به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مهدی نقویان مستندساز است. در کارنامه هنری او آثار درخشان زیادی دیده میشود که از جمله آنها میتوان به مستندهای «برادران»، «رمز و راز ملکه»، «گاو خشمگین»، «بازی»، «زخم تازه» و ... اشاره کرد که تقریباً همگی آنها مورد توجه جشنوارههای مختلف قرار گرفته است.
البته او در مستندهای تلویزیونی نیز موفق ظاهر شد و در چندماه اخیر، مجموعه مستندی بهنام «در برابر طوفان» بهکارگردانی او پخش شد که بسیار مورد توجه قرار گرفت، مستندی که در 10 قسمت 30دقیقهای و با موضوع پهلوی دوم و اتفاقات دوره زمانی حکومت او بر قاب تلویزیون نقش بست و اتفاقاً با توجه به نوع روایت دقیق آن توانست بسیاری از مخاطبان با تفکرات مختلف سیاسی را با خود همراه کند.
در این مستند 10قسمتی که از شبکه مستند، یک سیما و سه سیما نیز پخش شد، روایتی دقیق از دوران حکومت پهلوی دوم، از به دست گرفتن قدرت تا سرنگونی و سپس پیروزی انقلاب اسلامی، صورت میگیرد که البته به نظر میرسید که این چنین مستندی با توجه به ظرفیتی که دارد، میتواند بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و افراد بیشتری آن را تماشا کنند.
نقویان بهراحتی میتواند تصاویر آرشیوی را جستوجو و با کنار هم قرار دادن آنها، مستندی موفق و جریانساز را تولید کند، برای مثال در مستند «در برابر طوفان» نیز اکثر تصاویر استفادهشده در کار آرشیوی هستند و برشی از تاریخ را به مخاطب نشان میدهند. این موضوع باعث میشود که مستندساز برای بیان هر قسمت از فیلم، دلیلی برای آن آورده و به مخاطبش عرضه کند.
آرشیو خوب یکی از ویژگیهایی است که کارهای نقویان را جذاب کرده است. او میگوید: «برای ساخت «در برابر طوفان» مثل همه یک نامه از تهیهکننده گرفتم و به سازمان صداوسیما بردم. روال عادی و طبیعی را طی کردم. اصلاً بعضی وقتها سوژهای را انتخاب میکردم که آرشیوش را بتوانم در اینترنت پیدا کنم. آرشیو چیز حساسی است. در ابتدای ساخت همین مستند با یک ترس عجیب مواجه شدم و پیش خودم گفتم که احتمالاً کار جمع نخواهد شد. نگاه کردم و دیدم 100 درصد این آرشیوها پروپاگاندای پهلوی و تبلیغ و تمجید از محمدرضا است. تصاویر مختلفی میبینیم که برخی دنبال خودروی شاه میدوند و دستش را میبوسند. این کار را سخت میکند و البته حساسیت مسئله آرشیو را بیشتر میکند. تلویزیون ترس درستی دارد اما این حدی دارد و نباید تر و خشک با هم بسوزند».
مهدی نقویان مشغول آمادهسازی نسخهای سینمایی از این اثر برای حضور در جشنواره سینما حقیقت است، به همین بهانه گفتوگویی با او انجام دادیم تا از جزئیات این کار مطلع شویم.
بازخوردهای بسیار خوب کار، مرا متقاعد به ساخت نسخه سینمایی آن کرد
تسنیم: چرا به این فکر افتادید که نسخه جشنواره ای از این کار را آماده کنید؟
با توجه به این که بازخوردهای بسیار خوبی در حین پخش این مستند گرفتیم، مجاب شدیم که نسخه سینمایی از این کار را آماده کنیم تا بتوانیم آن را در جشنوارهها نیز نمایش بدهیم. همان طور که میدانید، مخاطبان جشنوارهای متفاوت از مخاطب تلویزیون هستند، همین موضوع باعث شد که با تهیه نسخه سینمایی کار، پایگاهی برای بهتر دیده شدن اثر ایجاد کنیم که امیدوارم خوشایند مخاطبان جشنوارهای نیز باشد.
باید بگویم که پایه و اساس این فیلم نیز مانند همان مجموعه تلویزیونی است، داستان از انتهای پهلوی اول و انتقال قدرت به محمدرضا پهلوی آغاز شده و تا 22 بهمن و پیروزی انقلاب اسلامی ادامه دارد.
تسنیم: در ساخت این فیلم از تصاویر جدیدی که در آن مجموعه مستند تلویزیونی نیامده باشد، استفاده کردهاید؟
پاسخ مثبت است. حجمی از تصاویر جدید را در این کار داریم. اگر بخواهم مقایسهای بین تصاویر جدید و قبلاً استفادهشده داشته باشم باید بگویم که حدود یکسوم از تصاویر در این مستند سینمایی جدید است. خاطرم هست که در قسمتهای انتهایی بهدلیل کمبود وقت، همه تصاویر موجود را مورد استفاده قرار میدادیم اما اکنون فرصت داریم تا با توجه به راشهای زیادی که جمعآوری کردهایم، بیشتر به عمق ماجرا رجوع کنیم و زوایای دیگری را نشان بدهیم.
