محمدکاظم کاظمی شاعر مهاجر افغانستان و عضو گروه علمی برونمرزی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، با اشاره به دیدار شاعران با رهبر انقلاب و تلاش جامعه ادبی کشور برای عمل به مطالبات ایشان گفت: در سالهای اخیر جریان شعر انقلاب بهویژه در حوزه شعر جوان تا حدود زیادی مطابق انتظاراتی که رهبری از شاعران انقلابی داشتند و اقدامات و ضروریات جامعه اقتضا میکند، پیش رفته است.
وی ادامه داد: با وجود اینکه کشور در دوران ثبات است و شاعران نسبت به سالهای اول انقلاب دغدغه کمتری دارند، باز هم گروهی از شاعران جوان را میبینیم که بهصورت منسجم همراه و همسو هستند و یک نگاه بیدار و نبض زندهای در شعرشان احساس میشود، این دسته از شاعران نسبت به تحولات منطقه، تحولات کشور و مسائل جاری بیتفاوت نیستند. ما امروز میبینیم هر اتفاقی که در سطح جهان میافتد، بازتاب خود را در چهره شعر جوان نشان میدهد، یکی از مطالبات رهبری نیز همواره این بوده که شاعران نسبت به اتفاقات اطراف خود حساس باشند.
کاظمی در پاسخ به اینکه "برخی از مطالبات رهبری متوجه نهادهای فعال در حوزه فرهنگی است، اما ما میبینیم که چندان تغییری در رویه کاری آنها ایجاد نمیشود، بهنظر شما مشکل کار در کجاست؟"، گفت: بله، فرمایشات رهبری در شاعران بیشتر مؤثر بوده است، البته از دستگاههای مسئول نمیتوان انتظار داشت که شاعران را پیش ببرند، بلکه باید ایجاد انگیزه و موقعیت را فراهم کنند. رهبر انقلاب هم در دیدار قبلی گفتند، باید نهادهای غیردولتی پیشتاز باشند، طبیعتاً مجموعهای از شاعران که بهصورت خودجوش دور هم جمع شوند، مؤثرتر خواهند بود، تا یک نهادی که بیشتر از روی نگاه اداری و وظیفهای به مسائل نگاه میکند.
وی در پاسخ به اینکه برخی میگویند شعر سفارش پذیر نیست، پس چگونه است که جلسات نیمه رمضان تا این اندازه بر شعر معاصر تأثیرگذار بوده است، گفت: شعر فرمایشپذیر از بیرون نیست که وقتی از شاعری درخواستی میکنیم دقیقاً مطابق فرمایش عمل کند، اما به یک صورت دیگر انجام شدنی است و آن این است که شاعر از خود سفارش میپذیرد، وجدان درونی شاعر بر او نهیب میزند، تا او را در یک مسیری پیش ببرد، این سفارشی است که شاعر به خود میکند و میتواند تأثیر بیرونی داشته باشد. جو محیط گاهی روی عواطف شاعر تأثیر میگذارد و موجب تولید شعر خاص میشود. این تأثیر محیط باید درونی باشد، وقتی درونی شد، شاعر مطابق درون خود شعر میگوید.
کاظمی تصریح کرد: روش صحیح این است که ما ذهنیت شاعر را به موضوعی معطوف کنیم و بعد انتظار داشته باشیم، او آزاد شعر بگوید، این دقیقاً کاری است که رهبر انقلاب انجام میدهند، اما اگر ذهن او را به موضوع معطوف نکنیم، احساسش را برنینگیزیم و بعد انتظار داشته باشیم در قبال سفارش ما شعر بگوید کاری از پیش نخواهیم برد.
وی ادامه داد: از همین رو است که شاعران جوان از جلسات نیمه رمضان تأثیر پذیرفتهاند و این تأثیر موجب شده که جریان شعر انقلابی و شعر متعهد و شعری که دغدغههای انقلابی دارد، همچنان زنده و پویا باشد، مخصوصاً بین جوانها. یک وقت است این جریان شعری فقط در نسل انقلاب قابل قبول است، میگوییم اینها نسل انقلاب هستند و باز شعر میگویند، اما وقتی میبینیم که این جریان شعری بین جوانان امروز نیز زنده و پویاست، میتوان گفت بهمدد این جلسات شعر انقلاب پابرجاست.
کاظمی با اشاره به حضور شاعران غیرفارسیزبان در جلسات نیمه رمضان گفت: این در نوع خود بسیار خوب است، اما باید بگویم حضور شاعران افغانستان بهنسبت جمعیت فارسیزبان این کشور و اینکه افغانستان بعد از ایران دومین کشور فارسیزبان منطقه است، اندک است، توقع این است که شعر افغانستان با توجه به حضور جمع زیادی از مهاجران در ایران، حضور پررنگتری در مقایسه با دیگر کشورهای فارسیزبان داشته باشد. البته باید بگویم که حضور شاعران افغانستان در سالهای اخیر مستمر بوده و از لحاظ کیفیت شعر هم قابل توجه بوده است و تحسین رهبری را برانگیخته است.
وی با یادآوری تأثیرپذیری شعر مهاجرت افغانستان از جلسات دیدار شاعران با رهبری گفت: مهمترین تأثیر این جلسات در خود جامعه فارسیزبان کشورهاست، بهنوعی که بین فارسیزبانان ارتباطی ایجاد میکند، رفت و آمد آغاز میشود، این جلسات ایجاد همدلی میکند و نوعی احساس مثبت به جمهوری اسلامی ایران در منطقه ایجاد میکند.
کاظمی تصریح کرد: بسیاری از شاعران جوان با این دیدارها شناخته شدهاند و بعد آثار شاخصتری از خود منتشر کردهاند، از همین رو بوده که ما تلاش داشتیم تا از چهرههای متنوع شعر افغانستان در این دیدارها حضور داشته باشند، حتی چند باری که به بنده پیشنهاد کردند شعرخوانی داشته باشم، مقاومت کرده و نوبت را به شاعران جوان افغانستان سپردهام تا چهره شعر افغانستان در جامعه ایران تکصدایی نباشد.
وی ادامه داد: این دیدارها همچنان که بین شاعران ایران جریانساز است، در شاعران افغانستان هم جریانساز است، اما نباید انکار کنیم که جامعه شعری افغانستان به هر حال یکدست نیست و در افغانستان با توجه به تعدد اقوام، قبایل و گرایشهای سیاسی و مذاهب مختلف و بهخصوص تأثیری که کشورهای خارجی بر مردم افغانستان دارند و برخی جریانها را حمایت میکنند، موجب میشود که ما گاهی شیطنتهایی را نیز علیه هواداران و همسویان با جمهوری اسلامی در افغانستان شاهد باشیم که امیدواریم روز به روز با ارتباط بیشتر جامعه ادبی ایران و افغانستان حل شود.
کاظمی با اشاره به اینکه پخش این جلسات از رسانه ملی و حضور چهرههای افغانستانی کنار ایرانی بیشترین تأثیر را روی جامعه ایرانی خواهد گذاشت، گفت: این جلسات در سالهای اخیر موجب ایجاد نگاه مثبتی به جامعه مهاجر شده است، بسیاری از مهاجران افغانستان از اینکه میبینند شعر افغانستان مطرح میشود، شاعران افغانستان توسط رهبری تحسین میشوند، آن را تحسین یک ملت میبینند و این خود موجب بهبود بسیار روابط میشود. تحسین آقا نسبت به شعر افغانستان موجب دلگرمی و هویتبخشی نسل جوان مهاجر در ایران میشود.
انتهای پیام/*