به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا، اقتصاد مقاومتی مقولهای است که مقام معظم رهبری ابلاغ کرده است. اساس اقتصاد مقاومتی این است که کشورها را در قبال فشارها و شوکهای اقتصادی که از سوی کشورهای دیگر وارد میشود، مصون میدارد اما این اقتصاد درونزا برونگرا نیز هست و باید برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی اقتصادی درون زا و برون گرا را در دستور کار خود قرار دهیم؛ یعنی ضمن تکیه بر توانایی های داخلی به دنبال جذب سرمایه گذاری خارجی نیز باشیم در این زمینه با حجتالله عبدالملکی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق «ع» گفتوگو کردیم:
وی با اشاره به اینکه سرمایه گذاری خارجی یکی از عناصری است که در اقتصاد جهانی مورد توجه زیاد قرار میگیرد گفت: این نوع از عملیات اقتصادی بین المللی به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می شود.
عبدالملکی با اشاره به معنای سرمایهگذاری خارجی مستقیم و غیر مستقیم گفت: منظور از سرمایه گذاری خارجی مستقیم به بخش واقعی اقتصاد و حضور در بخش های عموما صنعتی و کشاورزی کشور مقصد و مشارکت در امر تولید ارتباط دارد و سرمایهگذاری غیر مستقیم به معنای حضور و سرمایه گذاری خارجیان در بازار سرمایه بورس اوراق بهادار کشور مقصد است.
وی با اشاره به اهمیت سرمایهگذاری خارجی گفت: بحث از سرمایهگذاری خارجی از آن جهت مورد تاکید توجه قرار میگیرد که بسیاری از کشورهای مقصد انتظار دارند با توسعه سرمایهگذاری خارجی علاوه بر تجهیز منابع مالی برای توسعه اقتصادی خود، از فن آوری های نوین جهان نیز بهره مند شوند.
عبدالملکی با اشاره به اینکه باید ماهیت و علت طرح اقتصاد مقاومتی بیان شود تا جایگاه سرمایه گذاری خارجی به لحاظ نظری در اقتصاد مقاومتی آشکار شود گفت: اقتصاد مقاومتی عبارت از یک نظام اقتصادی است که با وجود دشواری ها، تهدیدات، خصومت ها و تکانه های مختلف بتواند اهداف خود را محقق کند.
وی با اشاره به اینکه موضوع اقتصاد مقاومتی مختص ایران نیست و بسیاری از کشورهای دیگر نیز با تعابیری نزدیک، به سمت مقاوم کردن اقتصاد خود حرکت کردهاند گفت: به عنوان مثال در اقتصاد غرب مفهومی تا اندازه ای نزدیک به اقتصاد مقاومتی با اصطلاح «تاب آوری اقتصادی» مطرح می شود. این مفهوم به دنبال بیان مولفه هایی از یک نظام اقتصادی است که تحقق اهداف اقتصادی غرب را در شرایط شوک و تکانه تضمین نماید. البته اقتصاد مقاومتی مترادف تاب آوری اقتصادی متعارف نیست و با آن تفاوت هایی اساسی در اهداف و رویه ها دارد.
* اهداف اقتصادی انقلاب اسلامی عبارتاند از استقلال اقتصادی، افزایش رفاه عمومی و بنای اقتصادی پیشرفته
عبدالملکی با اشاره به اینکه مفهوم اقتصادی مقاومتی با انقلاب اسلامی ملازم است گفت: زیرا اهداف اقتصادی انقلاب اسلامی عبارتاند از استقلال اقتصادی، افزایش رفاه عمومی و بنای اقتصادی پیشرفته.
وی با اشاره به اینکه با توجه به ماهیت ضد استکباری انقلاب اسلامی، از همان ابتدا مشخص بود که تحقق این اهداف موجب نوعی رویارویی با قدرتهای اقتصادی جهان (مستکبران عالم) خواهد شد گفت: بهره برداری از ظرفیتهای کشور برای تحقق اهداف اقتصادی انقلاب اسلامی مستلزم الگویی اقتصادی است که در برابر موانع داخلی نیز مقاوم باشد. براین اساس الگوی اقتصادی انقلاب اسلامی از همان ابتدا مقاومتی بوده است، هرچند مقام معظم رهبری (مدظله العالی) از لفظ اقتصاد مقاومتی برای اولین بار در سال 1389 در جمع کارآفرینان استفاده کردند. ایشان در ماه ها و سال های بعد ابعاد مختلف این نظریه را تبیین نمودند.
* مدخل اساسی سرمایهگذاری خارجی در نظام اقتصاد مقاومتی موضوع تولید است
عبدالملکی با بیان اینکه مدخل اساسی سرمایهگذاری خارجی در نظام اقتصاد مقاومتی موضوع تولید است گفت: اقتصاد مقاومتی بر دو رکن استوار است: رکن اول تقویت تولید ملی و رکن دوم تقویت فرهنگ اقتصادی اسلامی که مهم ترین مولفه آن جهاد اقتصادی است.