مستند تلویزیونی و مستند سینمایی تفاوت ساختاری دارند
علاوه بر این، مستند تلویزیونی و مستند سینمایی تفاوت ساختاری نیز دارند، برای مثال در مستند سینمایی «دربرابر طوفان»، ماجرا را در 13 فصل روایت میکنیم که هر کدام اسمهای جداگانهای دارند، این موضوع باعث میشود که مخاطب کمتر خسته شده و تا انتهای مستند را با دقت ببیند. البته این کار را قبلاً نیز در مستندهای «گاو خشمگین»، «رمز و راز ملکه» و ... انجام دادهایم.
تسنیم: اسم اولیه کار را «13 درس یک پادشاه» انتخاب کردید؟
بله. این اسم را انتخاب کرده بودیم اما ترجیح من این است که اسم این کار نیز همان «در برابر طوفان» باشد. در این جا 13 سکانس داریم که با تصاویر آرشیوی، گرافیک، عکس، و ... پر شده است. البته خودم بسیار دوست دارم که بیشتر از عکس در مستند استفاده کنم. دلیل آن این است که بهنظرم تأثیرگذاری عکس بیشتر است در حالی که راشهای زیادی نیز در همان موضوع وجود دارد.
نباید مخاطبان را دستهبندی سیاسی کنیم
تسنیم: با توجه به موضوع خاصی که این مستند دارد و البته سلایق مختلف مخاطبان جشنوارهای، فکر میکنید پس از نمایش آن در جشنواره حقیقت چه بازخوردهایی دریافت کنید؟
بهنظرم نباید مخاطب را دستهبندی کنیم و بگوییم چپ یا راست و ... من دستهبندی دیگری برای مخاطبان دارم و آن مربوط به مخاطبان تلویزیون و مخاطبان سینما است. ذات این دو دسته مخاطب با هم فرق دارد. در کار تلویزیون، مخاطب این آزادی را دارد تا همراه با تماشای فیلم از تلویزیون استراحت کند، چیزی بخورد یا حتی با دیگران در مورد فیلم صحبت کند، بنابراین فیلم نباید ریتم تندی داشته باشد که اگر مخاطب دقایقی از فیلم را ندید، چیزی از دست ندهد، در حالی که مخاطب سینمایی، انتخاب کرده است تا در سالن سینما نشسته و برای مدت زمان معلومی فیلم را تماشا کند. او اختیار بیرون رفتن یا استراحت کردن ندارد بنابراین فیلم باید ریتم تندتری داشته باشد.
تمام سلایق سیاسی «در برابر طوفان» را پسندیدند/ باید براساس مستندات تاریخی صحبت کنیم
علاوه بر این، بازخوردهایی که در 10 قسمت پخششده از صداوسیما داشتیم، نشان میداد که روایت را بهگونهای جلو بردهایم که تمام سلایق سیاسی و همه اقشار مخاطب آن را پسندیدهاند، این موضوع به این خاطر است که تحلیل شخصی خودمان را در کار نیاوردهایم و فقط سعی کردیم تاریخ را بهدرستی روایت کنیم.
اگر میگوییم حکومت پهلوی بد است باید براساس مستندات تاریخی بگوییم. تاریخ را که ورق بزنید، خیانتهایشان مشخص است و دیگر نیازی به بیان اعتقادات شخصی نیست. این کار را در کارهای قبلیام نیز انجام دادهام، اگر میگوییم مرگ بر آمریکا، آمدهام و براساس مستند تاریخی صحبت کردهام.
«در برابر طوفان» در جشنواره سینما حقیقت شرکت میکند
تسنیم: کمی هم در مورد روند تولید این مستند تا مراحل پایانی صحبت کنید.
با توجه به نوع کار، در مواردی که اطلاعات کمی داشتهایم، پژوهش انجام دادهایم تا در مورد آن مسئله دقیقتر بتوانیم صحبت کنیم، بنابراین سعی کردهایم که از تصاویر آرشیوی و گرافیک استفاده کنیم. بخشی از آنها در مجموعه تلویزیونی آورده شده است و برخی نیز جدید است. در نهایت این کار در 90 دقیقه آماده خواهد شد و در جشنواره حقیقت شرکت خواهد کرد.
عوامل مهم در ساخت این مستند عبارتند از: نویسنده محمد مهدی فیاضیکیا، تدوینگر حسن جعفری، گرافیست حامد بارئی و تهیهکننده مرکز مستند سوره حوزه هنری.
گفتنی است مرکز مستند سوره 5 اثر را برای شرکت در جشنواره سینما حقیقت آماده کرده است و علاوه بر این مستند، مستندهایی با موضوع «داستان زندگی یک آزاده مسیحی بهنام ادوارد»، «کاغذ»، «پرتره استاد مجید انتظامی» و ... را آماده کرده است.
انتهای پیام/*