به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، این روزها زوج فرهاد آییش و مائده طهماسبی در تالار قشقایی نمایش «آرسن» را روی صحنه بردهاند؛ اما این ترکیب بازیگری چیزی نیست که ما را کنجکاو کند. نبود یکی از طرفین این زوج شگفتآور است. شگفتی اصلی نام کارگردان است. بهزاد صدیقی نویسنده و ژورنالیست حوزه تئاتر که همواره نامش با برنامههای حوزه نمایشنامهنویسی گره خورده است. از همین رو به سراغ این کارگردان این روزها رفتیم و درباره دغدغههای کارگردانیش با او به سخن نشستیم.
***
تسنیم: بعد از یک دورهای فعالیتهای صنفی و کار در بنیاد اکبر رادی چه شد که تصمیم گرفتید کارگردانی کنید؟ همه شما را به نویسندگی میشناسند.
بهزاد صدیقی: از ابتدای فعالیت هنریام همیشه دغدغه کارگردانی با دغدغه نمایشنامهنویسیم همراهم بوده. بعد از اینکه تحصیلات تئاتریم را در سال 72 در کانون تئاتر تجربی و تحصیلات دانشگاهیم را در سال 71 را به پایان رساندم، از همان موقع دغدغه کارگردانی و اجرای تئاتر در ذهنم بود؛ یعنی کار میکردم کارهای کارگاهی و کلاسی را داشتم. در دورهی سربازی هم نمایشنامهنویسی و کارگردانی برای من به صورت جدیتر شد و من در مناسبتهایی که در ارتش در دورهی سربازیم بود، آنجا کارگردانی میکردم و نمایشنامه مینوشتم و این کار برایم جدیتر شد و این تا دورهای که وارد کار رسانه و مطبوعات شدم و به عنوان منتقد فعالیتم را به صورت شروع کردم ادامه داشت؛ اما همزمان در کار مطبوعات، نمایشنامه هم مینوشتم. در طی این سالها واقعیت این است که چون شرایط اجرای حرفهای فراهم نبود دوست نداشتم همینطوری کار کنم. در اجرای تئاتر یعنی کارگردانی تئاتر خیلی ایدهآلیست هستم و دوست دارم همه شرایط اجرای تئاتر فراهم شود. همیشه مخالف بودم و به دوستان خودم هم توصیه میکردم در شرایط درست اجرا تئاتر کار کنند. به خصوص برای شرکت در جشنوارهها میگفتم چطور در این بازه زمانی محدود تصمیم میگیرید تن به کار در یک شرایط غیراستاندارد بدهید؟
در جشنوارهههای تئاتر بعد از اینکه متن تصویب میشد در دههی 70 یا حتی دههی 80 این فرصت بین اعلام نتایج متون تصویبشده تا زمان بازبینی معمولاً فرصت کم یا یک فرصت یک ماهه و نیمه بوده و به خصوص اینکه خیلی از نمایشنامهها با پرسوناژها و شخصیتهای زیادی روبهرو بودند؛ اینکه بازیگران مورد نظر برای نقشها و شخصیتهای نمایشنامه را پیدا کنید و نمایشنامه را برای گروه اجرایی تحلیل کنید و بعد تمرین با بازیگران و آمادهسازی صحنه و لباس و نور و صدا در یک بازه زمانی بسیار محدود، کار مشکلی است. همیشه برایم این سؤال وجود داشت که گروههای تئاتر چگونه این بازه زمانی را میپذیرند و هضم میکنند که کارشان با عجله و شتابزده وارد جشنواره شود و تازه فاصلهای که بین اجرای جشنواره تا اجرای عمومی وجود داشت، نیز بیشتر اجرای تئاتر یک گروه را دچار مشکل میکرد. این موضوع، معضل همیشگی اغلب جشنوارههایی است که برای گروههای راهیافته به جشنواره وجود دارد که دبیرخانهی آن جشنواره قول اجرای عمومی نمایش را به آنها میدهد. من هیچوقت این شرایط را برای اجرا و کارگردانی نمیتوانم بپذیرم.
تسنیم: قبلاً در جشنوارهی تئاتر فجر شرکت کرده بودید؟
بهزاد صدیقی: در دههی 70 و 80 دو بار نمایشنامهام برای شرکت در جشنوارهی تئاتر فجرتصویب شد؛ اما حاضر به تن دادن در چنین شرایطی نشدم. چون بازه زمانی بین تصویب متن تا اجرای جشنواره و بازبینی برایم قابلهضم نبود و در واقع میتوانم بگویم به طور خودخواسته اجتناب کردم از حضور در جشنواره برای کارگردانی متن خودم و به همین دلیل گفتم تا زمانی که این اتفاق در یک شرایط بهتر و راحتتر اتفاق نیفتد این کار را نکنم. اما از اواخر دههی 80 تصمیمم را برای کارگردانی تئاتر به صورت جدیتر گرفتم که این شرایط را در اجرای عمومی فراهم کنم. از دورهی مدیریت آقای صادق موسوی در تئاتر شهر تصمیم گرفتم این متن را با اسم نوه سفارش دادید با گروه دیگری از بازیگران اجرا کنم. نمایشنامه را دوست عزیزم آندرانیک خچومیان ترجمه کرده بود. بنابر این درخواست اجرا به مدیریت وقت تئاتر شهر دادم اما نوبت و زمان اجرا نداشتیم. ولی مدیر تئاتر شهر گفت کار تمرین نمایشتان را شروع کنید.
