به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، اگر نگاهی به نقشه زبان فارسی در طول تاریخ بیندازیم، با کاهش تدریجی میزان قلمرو این زبان و بهتبع، افراد مسلط به آن طی دو سده اخیر مواجه میشویم؛ امری که سبب شده تا گستره عظیم زبان فارسی از محدوده عراق تا چین، تنها به ایران، مناطقی از تاجیکستان و افغانستان محدود شود.
از جمله نواحی که حیات زبان فارسی در آن چند سدهای است که همانند سابق جریان ندارد، هندوستان است. زبان فارسی که در هندوستان بیش از هفت سده به عنوان زبان رسمی و علمی شناخته میشد، بعد از استقرار انگلستان و استعمار هندوستان از سوی این کشور، کمکم جای خود را به زبان انگلیسی داد؛ سرگذشتی که به عنوان یکی از غمانگیزترین موضوعات در تاریخ ایران و هند ثبت شده است. با وجود این تاریخ و پیشینه و با وجود هزاران نسخ خطی ارزشمند و نفیس فارسی در هند، خبری از زبان فارسی در زندگی مردم نیست؛ پیوندی قطع شده که امیدی به بهبود آن و بازگشت وضعیت سابق نمیرود.
در چند سال گذشته با تلاشهای صورت گرفته گفته میشود که وضعیت زبان فارسی و راهاندازی انجمنهای ادبی در این خصوص در هندوستان بیش از پیش است، اما به گفته کارشناسان، تا رسیدن به وضعیت مطلوب و سامان دادن به کارهای بر زمین مانده فاصله بسیار است.
اخلاق آهن، استاد زبان و ادب فارسی در دانشگاه جواهر لعل نهرو هندوستان، درباره وضعیت زبان فارسی در این کشور طی سالهای گذشته میگوید: وضعیت زبان و ادب فارسی در هند عموماً خوب نیست. انگلیسیها بعد از 200 سال حکمرانی در هند، تلاش کردند تا زبان انگلیسی را جایگزین زبان فارسی کنند که متأسفانه موفق شدند. زبان فارسی که زبان علمی و رسمی هند بود و در تمام گروهها و تمام مناطق هند پذیرفته شده و منابع تاریخی و فرهنگی در این زبان حفظ شده است، به یکباره جای خود را به زبان انگلیسی داد.
او ادامه میدهد: امروز مردم از این زبان دور شده و با آن غریبهاند. منابع و کتابخانههایی به زبان فارسی در هند وجود دارد، اما تلاشی که باید برای معرفی و شناساندن این زبان صورت گیرد، وجود ندارد. این زبان در حال حاضر بیشتر مورد توجه فارسیدوستان است.
کتیبهای به خط فارسی در هند
در چنین وضعیتی ادبیات دفاع مقدس که در سالهای گذشته به عنوان یکی از حوزههای پرثمر در جریان خمود ادبیات امروز ایران به شمار میآید، توانسته معرف زبان و ادبیات فارسی در هند و در بسیاری دیگر از کشورها باشد. ادبیات دفاع مقدس به عنوان یکی از پرمخاطبترین حوزههای ادبیات در سالهای گذشته بوده است. همین موضوع منجر به ترجمه این آثار و توزیع آن، در دیگر کشورها شده است. به گفته برخی از مترجمان؛ ادبیات دفاع مقدس، بومیترین نوع ادبیات ایران در سالهای گذشته است که توانسته با استفاده از نشانههای بومی و سبک و سیاق خاص، فرهنگ ایران را به دیگر کشورها معرفی کند. یک ادبیات شناسنامهدار که هویت خود را از فرهنگ بومی خود وام گرفته است.
گفته میشود در شرایطی که زبان و ادب فارسی در فراموشی است، ترجمه ادبیات دفاع مقدس به زبانهای هندی منجر به توجه دوباره مردم هند به این ادبیات شده است. سید خلیل مظهر، استاد دانشگاه جامع ملی دهلی نو، در همین رابطه به تسنیم میگوید: وضعیت زبان فارسی در هند همانند سابق نیست. در برههای بیش از 700 سال زبان فارسی، زبان رسمی در هند بود، اما در حال حاضر این وضعیت دیده نمیشود.
او به استقبال مردم هند از آثار دفاع مقدس اشاره میکند و میگوید: ترجمه از کارهای ایرانی به ویژه ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در سالهای اخیر رشد داشته است. استقبال مردم از این ادبیات زیاد است؛ چرا که آنها میخواهند بدانند که انقلاب اسلامی چگونه شکل گرفت و مردم ایران در دفاع مقدس چه نقشی داشتند. مردم هند دوست دارند بدانند دلایل پیروزی انقلاب اسلامی چه بوده و مردم ایران در انقلاب چه تجربیاتی را کسب کردهاند.
انتهای پیام/