وی با اشاره به اینکه تعداد زیادی از سیاستهای بیست و چهارگانه ابلاغی مقام معظم رهبری به طور مستقیم یا غیرمستقیم موضوع تقویت تولید ملی را هدف قرار داده اند گفت: توجه به دو رکن تقویت تولید ملی و فرهتگ اقتصادی اسلامی پژوهشگران و مدیران اقتصادی را تا حد زیادی از انحراف از مسیر واقعی اقتصاد مقاومتی مصون می نماید. بر این اساس تمام الگوهای اقتصادی که منجر به تضعیف تولید ملی و یا انحراف فرهنگ اقتصادی از الگوی اسلامی آن یعنی جهاد اقتصادی شود، غیر مقاومتی و ضد مقاومتی قلمداد خواهند شد. بدین ترتیب جایگاه سرمایه گذاری خارجی در اقتصاد مقاومتی نیز متناسب با این دو رکن قابل تحلیل است.
*سرمایهگذاری خارجی به یک شرط عنصری تقویت کننده در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی به شمار خواهد رفت
عبدالملکی با اشاره به اینکه اگر سرمایه گذاری خارجی باعث ارتقاء تولید شود، در مجموعه برنامههای اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار میگیرد گفت: سرمایهگذاری خارجی در صورتیکه منابع مالی جدیدی را برای توسعه واحدهای تولیدی فراهم نماید، عنصری تقویت کننده در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی به شمار خواهد رفت.
وی با اشاره به اینکه اگر به بررسی مجموعه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی که به وسیله مقام معظم رهبری ابلاغ شد دقت شود؛ عنصر سرمایه گذاری خارجی به شکل مستقیم و غیر مستقیم قابل ملاحظه است گفت: به عنوان نمونه در بند دهم از مجموعه سیاستها به تشویق سرمایه گذاری خارجی برای صادرات اشاره شده است.
عبدالملکی با اشاره به اینکه اگر سرمایه گذاری خارجی با رعایت الزامات و اقتضاءات آن صورت گیرد، می تواند به ارتقاء سطح دانش و فن آوری و انتقال موثر آن به داخل کشور و در نهایت بومی سازی آن کمک نماید گفت: رسیدن به این جایگاه نیز در راستای تحقق نظام اقتصادی مقاومتی ارزیابی می شود.
*اکنون بخش ناچیزی از منابع مالی جذب شده به بازار سرمایه به بخش تولید و سرمایه گذاری واقعی سرریز میکند
وی با بیان اینکه سرمایهگذاریخارجی در صورتی که باعث تقویت تولید ملی شود در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است گفت: اما اکنون بخش ناچیزی از منابع مالی جذب شده به بازار سرمایه به بخش تولید و سرمایه گذاری واقعی سرریز میکند و به همین جهت بایستی در جذب سرمایه های خارجی به بازار اوراق بهادار اغراق صورت نگیرد، ضمن اینکه مقتضی است به اثرات این قضیه در شکننده تر شدن اقتصاد ملی نیز توجه شود.
عبدالملکی با اشاره به اینکه برخی به بهانه توسعه سرمایهگذاری خارجی قائل به ضرورت تغییر الگوی رفتار سیاسی کشور در سطح بین الملل هستند گفت: هدف عمده این جریان، تنش زدایی با غرب به منظور جذب سرمایه های غربی است اما جذب منابع سرمایهای موجود در غرب به نسبت سرمایه های جانمایی شده در شرق جهان از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
وی با اشاره به اینکه منابع هنگفت سرمایهای در کشورهای دوست و همسایه وجود دارد که معمولا مورد غفلت واقع می شوند گفت: به عنوان مثال سرمایه داران بزرگی در قطر، امارات متحده عربی، لبنان و ... وجود دارند که به سبب برخی قرابت های فکری و فرهنگی مایل به سرمایه گذاری در ایران هستند.
عبدالملکی با اشاره به اینکه کشوری مانند عراق با افزایش تولید و فروش نفت خام در سال های آتی از منابع عظیم ارزی برخوردار خواهد بود گفت: به طور قطع آمادگی خواهد داشت بخش قابل توجهی از آن را در قالب سرمایه گذاری خارجی هزینه نماید.
عبدالملکی افزود: به طور کلی ظرفیت الگوی سرمایه گذاری خارجی برای تامین آتیه جوامع نفت فروش (اعم از آسیایی و آفریقایی) باعث می شود بسیاری از این کشورها در برنامه های بلندمدت خود به سرمایه گذاری خارجی اهتمام داشته باشند و در این میان ایران به عنوان کشوری با ظرفیت های اقتصادی بسیار بالا از یک سو و کشوری باثبات و پایدار در منطقه از سوی دیگر، می تواند مقصد خوبی برای این منابع باشد.
وی با اشاره به اینکه در وضعیتی که به جهت دارا بودن ذخایر غنی نفت و گاز، معادن و محصولات کشاورزی، کشور ایران از مزیت های راهبردی بالایی برای تولید محصولات با ارزش افزوده بالا برخوردار است گفت: تخصیص حدود 75 درصد از سرمایه های خارجی به حوزه های مربوط به خام فروشی (براساس روند ده های اخیر، به خصوص در تولید و فروش نفت خام) یک خسارت ملی بزرگ محسوب می شود.
عبدالملکی با اشاره به اینکه در الگوی اقتصاد مقاومتی بر تولید و ایجاد ارزش افزوده بالاتر و پرهیز از خام فروشی، تاکید می شود گفت: باید حداکثر تلاش برای جذب و جهت دهی منابع سرمایه ای خارجی به بخش های دارای مزیت نسبی بیشتر (از جمله میان دستی و پایین دستی نفت و گاز، صنایع پیشرفته، محصولات دانش بنیان و ...) صورت گیرد.
انتهای پیام/