در همین تئاتر شهر یک ماهونیم تمرین کردیم البته با گروهی از بازیگران دیگری. بعد مدیریت تئاتر شهر تغییر کرد و دوباره به مدیر بعدی درخواست اجرا دادم.؛ اما مدیر جدید هم مثل خیلی از مدیران دیگر حواله دادند به سال بعد. از چندی مجدداً مدیر تئاتر شهر تغییر پیدا کرد و خانم پریسا مقتدی مدیریت تئاتر شهر را در دست گرفت. دوباره این تقاضای مکتوب و جلسه حضوری با مدیریت جدید اتفاق افتاد؛ اما ایشان هم شرایط اجرای این نمایش را به هر دلیلی فراهم نکرد و اتفاقی برای اجرای این نمایش نیفتاد. تا این که بعد از ایشان آقای پیمان شریعتی مدیریت تئاتر شهر را به دست گرفت. در سال گذشته من مجدداً تقاضایم را به مدیریت جدید تئاتر شهر به صورت مکتوب ارائه کردم و بعد از یک جلسه و مذاکرات حضوری به من پاسخ مثبت دادند و نوبت اجرا برای نیمهی اول سال 96 را داد.
الان نمایش آرسن بعد پنج سال در صف اجرا بودن در تئاتر شهر به روی صحنه رفتهاست. در جلسهاجرای این نمایش در سال گذشته شریعتی تعجب کرد که چطور مدیران دیگر تئاتر شهر پاسخ مثبت ندادند. او تمام نامههای قبلی درخواست اجرایم را آورد روی میز گذاشت و گفت چطور هنوز این نمایش اجرا نشدهاست و چرا چهار سال در نوبت اجرا بودید؟ میتوانید این مسئله را خودشان هم بپرسی. به هر حال شرایط اجرای این تئاتر بعد از پنج سال فراهم شد و ایشان به من قول مساعد داد که برای اجرا در سال 96 برنامهریزی لازم را انجام دهم.
تسنیم: تمرینات این نمایش را از چه زمانی آغاز کردید؟
بهزاد صدیقی: تمرینات این نمایش را از پیش از ماه رمضان شروع کردیم به صورت یک روز در میان یا دو روز در میان. تا این که بازی خانم مائده طهماسبی در یک سریال پایان پیدا کرد و تمرینات نمایش مستمر و هر روزه شد. ضمن این نمایشنامه را بعد از اینکه در سال 91 به اجرا در تئاتر شهر نرسید، در سال 92 در فرهنگسرای ابنسینا با حضور مائده طهماسبی، عزتالله مهرآوران و لیلی رشیدی نمایشنامهخوانی کردیم که استقبال خوبی از اجرای نمایشنامهخوانی این اثر شد و فرهاد آئیش نمایشنامهخوانی این اثر را دید و در بعد از اجرای آن قول همکاری در اجرای عمومی این نمایش را داد.
تسنیم: در آن زمان که در دورهی مدیریت آقای موسوی در تئاتر شهر کار را کامل بسته بودید؟
بهزاد صدیقی: نه اما آن اجرای ناتمام با این اجرا که خواهیددید، کاملاً متفاوت است.
تسنیم: آن تمرین قابلیت اجرا داشت؟
بهزاد صدیقی: بله، ما روزهای پایانی اجرا را پشت سر میگذاشتیم که مدیریت تئاتر شهر تغییر کرد و متاسفانه شرایط اجرای آن تا امسال فراهم نشد. در تمرینات این دوره هم نگاهم به متن دقیقتر شد و هم نمایشنامه را بازنویسی کردم. در اجرای این نمایش انگار دو تجربهی متفاوت را پشت سرگذاشتم. در این دوره یک تجربهی دیگر با دو بازیگر جدیدتر مثل تجربهی کار با بازیگر جوانی مثل خاطره حاتمی بعد هم آیلار نوشهری اتفاق افتاد. امیدوارم همهی عوامل گروه تجربیات خوبی در این نمایش به دست آورده باشند.
تسنیم: آیا بعد از این اجرا قصد دارید سریعاً دوباره کاری را کارگردانی کنید یا نه؟
بهزاد صدیقی: من از دو سال پیش همزمان به چند سالن تقاضای اجرا دادم و فقط منتظر اجرای این نمایش نشدم. شاید اگر نمایش کودکی که به مرحلهی اجرا در تالار هنر میرسید، آن نمایش، اولین اجرایم بعد از سالها میشد که متاسفانه به دلیل ایراد شورای بازبینی تالار هنر در آن سال به متن نمایشنامه، اجرای آن در مرحلهی بازبینی ناتمام ماند.
تسنیم: نمایشنامهی خودتان بود؟
بهزاد صدیقی: بله، نمایشنامهی خودم بود؛ اما امکان اجرای آن هنوز فراهم نشده اگرچه برای اجرای آن هم برنامهریزی کردهام. برای نیمهی دوم سال نمایشنامهی دیگری را که قبلا متنشر شده، قصد دارم اجرا کنم که بستگی به سرمایهگذار و تهیهکننده خوب دارد تا حمایت لازم را بکند چون نمایش پرهزینهای است.
تسنیم: آیا با اجرای نمایش آرسن در جشنوارهی تئاتر فجر شرکت میکنید؟
بهزاد صدیقی: واقعیت این است که دوست دارم اجرای این نمایش در تئاتر شهر به پایان نرسد. جزو برنامههایم هست که این نمایش در سالنهای دیگر حتی در شهرهای دیگر هم اجراشود. اگر دبیرخانهی جشنوارهی تئاتر فجر امسال بپذیرد ما در جشنوارهی تئاتر فجر هم شرکت میکنیم.
====================
مصاحبه از احسان زیورعالم
====================
انتهای پیام/