زیارت و زائران دستمایه اغراض دنیایی نشوند

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در اختتامیه دومین اجلاس آستان‌های مقدس جهان اسلام که به میزبانی آستان مقدس امام حسین(ع) برگزار شد، طی سخنانی به تشریح حقوق معنوی زائر و وظایف تولیت‌های آستان‌های مقدّس در این خصوص پرداخت و گفت: پژوهش‌های میدانی و آکادمیک جهت آگاهی از نیازهای زائران صورت پذیرد.

آیت‌الله ری‌شهری با تشریح جایگاه حقوق زائر اظهار کرد:  واژه حقوق که در منشور به کار رفته است، بار معنایی جدی و ویژه‌ای دارد و ناظر به کاربرد آن در دنیای جدید و علومی چون فقه و حقوق است.

رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث با اشاره به اینکه در مطالعه مسأله حق و حقوق انسان، اگر برای کسی حقی ثابت شد، در آن صورت، طرف مقابل، مکلف به شمار می رود و ذی حق می‌تواند از آنان مطالبه کند، افزود: پس وقتی سخن از حقوق زائر مطرح می شود، کسانی مانند کارگزاران اماکن مقدسه و آستان‌های مقدس می‌بایست برای ادای آن قیام کنند و وظایفی را بر عهده گیرند.

 آیت‌الله محمدی ری شهری با طرح این پرسش که منشأ این حق برای زائر چیست که می‌بایست گروهی برای تحقق آن قیام کنند و برای انجام آن بپاخیزند، ادامه داد: به نظر می‌رسد می‌توان منشأ این حق را دو امر دانست: یکی آنچه از اولیای الهی در باب احترام و تکریم زائر به ما رسیده و با تعبیرهای گوناگون در احادیث و روایت بدان اشاره شده است و دیگر منشأ این حق خود زائرانند که با نذورات، موقوفات و مخارج صرف شده، این اماکن و آستان‌های مقدّس  را برپا داشته و از آن نگهداری و حمایت می‌کنند.

وی در بیان دومین منشأ حقّ زائر تشریح کرد: از آن رو که زیارت، جزئی از مجموعه معارف قرآن و سنت است، می‌بایست در چارچوب اهداف کلان این معارف تحلیل شود و حقوق زائر نیز در همان جهت معنا شود. به نظر می‌رسد مهم ترین حق زائر آن است که کارگزاران اماکن مقدسه و آستان‌های مقدّس، اسباب تحقق اهداف کلان و عالیه دینداری را در امر زیارت برای زائر فراهم سازند بدین معنا که مجموعه شرایط فرهنگی، اجتماعی، عمرانی، فیزیکی و رفاهی به گونه‌ای طراحی شود که زیارت در مسیر تحقق اهداف اصلی دین و دینداری قرار گیرد و با انجام زیارت بر اتصاف و آراستگی زائر بدان اهداف افزوده شود.

رئیس دانشگاه قرآن و حدیث گفت: آنچه از مجموعه آیات و روایات بر می‌آید این است که فلسفه تکامل مادی و معنوی و سعادت دنیوی انسان چهار رکن اساسی دارد که عبارت است از معرفت و عقلانیت، اخلاق فاضله، عدالت و عبودیت؛ حال باید مراقبت کرد به هیچ وجه زیارت و زائران دستمایه اغراض دنیایی نشوند. بر این پایه می‌بایست متولیان امر زیارت بستری را فراهم کنند که زائران با انجام زیارت از این چهار رکن اصلی بهره برند و بر عبودیت و معنویت آنها افزوده شود و نیز میزان پایبندی آنان به قسط و عدل افزون شود.

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) با تأکید بر اینکه باید برنامه‌ریزی برای زائران در مسیری باشد که اتصاف به خلق و خوی حسن و پسندیده در آنها بیشتر شود و بر عقلانیت و خردورزی آنان اضافه شود، افزود: زیرا اگر خروجی و محصول زیارت اینها نباشد و بلکه خدای ناکرده خلاف اینها در زائران پس از زیارت مشهود شود، این نشان از آن دارد که ساز و کار امر زیارت در جای خود قرار نگرفته و نقصی در طراحی و اجرای وظایف نهفته است. بر این اساس به هیچ رو شایسته نیست که زیارت و زائران دستمایه اغراض دنیایی شوند.

 آیت الله محمدی‌ ری‌شهری با استناد به روایتی از امام باقر(ع) گفت: توجه به منویات اهل‌بیت(ع) در خصوص فلسفه حج، توقع و خواسته‌های امامان معصوم(ع) را از عمق و گستره زیارت به خوبی نشان می‌دهد و بالتبع دایره حقوق زائر و نیز تکالیف و وظایف کارگزاران را به زیبایی ترسیم می‌کند.

رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث ادامه داد: مسئله سوم این است که برای تحقق حقوق معنوی زائران و سایر حقوقی که در منشور حقوق زائر پیش بینی شده، انجام پاره‌ای پژوهش‌ها و تحقیقات و نیز توجه به برخی نکات ضروری است و لازم است پژوهش‌های میدانی و آکادمیک جهت آگاهی از نیازهای زائران صورت پذیرد.

آیت‌الله محمدی ری‌شهری با اشاره به اینکه لازم است با تحقیقات کارشناسان و متخصصان امور فرهنگی، ظرفیت‌های فرهنگی اماکن زیارتی و مقدس با دقت شناسایی شود، افزود: همچنین در برنامه‌ریزی برای تحقق حقوق زائران، توجه به مقتضیات زمان و نیز طیف‌های گوناگون زائران از جهت سنی، جنسی، نژادی و جنبه‌های دیگر لازم و ضروری است.

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) همچنین بر هماهنگی نظام‌یافته میان آستان‌های مقدس  و کارگزاران این اماکن متبرکه برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های عتبات و تحقق حقوق زائر و اهداف زیارت تأکید کرد.

آیت الله محمدی ری‌شهری در پایان با ذکر روایتی از امام مجتبی(ع) در رابطه با آثار و برکات وحدت کلمه در پیشبرد امور، بر تقویت هرچه بیشتر همکاری و هم‌افزایی آستان‌های مقدس اهل‌بیت(ع) تأکید کرد.

بر پایه این گزارش اختتامیه دومین اجلاسیه عتبات مقدسه جهان اسلام با شعار «حقوق زائران به مشابه امانتی بر گردن آستان‌های مقدسه» که از 28 رجب لغایت یکم شعبان برگزار شد بود، آیت الله محمدی ری‌شهری  نیز دوشنبه گذشته به دعوت کشور عراق به این کشور سفر کرد و در حال حاضر برای دیدار و گفت‌وگو با تولیت آن آستان مقدس کاظمین(ع) به این شهر سفر کرده است.

انتهای‌پیام/