بازخوانی اسناد نیکوکاری "گوهرشاد آغا" در آستان قدس/ از فرهنگ بانوی خیر تا میراث بر جای مانده

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، جشنواره «جایزه جهانی گوهرشاد»، فرصتی برای معرفی بانوانی است که راه "گوهرشاد آغا" را دنبال کرده و وقف و نیکوکاری را در اولویت زندگی خود قرار داده‌اند. این جشنواره که امسال برای دومین بار برگزار می‌شود، فرصتی است که مروری بر شخصیت این بانوی فرهیخته داشته و موقوفات به جای مانده از آن دوران را معرفی کنیم.

آستان قدس رضوی به عنوان متولی جشنواره «جایزه جهانی گوهرشاد»، یکی از معیار‌های انتخاب بانوی خیر و نیکوکار را حول محور مباحث فرهنگی و هنری اعلام کرده و با ارزیابی عملکرد کاندیداها در بخش‌های مختلف، برگزیدگان دوره دوم جشنواره را هم تعیین کرده است که 10 مرداد ماه در مراسم اختتامیه مورد تقدیر قرار می‌گیرند.

مدیر امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در این رابطه اظهار داشت: سال گذشته که برای نخستین بار جشنواره جایزه جهانی گوهرشاد به همت آستان قدس رضوی شکل گرفت، بخش اسناد و مطبوعات برخی از مهمانان که در مشهد مستقر بودند را شناسایی و معرفی کرد و برخی از اسناد مربوط به مسجد گوهرشاد از دوره صفویه به بعد در اختیار برگزار کنندگان جشنواره قرار داد.

ابوالفضل حسن‌آبادی افزود: در سال جاری نیز به واسطه تعامل با گروه علمی و اجرایی جشنواره جایزه جهانی گوهرشاد، دو برنامه در دستور کار این معاونت قرار گرفت، نخستین اقدام مربوط به نمایش هفت هزار سند تاریخی از دوران صفویه تا قاجاریه است که هم‌ زمان با برگزاری جشنواره در روز دهم مردادماه جاری صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: دومین اقدام نیز تهیه و تدوین کتاب «اسناد گوهرشاد» است که امیدواریم بتوانیم در روز برگزاری همایش از این اثر تاریخی رونمایی کنیم، این کتاب شامل سابقه تاریخی اقدامات، ارتباط با حرم مطهر رضوی و موقوفات بانو گوهرشاد است.

آستان قدس رضوی، نماد حضور موفق زنان در جامعه

حسن‌آبادی، آستان قدس را به‌ عنوان یکی از نمادهای حضور موفق زنان در حوزه اثرگذاری و ماندگاری فرهنگ معرفی کرد و گفت: اسناد وقف بانوان از دوره صفویه تا قاجاریه در مرکز اسناد آستان قدس وجود دارد که تاکنون اثرات و برکات وقف‌های آنان باقی‌مانده است.

وی خاطرنشان کرد: مرکز اسناد آستان قدس رضوی ازجمله مکان‌هایی است که اگر کسی بخواهد در مورد نقش زنان در ماندگاری وقف، نیات واقفان و دیدگاه‌های آنان مطالعه کند، می‌تواند به آن مراجعه نماید.

مدیر امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی با بیان اینکه اسناد متعددی از زنان واقف معروف و حتی گمنام در آستان قدس وجود دارد، ادامه داد: به‌ طور مثال از خادمان زن و تیمارداران زن در دوره تیموریِ اسنادی در این مرکز وجود دارد که سبب شده آستان قدس فارغ از نهادی که ساز و کار مذهبی و شرعی دارد، به محلی برای حضور و فعالیت زنان در اجتماع و کارهای نیکوکارانه باشد.

وی با اشاره به فعالیت‌های صورت گرفته درباره حضور زنان در جامعه افزود: در کنار حفظ و نگهداری از اسناد، فعالیت‌هایی نیز در زمینه تاریخ شفاهی با موضوعاتی مانند حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی، روزنامه‌نگاری زنان، فعالیت‌های خیرخواهانه و ارتباط با مؤسسات و خیریه‌ها صورت گرفته است.

