به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از سنا؛ قانون تاسیس بورس در اردیبهشت 1345 به تصویب مجلس شورای ملی رسید و پس از آن، بورس اوراق بهادار تهران از بهمن ماه 1346 فعالیت خود را با پذیرش سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباس آباد به طور رسمی آغاز کرد.
بورس اوراق بهادار تهران تا سال 1384 در چارچوب تعیین شده در قانون مزبور فعالیت کرد و قانون تاسیس بورس اوراق بهادار، در سال 1384 و با توجه به عدم توان پاسخگویی به نیازهای جدید بازار اوراق بهادار، مورد بازنگری قرار گرفت و در آذرماه همان سال، قانون بازار اوراق بهادار به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. بر این اساس نگاهی داریم به ارکان بورس در ایران:
سازمان بورس
سازمان بورس و اوراق بهادار (سبا) یک موسسه عمومی غیر دولتی است که بهوسیله یک هیئت مدیره 5 نفره که از میان کارشناسان بخش غیر دولتی که دارای حسن شهرت و تجربه در رشته مالی هستند با پیشنهاد رئیس شورا و تصویب شورا انتخاب میشوند، اداره میشود. بر اساس قانون بازار اوراق بهادار این نهاد ایجاد شده تا زیر نظر شورای عالی بورس به تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر اجرای آنها و سایر وظایف تعیینشده در قانون بازار اوراق بهادار بپردازد. بهعبارت دیگر مقام ناظر در بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسیم میشود.
بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار یک شرکت سهامی عام انتفاعی است که عملیات اجرایی بازار اوراق بهادار را بر عهده دارد. از مهمترین وظایف این نهاد میتوان به مواردی از قبیل تشکیل، سازماندهی و اداره بازار اوراق بهادار، پذیرش اوراق بهادار، وضع و اجرای ضوابط حرفهای و انضباطی برای اعضا و نظارت بر فعالیت آنها و نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفتهشده اشاره کرد.
اداره بورس اوراق بهادار تهران بر عهده هیئت مدیره 7 نفره است که اعضای آنرا مجمع عمومی انتخاب میکند. اعضا برای مدت 2 سال انتخاب میشوند. اداره امور اجرایی هم بر عهده مدیر عامل شرکت است که توسط هیئت مدیره انتخاب میشود.
فرابورس
بازار فرابورس ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و با مجوز شورای عالی بورس به منظور توسعه صدور و مبادله ابزارهای مالی تشکیل شده است.
دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس ایران، در 5 بازار صورت میگیرد.
بورس کالا
بورس کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از عرضهکنندگان، کالای خود را در آن عرضه میکنند. این کالاها توسط کارشناسان قیمتگذاری شده و سپس به خریداران فروخته میشود.
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران
اصلیترین وظیفه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، راهبری عملیاتی و فنی سامانه رایانهای بورس است. تخصص اصلی این شرکت تجزیه و تحلیل هسته نرمافزارهای معاملات و طراحی و ساخت نرمافزارهای کاربردی روی آن است.
ارائه خدمات رایانهای و نرمافزاری به شرکتهای بورس (اوراق بهادار، کالا، فرابورس و نظایر آنها) از محورهای فعالیت این شرکت است.
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
سیستم شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار یک ساز و کار الکترونیکی است که نگهداری اوراق بهادار، ثبت و نقل و انتقال آنها را بر عهده دارد.
در این سیستم مالکیت اوراق بهادار بدون نیاز به مبادله فیزیکی گواهی سهام یا هر سند کاغذی دیگر همزمان با انتقال اوراق از یک حساب به حساب دیگر تغییر میکند. این نهاد مالی، یکی از نهادهای اصلی بازار سرمایه است که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند. هدف این نهاد تضمین امنیت و کارآمدی بازار اوراق بهادار از طریق بهینهسازی سازوکار، توسعه معاملات اوراق بهادار و تمرکز بر افزایش کارایی و کاهش هزینههای پایاپای و تسویه وجوه معاملات بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور است. این شرکت در تاریخ 5 دی 1384 در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری تهران به ثبت رسیده است.
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، یک تشکل خودانتظام است که با هدف تنظیم فعالیتهای حرفهای و نظم بخشیدن به روابط بین اعضاء تشکیل شده است.
این نهاد مالی در راستای اجرای بند 5، مادههای 1 و 53 قانون بازار اوراق بهادار مصوب اول آذر 84 با تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در مهر ماه 86 تاسیس شد.
از جمله وظایف کانون کارگزاران میتوان به مواردی همچون نظارت بر عملکرد اعضا و اشخاص وابسته، وضع و اجرای ضوابط و استانداردهای حرفهای انضباطی برای اعضاء، برقراری و اجرای نظام مناسب برای رسیدگی به اختلافات اعضا، پیشنهاد تغییر سقف کارمزدها و نرخ خدمات اعضا و … اشاره کرد.
انتهای پیام/