باشگاه خبرنگاران پویا ـ سعید شیری: فضای خانواده از جهات مختلف حائز اهمیت است؛ از یک سو خداوند آن را فرصتی برای رشد و ارتقای صفات انسانها قرار داده است و از سوی دیگر بخش عمده اصلاح جامعه نیز بستگی به تربیتهای خانوادگی دارد. بنابراین فرهنگ، اقتصاد و سیاست جامعه زمانی شکل صحیح به خود میگیرد که افراد آن از قبل در خانواده با تربیتهای صحیح آشنا شده باشند. از این جهت باید به دنبال بهترین الگو برای ارتقای سطح معنوی خانواده گشت که معتقدیم قرآن و سیره عترت(ع) بهترین الگو را در این زمینه ارائه دادهاند.
قرآن به عنوان کتاب هدایتِ انسانها به سوی بهترین خیرات و سرانجامها افرادی را در قرآن معرفی کرده است که در تمام ابعاد زندگی میتوانند به عنوان الگوی بشریت قرار گیرند که این بزرگواران همان اهلبیت(ع) و پیامبران و رسولان هستند و در این بین یکی از موضوعاتی که خداوند در قرآن انسانها را به آن توجه داده است، موضوع رفتار این بزرگواران با خانواده است. حال باید دید تا چه حد جامعه مسلمان ما به دنبال این الگوهای رفتاری بودهاند؟
ابراهیم(ع) را الگویی در برخورد با خانواده قرار دهیم
به عنوان نمونه حضرت ابراهیم(ع) از جمله رسولان صاحب عزمی بود که خداوند او را به عنوان اسوه معرفی کرده است. در آیه4 سوره ممتنحنه خداوند میفرماید: «قَدْ کَانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِی إِبْرَاهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَهُ؛ قطعاً براى شما در [پیروى از] ابراهیم و کسانى که با اویند اسوهای نیکوست.» حضرت ابراهیم(ع) بر اساس روایات عترت(ع) آن قدر نسبت به همنوعان محبت داشت که حتی حاضر نبود به تنهایی سر سفره بنشیند و غذا میل کند و همواره کسی را برای همغذا شدن با خود، پیدا میکرد. حال این سؤال ایجاد میشود کسی که اینچنین با غریبهها برخورد محبتآمیز داشت، باید دید با خانواده خود با چه محبتی برخورد میکند؟
برای پاسخ به این سؤال خداوند به طور غیرمستقیم در آیاتی از قرآن نتیجه برخورد محبتآمیز حضرت ابراهیم(ع) با خانوادهاش را معرفی میکند که شاید تاکنون ساده از کنار آن عبور کردیم. حضرت ابراهیم(ع) بنا بر وحی خدا مأمور شد خانواده خود را به محلی که به تعبیر قرآن ویژگی آنجا «غَیْرِ ذِی زَرْعٍ؛ دره اى بى کشت» است انتقال دهد و آنها را در آن مکان که همان بیتالحرام بود رها کند. در آیه37 سوره ابراهیم(ع) این موضوع آمده است: «رَبَّنَا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوَادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ؛ پروردگارا من [یکى از] فرزندانم را در درهاى بىکشت نزد خانه محترم تو سکونت دادم.»
شاید در نگاه اول برایمان جلب توجه نکند که خانواده ابراهیم(ع) چگونه حرف این رسول بزرگوار را قبول کردند و بدون اینکه اعتراضی کنند با حضرت همراه شدند و در آن مکان بسیار خشک و بی آب و علف آن هم برای عبادت خداوند قرار گرفتند؟ اما باید پذیرفت این در حالی امکانپذیر خواهد بود که با خانواده در اوج محبت و ارزشهای اخلاقی برخورد کند و خود نیز واجد بهترین ارزشهای اخلاقی و ایمانی باشد و هیچ گونه تکبر و خودپسندی در قبال خانواده نداشته و همواره به دنبال اصلاح گری باشد.
صالحیت ابراهیم(ع) در رشد خانواده تأثیر بالایی داشت
در واقع میتوان گفت از بارزترین صفاتی که ابراهیم(ع) از خداوند درخواست میکند، صفت صالحیت است؛ در آیه16 شعرا خداوند از قول ابراهیم(ع) میفرماید: «رَبِّ هَبْ لی حُكْماً وَ أَلْحِقْنی بِالصَّالِحین؛ پروردگارا به من حکم عطا کن و به صالحین ملحق کن.» حال به فراخور این صفت سایر خصلتهای نیکو به دنبال آن خواهد آمد. یعنی کسی که به دنبال اصلاحگری است، به طرق مختلف سعی در اصلاح خود و اطرافیان میکند که یکی از مصادیقش ابراز محبت و دوری از اختلافات است. عظمت رفتار ابراهیم(ع) با خانواده اکنون که اختلافات خانوادگی به اوج خود رسیده است، قابل درک است.
بنابراین از این داستان میتوان نتیجه گرفت راهکار اینکه خانواده را به سوی ارزشهای دینی دعوت کنیم و آنها نیز بدون هیچ گونه اجباری به این ارزشها مقید شوند، تقید به رفتار پیامبران(ع) و الگوگیری از آنهاست که در این بین صفت صالحیت و به دنبال آن رفتار محبتآمیز و عدم تکبر و از سوی دیگر رشد معنوی در راستای ارزشهای الهی از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه به مصداقی دیگر از ماجرای ابراهیم(ع) در برخود را با خانواده اشاره خواهیم کرد.
انتهایپیام/