نیاز ادبیات کودک به "خانه‌تکانی"؛ کتاب‌های کودکان امروز با واقعیت‌ها همخوان نیست
نهاهای فرهنگی شاید به ظاهر برای ادبیات کودک دستی بر آتش داشتند اما وقتی در عمل می‌بینیم چندان در حوزه تولید اثر ادبی برای کودکان و نوجوانان موفق عمل نکرده‌اند؛ کودکی‌ها دیگر در ادبیات کودک دیده نمی‌شود و یک جریان انفعالی به خود گرفته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، وقتی فکرش را می‌کنیم می‌بینیم باز هم خوش به حال ما دهه شصتی‌ها که قصه‌ها و شعرهای قشنگ نویسنده‌هایی را می‌خواندیم و برایمان تعریف می‌کردند، داستان‌هایی که هنوز هم بعد از گذشت چند دهه در ذهنم ما ملکه شده؛ دورانی که مصطفی رحماندوست برای ما بچه‌های 30 سال پیش داستان و شعرهای قشنگی گفت حداقل اگر امکانات حال حاضر بچه‌ها را نداشتیم اما در عوض قصه‌های قشنگی شنیدیم و این به یک دنیا می‌ارزد.
قصه‌هایی که همه جنبه تربیتی داشت نه مانند حال‌که اغلب داستان‌ها به خود جنبه سرگرمی گرفته اگرچه بدبینانه به این قضیه نگاه نمی‌کنیم اما قصه‌ها، قصه‌های پر مغز نیست.
در این چند دهه گذشته نشان می‌دهد نهاهای فرهنگی شاید در دوردست‌ها و به ظاهر برای ادبیات کودک دستی بر آتش داشته‌اند اما وقتی در عمل می‌بینیم چندان در حوزه تولید اثر ادبی برای کودکان و نوجوانان موفق عمل نکرده‌اند. اگر چه وضعیتی که ادبیات کودکان ما سیر می‌کند دست کمی از ادبیات بزرگسال ندارد و می‌توان گفت هر 2 در برابر یکسره سیر نزولی خود را سپری می‌کنند.
از ظرفیت‌های ادبیات کودک استفاده نمی‌شود
امید نیاز که در عرصه کودک و نوجوان می‌نویسد در این باره می‌گوید: در زمینه ادبیات کودکان، ظرفیت‌های زیادی داریم که از آن استفاده کامل و خوبی نمی‌شود و ما ناشر کتاب کودک زیادی داریم اما این کتاب‌ها درست توزیع نمی‌شوند.
وی افزود: افراد بسیاری در این زمینه فعالیت می‌کنند اما متاسفانه ارتباط با مخاطب کم بوده و حتی ناشران بسیاری کار کودک قبول نمی‌کنند؛ دلیل آن این است که نویسندگان برای عرضه و توزیع آن مشکل دارند که این یکی از نقاط ضعف کار ادبیات کودکان به شمار می‌رود؛ مسئولان باید راهی را ایجاد کنند تا در نشر و عرضه محصولات و ارتباط با مخاطب موفق عمل کنیم.
باید به هر طریقی کودکان را با کتاب آشنا کرد
این نویسنده کودک با اشاره به دنیای مجازی گفت: من با هر طریقی که بتوان کودکان را با ادبیات و کتاب آشنا کرد، موافق هستم و در این زمینه می توان از مفاهیمی مانند چت‌کردن، ایمیل وغیره که در دنیای مجازی بوده و کودکان به‌دنبال آنها می‌روند، این مفاهیم را در کتاب‌ها و داستان‌ها استفاده کرد تا ارتباط کودک با کتاب بیشتر شود.
نیاز افزود: با این کار، کودک احساس می‌کند کتاب‌های قصه‌اش در عصر و زمانی که او زندگی می‌کند، حضور داشته و ارتباط بیشتری با آن برقرار می‌کند.
