خبرگزاری تسنیم- چندین سال است که شهروندان کلان شهرها به ویژه در تهران عادت کرده اند که با شروع فصل سرما منتظر اخطارها و نتایج جلسات کمیته اضطرار آلودگی هوای شهر باشند و تعطیلی هفتگی مدارس در این فصول دیگر برای مردم تعجب برانگیز نیست. حتی قرار است که سال تحصیلی جدید دو هفته زودتر شروع شود که با تعطیلی مدارس به علت آلودگی هوا اختلالی در فضای آموزشی دانش آموزان ایجاد نگردد.
اما سوالی که دائما مطرح می شود این است که آیا راه حل و پاسخی بهتر از تعطیلی مدارس به این معضل وجود ندارد؟ چالشی که موجب می شود هر ساله بر اساس آمار 3000 نفر را در پایتخت جان خود را از دست بدهند که با در نظر گرفتن عوارضی که به صورت بلند مدت برای شهروندان ایجاد می کند، این معضل بسیار بزرگ تر و پر اهمیت تر جلوه می کند.
برای کشف پاسخ مناسب به این بحران زیست محیطی به ویژه در کلان شهرها، لازم است عوامل به وجود آورنده آلودگی هوا به خوبی شناخته شود و برای رفع آن ها به درستی تدبیر شود.
یکی از مهم ترین عوامل آلایندگی به ویژه در کلان شهرها خودروهای فرسوده است. بر اساس اظهار نظر علی محمد شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس، خودروهای فرسوده 25 برابر آلودگی بیشتری نسبت به سایر خودروها ایجاد می کند همچنین بر اساس اظهار نظر ایشان، 5 میلیون خودرو در تهران در حال تردد است که از این میان، حدود 400 هزار دستگاه فرسوده هستند و یک و نیم الی دو میلیون وسائط نقلیه موتوری غیراستاندارد و آلاینده در سطح پایتخت تردد می کند.
همچنین بنابر آمار ستاد مصرف سوخت کشور، در حال حاضر یک میلیون و 300 هزار خودروی سواری فرسوده در کشور وجود دارد که طبق اظهارات رئیس این نهاد از این میزان باید 400 هزار دستگاه در سال 96 خارج و همچنین ظرف 3 تا 4 سال آینده نیز تمامی این خودروها از رده خارج شوند.[1]
بر اساس آن چه ذکر شد، یکی از مهم ترین عوامل آلایندگی شهر تهران که نیاز به بررسی و تمرکز جدی دارد، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده است.
این مسئله زمانی از اهمیت دو چندان می یابد که تیراژ خودروهای تولیدی طی سال های 1375 تا 1385 (که بر اساس قانون طی سال های آینده به فرسودگی می رسند) بررسی شوند.
سال | تولید سالیانه وسایل نقلیه (هزار دستگاه) | سن |
75 | 126 | 21 |
76 | 174 | 20 |
77 | 206 | 19 |
78 | 240 | 18 |
79 | 296 | 17 |
80 | 380 | 16 |
81 | 532 | 15 |
82 | 753 | 14 |
83 | 905 | 13 |
84 | 1008 | 12 |
85 | 1101 | 11 |
86 | 1149 | 10 |
جدول 1- مرجع 3 دفتر صنایع صنایع ماشین سازی و نیروی محرکه وزارت صنعت
بر این اساس تعداد خودروهای فرسوده تا ده سال آینده به صورت نمایی افزایش می یابد به گونه ای که از 126 هزار دستگاه در سال 75 به یک میلیون و 100 هزار دستگاه در سال 85 رسیده و تمامی این خودروها طی ده سال آینده به عنوان خودرو فرسوده وارد چرخه آلایندگی در کشور می شوند.
با توجه به مطالب فوق، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده یکی از مهم ترین و الویت دار ترین موارد در کنترل آلودگی هوای شهر تهران است که لازم است با شناخت دقیق ابعاد و زوایا پیش از آن که کشور با حجم غیر قابل کنترلی از خودروهای فرسوده مواجه شود، اقداماتی برای حل آن اندیشیده شود.
[1] www.tasnimnews.com/fa/news/1395/09/01/1245965/