به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ مکانیزم ماشین برداشت زعفران به این صورت است که از یک چرخ فلک با پوشش لاستیکی که هم جهت با چرخهای حامل ماشین در حال دوران است و یک غلتک صاف که در خلاف جهت با چرخ حامل دوران میکند، تشکیل شده است.
طراحی چرخ و فلک طوری است که گلهای زعفران میتوانند از ما بین میلههای آن عبور کنند؛ غلتک صاف که عقبتر از چرخ و فلک قرار گرفته، بصورت یک استوانه کامل ساخته شده است.
هر دو استوانه در جهت عمود بر جهت حرکت دستگاه در حال دوران هستند؛ وقتی گل زعفران مابین میلههای چرخ و فلک قرار گرفت با دوران آن، به سمت عقب (مابین چرخ و فلک و غلتک صاف) هدایت شده و چون چرخ و فلک دارای پوشش لاستیکی و غلتک آجدار است، مانع از سر خوردن گل مابین خود شده و با ادامه حرکت گل زعفران چیده میشود.
حرکت چرخ و فلک و غلتک صاف توسط یک سیستم انتفال نیروی چرخ دنده زنجیری انجام میشود که حرکت خود را از چرخ حامل ماشین میگیرد؛ این امر باعث میشود سرعت چیدن گل متناسب با سرعت پیشروی ماشین باشد.
مصطفی خجستهنژند؛ مبدع این طرح درباره مسائلی که در رابطه با ساخت این وسیله از ابتدا مد نظر قرار گرفته است به تـسنیم، گفت: کوچک بودن تا حد امکان برای جلوگیری از افزایش هزینهها، انتخاب اتصالات براساس راحتی جداسازی تمام قطعات در صورت نیاز به اصلاح یا تغییر طرح، ساخت نمونه اولیه براساس اصل استفاده توسط نیروی انسانی و چرخگرد و زمینگرد بودن وسیله و ساخت ماشین برای کاربرد در مزرعه زعفران با عرض کاشت 70 سانتیمتری و گلدهی گیاه زعفران در ارتفاع یکسان.
وی شاسی را یکی از اجزای کلی تشکیل دهنده این ماشین دانست و ابراز کرد: برای ساخت و سوار کردن تمام قطعات ماشین، یک شاسی محکم و سنگین انتخاب شده است؛ محکم بودن شاسی بخاطر فاصله جزئی قطعات نصب شده بر روی آن است که در غیر این صورت فاصله مورد نظر مابین قطعات رعایت نشده و باعث عدم کارکرد مطلوب وسیله میشود.
این فعال فناور افزود: سنگینی شاسی نیز بخاطر اینکه ماشین طراحی شده چرخگرد بوده و با چرخش چرخ حامل به حرکت در میآید، بایستی به اندازه کافی سنگین باشد تا از جدا شدن چرخها از روی زمین در حین کار در مزرعه و پستی و بلندی موجود در آن جلوگیری کند.
خجستهنژند درباره نحوه کار این ماشین اظهار کرد: اولین مسئله در حین کاشت، انتخاب یک زمین هموار و مسطح است تا محصولی که کاشته میشود بصورت یکسان و در ارتفاع یکسان به بار بنشیند؛ در ضمن عمق کاشت برای تمامی پیازچههای کاشته شده نیز یکسان باشد زیرا عدم دقت کافی در عمق کاشت باعث میشود تا گل زعفران در مزرعه در ارتفاعهای متفاوت ظاهر شود که کار برداشت با ماشین ساخته شده را دشوار میکند.
این فعال فناور با بیان اینکه مسئله بعدی که باستی در حین کاشت به آن توجه شود، مسئله عرض کاشت است، گفت: در نمونه اولیه ساخته شده، عرض کار مفید ماشین 76 سانتیمتر است؛ عرض کل وسیله نیز با احتساب چرخها 120 سانتیمتر میشود.
وی افزود: پس با توجه به عرض کار ماشین بایستی عرض کاشت 70 سانتیمتر رعایت شود؛ در نمونههای بزرگتر بایستی براساس عرض مفید ماشین و همچنین فضایی که برای حملونقل نیاز است، تصمیمگیری کرد.
این مبدع خاطر نشان کرد: در مرحله داشت محصول نیز بایستی طوری برنامه زمانبندی آبیاری را انتخاب کرد تا گلدهی قبل از برگدهی گیاه زعفران اتفاق بیفتد که این مسئله نیز با تنظیم زمان آبیاری قابل انجام است.
وی گفت: وقتی زمان برداشت محصول فرا رسید، با تنظیم ارتفاع چرخهای جلو و همچنین فاصله جزئی دماغه چرخ و فلکی با غلتک صاف در محل تماس با استفاده از امکاناتی که در نظر گرفته شده است عمل برداشت قابل انجام است.
به گفته او با به حرکت درآوردن ماشین بر روی ردیف کاشته شده با سرعت پیادهروی یک فرد عادی، دماغه چرخ و فلکی به همراه غلتک صاف بصورت غیر هم جهت به چرخش در میآیند؛ با حرکت به سمت جلوی ماشین و چرخش دماغه، گیاه زعفران در فضای خالی مابین میلههای دماغه قرار گرفته و با حرکت رو به جلوی ماشین و چرخش دماغه به سمت عقب انتقال داده میشود و زمانیکه ساقه به انتهای محیط دماغه رسید از طرف دیگر با غلتک صاف که در خلاف جهت دماغه در حال حرکت است، برخورد کرده و چون محل برخورد ساقه با محل تماس دماغه و غلتک پایینتر از گل زعفران است، بنابراین گل زعفران در قسمت بالای محل تماس به خاطر جهت چرخش و عدم امکان عبور از فاصله کم مابین دماغه و غلتک، کنده میشود.
خجستهنژند همچنین گفت: به دلیل اینکه سرعت محیطی دماغه بیشتر از سرعت محیطی غلتک است و همچنین به خاطر بالا بودن دماغه نسبت به غلتک، گل کنده شده به سمت عقب پرتاب میشود که در قسمت عقب و زیر غلتک با قرار دادن یک پارچه برزنتی گلهای کنده شده جمعآوری شده و برای انجام کارهای جداسازی به محل سرپوشیدهای انتقال داده میشوند.
انتهای پیام/