کتاب‌های کودکان امروز با واقعیت‌ها همخوان نیست
این در حالی است که یکی از ضعف‌هایی که در کتاب‌های کودک و نوجوان امروز دیده می‌شود، همخوان‌نبودن داستان‌ها با واقعیت زندگی و کودک امروز است این را شیما حسینی دبیر ادبیات می‌گوید و معتقد است در آثار امروز رد پای آرزوها و امیدها، تنگناها و مشکلات، دغدغه‌ها و لذت‌ها، شادی‌ها و تلخکامی‌های کودکان کمتر احساس می‌شود و این کمی نگران‌کننده است.
وی تصریح کرد: کتاب و ادبیات در کودکان تاثیر زیادی دارد و ادبیات می‌تواند تخیل کودک را فعال کند و کودک از کتاب الهام بگیرد. در حال حاضر، سوژه‌هایی مانند موضوعات تاریخی(باستان، تاریخ میانه و معاصر) آبستن تولید داستان‌های جذاب است و می‌توان با بهره‌گیری از عنصر خیال کارهای خوبی در این زمینه تولید کرد، اما کاری خاصی در این زمینه انجام نمی‌شود اگر چه بخشی از این را می‌شود به عدم مطالعه نویسندگان در این حوزه نسبت داد.
این دبیر ادبیات تاکید کرد: البته این نکته نیز فراموش نشود که نویسندگان باید کتاب‌هایی مطابق با هیجانات و نیازهای کودکان بنویسند برخی داستان‌ها برای کودک امروزی پذیرفته نیست و باید به نیاز روز کودکان نیز توجه کرد.
خرید کتاب‌های قدیمی را بیشتر ترجیح می‌دهم!
تهمینه، مادر دو فرزند است او به آثار ادبیات در کودکان علاقمند بوده و در این زمینه می‌گوید: کتاب‌هایی که هم‌اکنون در بازار هستند، نسبت به کتاب‌های قدیمی غنی نبوده و من هنوز برای فرزندانم با توجه به اینکه سطح فکرهای کودکان دیروز و امروز با هم متفاوت بوده برای تهیه، خرید کتاب‌های قدیمی را بیشتر ترجیح می‌دهم چون از نظر محتوایی بار معنایی کاملی ندارد.
سهیل نراقی کارشناس ادبیات در این مورد می‌گوید: شاید این چند دهه اتفاق خوبی در بخش ادبیات کودکان نیفتاده اما می‌توان امیدوار بود زیرا ادبیات کودکان به عنوان یک رشته تخصصی در دانشگاه در حال تدریس است و می‌تواند برای کودکان آینده اتفاق خوبی باشد.
ادبیات می‌تواند خلاقیت کودک را تربیت کند
این کارشناس می‌گوید: اگر مطالعه وارد دنیای کودک شود، بزه و خلاف‌کاری فرد در سال‌های بعد زندگی کاهش می‌یابد به این دلیل که ادبیات می‌تواند خلاقیت کودک را تربیت کند و این خلاقیت وی را در مسیر مثبت قرار دهد.
نراقی بیان کرد: اگرچه از سویی تلاش نویسنده باید به حدی باشد که کودک را ترغیب به خواندن کند، در یکی از مصاحبه‌هایی که چندی پیش خواندم یکی از نویسندگان در مورد نقش کتاب و کتاب خوانی کودکان صحبت‌های خوبی کرد او جمله‌ای گفت که همیشه در ذهنم ماند و آن این بود که آن‌قدر کودکان ما از ادبیات فاصله گرفته‌اند که کتاب خواندن برایشان جذاب نیست.
وی تصریح کرد: چرا وقتی از یک کودک می‌پرسند می‌خواهی چکاره شوی می‌گوید پلیس، پزشک و معلم و... و هیچ کودکی نمی‌گوید می‌خواهد مصطفی رحماندوست شود یا مصطفی مستور و یا سایر نویسنده‌ها؟
انتهای پیام/
