رونق شیرینی فروشی‌های دوره قاجار در شب‌های ماه رمضان

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، هانری رنه دالمانی، کتابدار، تاریخ‌نگار و هنرشناس فرانسوی بود. او به دلیل دلبستگی بسیار به عتیقه‌، سفرهایی به کشورهای مشرق زمین انجام داد. دالمانی در سال 1898م، از شهرهای سمرقند، بخارا، خیوه و عشق آباد بازدید کرد. او در این سفرها، آثار هنری، از جمله قالی، منسوجات زربفت و اشیای فلزی قدیمی را جمع آوری کرد و با خود به فرانسه برد. وی سال بعد، به فکر سفر به ایران افتاد و دو سفر به این کشور داشت. حاصل سفر او به ایران، کتابی با عنوان «از خراسان تا بختیاری» است. او در این کتاب، ضمن اشاره به آیین‌های ایرانیان در مناسبت‌های مختلف ملی و مذهبی، به ماه رمضان نیز اشاره می‌کند که در این گزارش، بخش‌هایی از آن را مرور می‌کنیم.
سختی‌های روزه‌داری در فصل تابستان
 دالمانی درباره ماه رمضان چنین می‌نویسد: «ماه رمضان، ماه مقدسی است و مسلمانان در این ماه روزه می‌گیرند؛ چون سال اسلامی قمری است، ماه رمضان در تمام فصول گردش می‌کند و در هر 33 سال، از 14 ژوئن، دوباره شروع به گردش می‌کند. در این ماه مؤمنان، به استثنای مسافران، بیماران، زنان شیرده، بچه‌های خردسال و پیران فرتوت، همه باید از سپیده بامداد تا غروب آفتاب، از خوردن و آشامیدن خودداری کنند. چون ماه رمضان به فصل تابستان افتد، به روزه گیران سخت می‌گذرد؛ زیرا در این فصل، شب‌ها کوتاه و روزها بلند هستند و مؤمنین باید در این فصل، حداقل 16 و حداکثر 18 ساعت هیچ نخورند و نیاشامند. در ماه رمضان، بازار تقریبا تعطیل و معاملات متوقف می‌شوند؛ حتی زارعین هم یک یا دو ساعت دیرتر از معمول مشغول به کار می‌شوند و در ساعت 3 یا 4 بعد از ظهر، دست از کار می‌کشند و کسبه و تجار هم، فقط چند ساعتی در روز، دکان‌های خود را باز می‌کنند. کارمندان ادارات هم بیش از یک یا دو ساعت کار نمی‌کنند و کارهای عمده خود را به بعد از ماه رمضان موکول می‌کنند.
جنب و جوش شهر در لحظه افطار
 او ادامه می‌دهد: «معمولا یک ساعت قبل از دمیدن سپیده بامدادی، مؤذن‌ها و مناجات کنندگان، روی بام‌ها، با صدای بلند شروع روزه را اعلام می‌کنند و فریاد می‌کشند: «آب تریاک است»(کنایه از این که خوردن آب ممنوع و حرام است)؛ در این موقع، مؤمنین آخرین فنجان چای را می نوشند، قلیان یا چپقی می‌کشند و آب زیادی می‌نوشند و به خواب می‌روند، یعنی روز را به شب تبدیل می‌کنند. همین که آفتاب، قوس معمولی خود را در آسمان پیمود، کوچه‌ها پر از جمعیت می‌شوند و چون موقع انداختن توپ که علامت افطار است، نزدیک می‌شود، قلیان فروشان دوره‌گرد، تنباکو را در سر قلیان‌ها می‌ریزند و قهوه‌چی‌ها، چای را در قوری‌ها دم می‌کنند. دکان‌های آشپزی از جمعیت پر می‌شوند و به محض این‌که صدای توپ شنیده شد، استکان‌های چای در قهوه‌خانه‌ها به سرعت در میان مردم تقسیم می‌شود. شیرینی فروشان هم، در شب‌های ماه رمضان سرگرم کارند و مخصوصا، مشغول طبخ زولبیا می‌شوند که در این ماه، زیاد مصرف می‌شود. زولبیا، مرکب است از نشاسته و شکر که با روغن کنجد مخلوط است؛ این مخلوط را در ماهی‌تابه می‌ریزند و به  آن حرارت می‌دهند تا متورم، برشته و قابل خوردن شود. تقریبا یک ساعت از غروب آفتاب گذشته، مؤمنین غذایی می‌خورند و بعد مشغول دید و بازدید و گردش می‌شوند.

منبع:خراسان

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه سایر رسانه‌ها