک دوره پسارونق. در دوره اول این خانه از میدان تختی شروع می‌شود و بعد به خیابان ولیعصر و مطهری می‌رسد. دوره رونق از زمانی شروع شد که این خانه صاحب خانه شد و در خیابان جم، کوچه مدائن فعالیت خود را آغاز کرد. این دوره تقریبا از 20 بهمن ماه سال 1376 شروع شد که تا هشت مرداد 77 ادامه پیدا کرد. پسا رونق آن از هشت مرداد 77 شروع شد که چند بار قرار شد این خانه بازگشایی شود.

او ادامه داد: در سال 83 حرکت جدی برای تشکیل دوباره خانه آغاز شد، اما چون هیئت امنای خانه رأی به ابقای زائری دادند به سرانجامی نرسید تا اینکه پاییز 1385 خانه رسما منحل شد. خانه مؤسسه‌ای بود که قبل و بعد از آن هیچ نهاد مشابهی مثل آن نبود. در گذشته یقینا چنین چیزی وجود نداشت اما بعدها کانون و باشگاه‌هایی به تقلید از خانه درست شد در حالی که هیچ کدام خانه روزنامه‌نگاران جوان نشد.

قاسمی با اظهار تأسف از منحل شدن خانه روزنامه نگاران جوان بیان کرد: این که ما بعد از 18 سال و اندی به جای اینکه در سال 95 بیست و یکمین سال تولد خانه را جشن بگیریم هجدهمین سال ختم آن را می‌گیریم، باعث تأسف است. باید بگویم «خانه» یک اتفاق بزرگ در تاریخ مطبوعات بود. «خانه» را باید در ظرف زمانی خود دید. شعار خانه ممکن است در سال 95 برای بسیاری از ناآشنایان خنده‌دار باشد ولی آن روزگار این شعار بسیار بامعنا بود چون خانه به‌عنوان یک امید بود.

این پژوهشگر تاریخ روزنامه‌نگاری با اشاره به دلایل موفقیت خانه روزنامه‌نگاران جوان در زمان خود، توضیح داد: دلیل اول سلوک خود زائری بود همچنین او افرادی را در خانه جمع کرد که این افراد در همان زمان از سرآمدان روزگار خود بودند و بسیاری بعد از خانه نام آور شدند؛ او خود را در راه خانه داد و خود را وقف این مؤسسه کرد.

جوهره خانه روزنامه نگاران، اخلاق بود

یونس شکرخواه هم در ادامه این مراسم، به دو اصل در حرفه روزنامه نگاری اشاره کرد و گفت: یکی از این اصل‌ها امید به آینده است که این حرفه آن را تقویت می‌کند؛ دومی اعتدال است؛ هر چقدر تندرو و رادیکال باشید قطعا به یک اعتدال نزدیک خواهید شد. زمان باید این دو مولفه در حرفه روزنامه نگاری را ثابت کند. برای من خانه نمرده است. آن بچه‌ها با فهم از رسانه متولد شدند و درست با رسانه کار کردند ولی در حال حاضر نمی‌دانم کار درست هم انجام می‌دهند یا نه.

او با اشاره به همکاران خانه روزنامه‌نگاران جوان، ادامه داد: خیلی لیست بلند بالایی از همکارهای خانه در ذهنم نیست اما هیچ گاه تلاش‌های آقایان زائری، انتظامی، آشنا، دهباشی، قندی و فرقانی از خاطرم نمی‌رود. یکی از ویژگی‌های بسیار خوب خانه روزنامه‌نگاران، اخلاق‌گرا بودن آنها بود که خود من خیلی چیزها را از آنها یاد گرفتم.

شکرخواه با کلیدی دانستن نقش استاد علی اکبر اشعری در این اتفاق‌ها گفت: او فردی واقعا متخلق و فرهنگی به تمام معنا و بسیار معتقد به دیالوگ است؛ این تیم اخلاق برایشان اصل است. زائری قبل از مدارک تخصص و سواد، اخلاق برایش بسیار مهم بود.

حسین انتظامی هم در این مراسم با تشکر از ناشر این کتاب گفت: نوشته‌اند کتاب تجربه/1 و این نویدبخش است. همان طور که آقای دکتر زائری اشاره کردند امید به این می‌رود تجربیات موفق یا حتی ناموفق کشور بیان شود و برای دیگرانی که می‌خواهند این کار را ادامه دهند، تجربه‌ای باشد و سرمایه‌ای برای تاریخ رسانه‌ای کشور، تاریخ مدیریت فرهنگی و تاریخ فرهنگ باشد که خود آن به توسعه کار برای بعدها کمک می‌کند و من امیدوارم این ادامه پیدا کند.

وی در ادامه با تشکر از اشعری و یادی از دوران فعالیت او در معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: نگاه توسعه‌ای ایشان مبتنی بر دیالوگ بود و پروژه‌های عظیم در دوره ایشان شکل گرفت.

انتظامی افزود: در طی سالیان هر کسی را دیده‌ام درخششی در کار روزنامه نگاری دارد، با لبخند به من گفت ما دوره‌ای را در خانه روزنامه‌نگاران جوان گذرانده بودیم. خیلی از چهره‌های موفق روزنامه‌نگاری و روزنامه‌داری در نقاط مختلف کشور در این خانه بودند و این نشان می‌دهد این جریان چقدر در رشد و بالندگی روزنامه نگاری کشور تأثیر داشته است.

معاون مطبوعاتی با اشاره به سخنان فرید قاسمی درباره تاسیس هنرستان روزنامه‌نگاری گفت: امیدوارم همتی شود. ایشان می‌دانند؛ من از کسانی که یک بار این مسیر را رفته‌اند، خواهش کردم ولی مقدمات آن فراهم نشد و هنوز هم دیر نیست. چون واقعیت این است که ما برای درک درست از اتفاقات رسانه‌ای نیازمند این هستیم تا کسانی در نظام آموزشی ما -البته لازم نیست آکادمیک باشد- مجهز به مباحث جدید در این عرصه شوند.

انتهای پیام/