به گزراش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، سی و چهارمین شماره از خبرنامه گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ویژه خردادماه سال جاری منتشر شد. این شماره از خبرنامه که به موضوع آموزش زبان فارسی اختصاص دارد، با مقالهای از حسن ذوالفقاری آغاز میشود که در آن به «دلایل حفظ، ترویج و آموزش زبان فارسی در نظام آموزشی» پرداخته شده است. ذوالفقاری در این مقاله، دلایل متعددی را در پاسخ به این پرسش که «حفظ زبان فارسی چه ضرورتی دارد؟» ذکر میکند. او در بخشی از این مقاله مینویسد: تضعیف یا تقویت این زبان، گاه باعث تضعیف نظام سیاسی و فروپاشی ملی یا بالعکس باعث قوت و اعتبار هویت ملی ما میشود. پس پاسداشت، تقویت و آموزش زبان فارسی، ارج نهادن به این میراث ارزشمند فرهنگی و استحکام بخشیدن به بنیان هویت ملی ما تلقی میشود.
زبان فارسی عامل پیوند اقوام ایرانی است و عنصری هویتبخش در فرهنگ ما به شمار میرود و نقش وحدتبخشی میان اقوام ایرانی را بر عهده دارد و موجب همبستگی اقوام ایرانی است».
این استاد دانشگاه در ادامه به وجه بینالمللی زبان فارسی و پیشینه تاریخی آن در برخی از مناطق و کشورها اشاره میکند و مینویسد: «زبان فارسی گسترهای منطقهای و تاریخی دارد که حوزه و قلمرو آن از شمال چین و شبهقاره بوده تا بخشهایی از اروپا. زبان فارسی فرهنگ غنی خود را از چین تا یوگسلاوی در غرب و از کوههای قفقاز در شمال تا سرزمین پهناور هندوستان در جنوب گسترانیده است. روزگاری زبان رسمی مردم شبهقاره هندوستان و بخش مهمی از عثمانی، فارسی بوده است.
زبان فارسی تاریخی کهن و قدمتی چند هزار ساله دارد. فارسی از زبانهای هند و اروپایی در شاخه زبانهای ایرانی جنوب غربی است. زبان فارسی نو از زبان فارسی میانه یا پهلوی و آن نیز از فارسی باستان نشأت گرفته است که اکنون زبان رسمی کشورهای ایران، افغانستان(فارسی دری)، تاجیکستان (فارسی تاجیکی) و بخشهایی از ازبکستان است. این زبان 110 میلیون گویشور دارد(ایران 70 میلیون، افغانستان 20 میلیون، تاجیکستان 5 میلیون، ازبکستان 7 میلیون، پراکنده 8 میلیون).
در نشست ادیبان و زبانشناسان اروپایی در برلین، در سال 1872 فارسی در کنار زبانهای کهن به عنوان یکی از زبانهای کلاسیک جهان برگزیده شد. اکنون زبان فارسی دوازدهمین زبان پرکاربرد در دنیای مجازی و بالاتر از عربی و سایر زبانهای خاورمیانه است».
موضوع بعدی در این شماره خبرنامه، به ارائه گزارشی در خصوص وضعیت زبان فارسی در مدارس کشور اختصاص دارد. این مطلب که ماحصل گزارشی است که در چهارصد و پنجاه و ششمین نشست شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارائه شده، به وضعیت زبان فارسی در مدارس آموزش زبان فارسی در میان رشتههای مختلف در سطح دبیرستان میپردازد. برآیند این گزارش این است که وضعیت زبان فارسی در میان دانشآموزان، وضعیت مطلوبیی نیست. در این میان وضعیت داشنآموزان رشتهای مانند علوم انسانی از دانشآموزانی که در رشتههای علوم تجربی و ریاضی تحصیل میکنند، نامطلوبتر است. در بخش دیگری از این گزارش، به تأثیر آینده شغلی در میزان یادگیری زبان فارسی در دانشآموزان اختصاص دارد.
از دیگر مقالات مندرج در این شماره، گفتوگویی است با احسان قبول، رئیس مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسیزبانانن دانشگاه فردوسی مشهد. بخشی از این گفتوگو به بیان مشکلات موجود در کتابهای آموزشی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه اختصاص دارد. اخلاق در این رابطه میگوید: در دانشگاه بیش از آنکه منبع آموزشی مهم باشد، مولفههایی چون نظام آموزشی و روش تدریس استادان مهم است. اما به هر حال منبع آموزشی دانشگاهی با همه تنوعی که دارد دارای استانداردهایی است از جمله تناسب با نیازهای جامعه، آموزش مهارتها، آموزش تفکر انتقادی که در این بخشها هم اشکلاتی داریم. طبق تحقیق میدانی که ما انجام دادیم، دانشجویان کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی پس از چهار سال میزان تفکر انتقادیشان رشدی پیدا نمیکند، این یک فاجعه است و میتوانیم نتایج آن را برای دیگر رشتههای علوم انسانی هم تعمیم دهیم. این به این معناست که ما چهار سال دانشجو را در دانشگاه سر کار میگیریم، اطلاعاتی متراکم و غیر نظامدار را در ذهن او انبار میکنیم، در پایان هم هیچ کمکی به رشد تفکر انتقادی او نمیکنیم، اگر آن را کاهش ندهیم.
علاقهمندان برای دریافت شماره جدید خبرنامه گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان به اینجا مراجعه کنند.
انتهای پیام/