حسن آبادی اضافه کرد: همچنین تلاش شده مستنداتی در حوزه‌های فعالیت‌های فرهنگی زنان در حوزه‌های دانشگاهی، آموزش ‌و پرورش و موفقیت‌های اجتماعی زنان ازجمله فعالیت‌های آنان در قبل و بعد از انقلاب جمع‌آوری شود.

مدیر امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی عنوان کرد: با توجه به اینکه بانو گوهرشاد یکی از زنان برجسته و بزرگ در تاریخ تیموری ایران است، می‌توان شخصیت وی را از دیدگاه‌های مختلف بررسی کرد.

تربیت شایسته فرزندان جلوه‌ای دیگر از ابعاد شخصیتی گوهرشاد

وی گفت: این بانوی خیر از دیدگاه تربیت فرزندان نیز می‌تواند به‌عنوان یک الگو برای زنان جامعه مطرح شود زیرا دو فرزند ایشان سلطان ابراهیم میرزا و بایسنقر میرزا نیز از امرای تیموری و بزرگان هنر در زمان خود هستند.

حسن‌آبادی خاطرنشان کرد: قرآنی که به خط بایسنقر میرزا نگارش شده هنوز در موزه آستان قدس مورد توجه همگان قرار دارد و سلطان ابراهیم میرزا نیز در زمان خود مبدع مکتب خط شیراز و یکی از خطاط‌های معروف نسخ بوده است.

وی تصریح کرد: فرزندان بانو گوهرشاد در واقع ترویج‌‌دهنده فرهنگ و هنر اسلامی در زمان خود بودند که افراد بسیاری نیز تحت حمایت آن‌ها به فعالیت‌های هنری می‌پرداختند؛ فارغ از تربیت فرزندان، ساخت مسجد و خانقاه سلطانی در هرات و مسجد در مشهد بسیار حائز اهمیت بوده به ‌طوری ‌که بسیاری از افراد با الهام از این اقدام نیکو، اموال خود را وقف این مسجد در حرم کردند.

حضور مقتدرانه گوهرشاد آغا در عرصه سیاسی و اجتماعی

وی حضور مقتدرانه در عرصه سیاست و اجتماع را از دیگر ابعاد شخصیتی بانو گوهرشاد دانست و گفت: در جشنواره جایزه جهانی گوهرشاد بیشتر بحث وقف مورد توجه قرار گرفته که اگر بخواهیم کار ماندگارتر و جدی‌تری در حوزه معرفی نقش زنان در تاریخ و اجتماع داشته باشیم، باید بعد اجتماعی، سیاسی و خانوادگی زندگی این بانوی خیر موردتوجه قرار بگیرد و در جشنواره برجسته شود.

مدیر امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی تصریح کرد: سال گذشته تنها به ساخت چند کلیپ و تیزر اکتفا شد اما در سال جاری اگر بخواهیم در بعد سیاست‌گذاری فعالیت کنیم، باید ساختن مستندات از زندگی زنان موفق خارجی و داخلی در اولویت کاری قرار گیرد.

حسن‌آبادی با بیان اینکه ساخت مستندات باکیفیت و تاریخی نیازمند داده‌های اطلاعاتی دقیق و صحیح است، عنوان کرد: باید ساخت فیلم‌های بلند و کوتاه از زندگی و حضور اجتماعی زنان موفق با رعایت اصول اسلامی به‌ منظور جریان سازی فکری و اجتماعی در دستور کار قرار گیرد، اگر چنین اتفاقی بیفتد شاهد پویایی و رونق بیشتری در برگزاری جشنواره خواهیم بود.

وی گفت: برای پرداختن به هویت زنان موفق و توانمند مانند بانو گوهرشاد باید از تک‌‌نگاری و نگاه تک جلوگیری شود، رمز موفقیت و اثرگذاری این افراد شناسایی‌شده و براساس آن‌ها به تولید محتوا و برنامه پرداخت، همچنین می‌توان به معرفی اخلاقیات و روحیات مثبت آنان توجه کرد و بر اساس آن‌ها جریان سازی صورت بگیرد.

مدیر امور اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: در سال جاری گروه تاریخ شفاهی مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در نظر دارد که بانوان برگزیده مصاحبه‌های تفصیلی داشته باشد و اسناد و مدارک آن‌ها را جمع‌آوری کند.

انتهای پیام/