موزه مفاخر استان مرکزی دریچه‌ای به شناخت مفاخر بزرگ سرزمین آفتاب+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، استان مرکزی استانی در مرکز ایران است که بزرگترین شهر و مرکز آن کلانشهر اراک است و به عنوان پایتخت صنعتی ایران شناخته می‌شود و از شمال به استان‌های البرز و قزوین، از غرب به استان همدان، از شمال شرقی به استان تهران از جنوب به استان‌های لرستان و اصفهان و از شرق به استان‌های قم و اصفهان محدود است.

این استان دارای مساحتی معادل 29٬530 کیلومتر مربع است که 1٬82 درصد از مساحت ایران  را به خود اختصاص داده‌است و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، دارای 12 شهرستان، 23 بخش، 32 شهر،  66 دهستان، هزار و 394 آبادی دارای سکنه و 46 آبادی خالی از سکنه‌ است.

استان مرکزی به سبب وجود کوه‌های مرتفع، مجاورت با حاشیه مرکزی ایران، همجواری با بخشی از منطقه حوض سلطان، کویر میقان و حوزه آبریز دریاچه نمک و همچنین قرار گرفتن در محل تلاقی دو رشته کوه البرز و زاگرس، دارای آب و هوایی متنوع است. 

استان مرکزی به دلیل قرارگیری در مرکز کشور و مجاورت با حکومت‌های بزرگ قبل از اسلام از اهمیت خاصی برخودار بود و به همین سبب شهرهایی که در منطقه وجود دارند از لحاظ تاریخی اهمیت پیدا کرده‌اند که از جمله این شهرها می‌توان به اراک، کمیجان، نراق، آوه، آستانه، نیم‌ور و ساروق، وفس، چهرقانوکرهرود اشاره کرد.

استان مرکزی از جمله استان‌های نخبه پرور کشور است و تعداد مفاخر کشور بیش از 4500 نفر هستند که یک چهارم یعنی معادل 1100 نفر مربوط به استان مرکزی است و این امر نشانگر اهمیت خطه این استان در فرهیخته پروری است از این رو به این استان لقب بهشت مفاخر، سرزمین آفتاب و پایتخت مفاخر و مشاهیررا داده‌اند. 

بنایی به قدمت اواخر دوره قاجاریان

موزه مفاخر استان مرکزی، یکی از جاذبه‌های فرهنگی و گنجینه‌ای کوچک از بزرگان این استان است و در شهر اراک قرار دارد و این موزه در عمارت حاج حسین خاکباز محسنی (اراکی) دایر شده و این عمارت در اواخر دوره قاجاریه توسط سید حسین خاکباز یکی از فرزندان حاج آقا محسن اراکی ساخته شده است.

احداث بنای موزه مفاخر استان مرکزی در اواخر دوره قاجاریه شروع ونقشه این ساختمان توسط یک  مهندس روسی تهیه شده و اجرای کار توسط استاد مراد چمنی اراکی انجام گرفت و ساخت آن 4 سال طول کشید و در سال 1308 خورشیدی به اتمام رسید.

ساختمان بنا توسط مرحوم حاج حسین خاکباز احداث گردید، حاج حسین خاکباز کوچکترین فرزند ذکور حاج آقا محسن در سال 1315 قمری معادل 1276شمسی به دنیا آمد و در سال 1374 شمسی بدرورد حیات گفت.

ویژگی های معماری بنا

نوع بنا کوشکی با تزیینات آجری که خاص دوره قاجاریه است ساخته شده و دارای 2 ایوان شرقی وغربی است،همچنین این ساختمان دارای 11 اتاق، حمام خزینه‌ای قدیمی که در گوشه حیاط ساخته شده، دو قنات که یکی در محوطه به نام قنات ده و دیگری در زیر آب انبار به نام قنات خان حاکم است.

قنات ده موقوفه مرحوم حاج آقا محسن اراکی و قنات خان حاکم توسط میرزا علی اکبر خان تفرشی موسوم به دوام الدوله که حاکم عراق عجم یعنی اراک فعلی و توابع در زمان ناصرالدین شاه بود، احداث گردیده است.

ثبت ملی موزه مفاخر استان مرکزی

این بنا در سال 1379 توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان مرکزی به شماره 3338 در تاریبخ 25 اسفندماه 1379 ثبت آثار ملی گردیده است و در سال 1384 با همکاری استانداری استان مرکزی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری، ورثه مرحوم خاکباز و تلاش و مساعی شهروندان فرهنگ دوست استان خریداری گردید و با هدف ایجاد موزه مرمت گردید که عملیات مرمتی از سال 1384 تا 1388 ادامه یافت و در بهمن ماه 1388 به عنوان موزه مفاخر استان مرکزی افتتاح شد.

تالارهای موزه مفاخر استان مرکزی

این مجموعه موزه‌ای دارای بخش‌های مختلفی از جمله تالار امام خمینی، تالار مفاخر مذهبی و دینی، تالار مفاخر علمی و فرهنگی، تالار امیرکبیر، تالار قائم مقام فراهانی، تالار مفاخر در قید حیات، تالار سرداران شهید، مرکز اسناد و مفاخر، کارگاه مرمت و عکاسی، حمام قدیمی و خصوصی خانواده خاکباز، آب انبار و قنات، نگارخانه و فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی و هنری و نگارخانه زنده یاد محمد مهدی هدایتی است.

معرفی بزرگان و مفاخر استان مرکزی

این موزه به سبب نصب و نمایش سردیس و زندگینامه بزرگان استان به عنوان یک منبع و مرجع مفید برای معرفی این بزرگان شناخته می‌شود به طوری که در این موزه سردیس‌ها به همراه آثار چاپ شده و اسناد، عکس‌ها و گزارش‌های متعلق به بنیانگذارکبیر انقلاب اسلامی(ره)، امیرکبیر، قائم‌مقام فراهانی، پروین اعتصامی، کربلایی کاظم کریمی ساروقی، ملامهدی نراقی، ملا احمد نراقی، میرزا حسن آشتیانی،سلمان ساوجی، پروفسور حسابی به نمایش درآمده است.

دکتر محمد قریب، آیت الله حاج شیخ محمد علی اراکی، علی‌اکبرخان فراهانی، استاد فتحعلی واشقانی فراهانی، شهید مصطفی چمران، شهید محلاتی، میرزا عیسی فراهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، استاد ابراهیم دهگان و فخرالدین عراقی از دیگر مفاخر و بزرگان استان مرکزی هستند که در این موزه می‌توان با زندگی و اثار آنها آشنا شد.

موزه مفاخر استان مرکزی در شهر اراک، خیابان شهید بهشتی، نرسیده به میدان شریغتی قرار دارد که روزانه پذیرای مهمانان، مردم و گردشگران است و بابی به سوی فرهنگ و تمدن و هویت سرزمین آفتاب به روی مخاطبان و بازدیدکنندگان گشوده است.

گزارش از آیدا حبیبی

انتهای پیام/