امکان «تحریم همه‌جانبه کشور» در توافقنامه پاریس وجود دارد/ اصل موضوع «گرمایش زمین» اشتباه است
اشتباه بودن اصل ادعای «گرمایش زمین»، الزام‌آور بودن تعهدات ایران در صورت تصویب قانونی، چرایی مشروط نبودن تعهدات ما، وجود ابزارهای تحریم در توافقنامه، امکان «تحریم همه‌جانبه کشور» در توافقنامه پاریس و ... از جمله موضوعات میزگرد توافقنامه پاریس است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ همه ما بارها، برنامه‌های مستند زیادی درباره آب شدن یخهای قطب شمال دیده‌ایم یا استدلالهای مربوط به گرمایش زمین و خطرات آن را از رسانههای جمعی شنیده‌ایم اما اصل ماجرای جنجال بر سر مسئله «گرمایش زمین» که در نهایت منجر به امضای «توافقنامه پاریس» شده چیست؟
چه مستندات علمی دال بر افزایش دمای کره زمین وجود دارد؟ آیا همه دانشمندان و کارشناسان در حوزه اقلیم‌شناسی و هواشناسی نسبت به این فرضیه که دی‌اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای متهم اصلی گرمایش زمین هستند، متفق و هم‌نظرند؟ آیا تا به حال استدلالی علمی مبنی بر بی‌تأثیر بودن گازهای گلخانه‌ای در افزایش گرمای زمین از طریق رسانههای جمعی شنیده‌اید؟ آیا تا به حال تشکیکی درباره ذوب شدن یخهای قطب شمال شنیده‌اید و اینکه صحنه‌های آب شدن این یخها مربوط به 6 ماه روز قطبی بوده و در 6 ماه شب قطبی، روند انجماد و تشکیل مجدد یخهای قطبی هر سال در حال تکرار شدن است،...؟
آیا تا به حال از خود پرسیده‌ایم که؛ بر اساس کدام مبانی و مستندات علمی، اثبات شده که گازهای گلخانه‌ای عامل گرمایش زمین هستند و چرا ما آن را به‌عنوان یک اصل مسلم علمی پذیرفته‌ایم؟!
جالب اینکه بدانیم پذیرش اصل گرمایش زمین به‌دلیل افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای در نهایت منجر به امضای توافقنامه‌ای به‌نام توافقنامه پاریس در 12 دسامبر سال 2015 با شرکت نزدیک به 196 کشور جهان و در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد شد تا دمای کره زمین تا پایان قرن به‌جای دو درجه، 1.5 درجه سانتی‌گراد افزایش یابد!
اما در این میان، پاسخ به بسیاری از سؤالات نظیر سؤالاتی که در بالا ذکر شد، همچنان از سوی مدافعان نظریه گرمایش زمین به‌واسطه گازهای گلخانه‌ای بی‌پاسخ مانده و بسیاری از کارشناسان برجسته در حوزه‌های مرتبط با مسئله تغییر اقلیم و هواشناسی، مستندات علمی زیادی در رد این نظریه و دفاع از بی‌تأثیر بودن گازهای گلخانه‌ای در گرمایش زمین ارائه کرده‌اند.
برای بررسی سؤالات و ابهامات مختلفی که درباره مسئله تغییر اقلیم و گرمایش زمین وجود دارد و در راستای تشریح ابعاد مختلف توافقنامه پاریس و پیامدهای مثبت و منفی امضای این توافقنامه توسط کشورمان، میزبان نشستی با عنوان «توافقنامه پاریس؛ تهدید یا فرصت» با حضور جمعی از اساتید دانشگاهی، کارشناسان و نماینده سازمان محیط زیست در محل باشگاه خبرنگاران تسنیم بودیم.
در این نشست تخصصی محمدتقی زمانیان؛ عضو سابق کمیته مشترک علمی وابسته به برنامه و تغییر اقلیم جهان، محسن ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا و عسکر سرمست؛ کارشناس انرژی به بررسی تهدیدها و فرصتهای توافقنامه بین‌المللی پاریس پرداختند.
ارائه اسنادی مبنی بر بی‌تأثیر بودن دی‌اکسید کربن بر گرمایش زمین، بررسی صحت مسئله تغییر اقلیم و گرمایش زمین، چرایی بررسی نشدن تمام ابعاد توافقنامه بین‌المللی پاریس توسط موافقان، عدم‌ارائه سند مشارکت ملی ایران (سند تعهدات ایران) به مجلس شورای اسلامی، خودداری سازمان محیط زیست از ارائه پیوست به شورای نگهبان، عدم‌توجه سازمان محیط زیست و مسئولان نسبت به تبعات الزام‌آور بودن توافقنامه پاریس، تأثیرگذاری امضای توافقنامه پاریس بر انرژی و صنعت کشور، چرایی عدم‌آگاهی همه کارشناسان نسبت به مفاد توافقنامه، الزام‌آور بودن یا نبودن توافقنامه پاریس، بار مالی توافقنامه برای کشور، تأثیرگذاری کشورهای غربی بر نظریه‌های تغییر اقلیم، وجود سازوکار طبیعت برای جلوگیری از گرمایش زمین، طرحهای کشورهای غربی برای تحمیل مسئله تغییر اقلیم و گرمایش زمین و ... از جمله موضوعاتی بود که در این نشست تشریح شد.
بخش نخست نشست «توافقنامه پاریس؛ تهدید یا فرصت» با عنوان «دروغی به‌نام «آب‌شدن یخهای قطب شمال»/ مخدوش‌بودن مبنای علمی گرمایش زمین/ افزایش نیم‌متری سطح خلیج فارس»منتشر شد.
اما در ادامه بخش دوم و پایانی این نشست به بررسی مخدوش بودن دلایل علمی افزایش دمای زمین، علل پذیرش توافقنامه پاریس، چرایی تأیید نشدن توافقنامه پاریس و ایرادات وارده از سوی شورای نگهبان، ارائه سند indc و ndc از سوی ایران و ... می‌پردازیم.
Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) به‌معنای برنامه و تعهدات ابتدایی ارائه‌شده ایران برای کاهش مشروط و غیرمشروط گازهای گلخانه‌ای است و ndc (سند مشارکت ملی) نیز به‌عنوان برنامه و تعهدات نهایی ایران برای کاهش مشروط و غیرمشروط ایران گازهای گلخانه‌ای در توافقنامه پاریس است.
در ادامه بخش دوم و پایانی این نشست تقدیم مخاطبان ارجمند تسنیم می‌شود.
چکیده بخش دوم نشست توافقنامه پاریس؛ تهدید یا فرصت:
شورای نگهبان خواستار ارائه پیوست مرتبط به توافقنامه پاریس شده اما هیچ پیوستی ارسال نشده البته این خواسته‌ها در حالیست که همچنان شورا ورود محتوایی نکرده و فقط موضوع پیوست را مورد توجه قرار داده است.
Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) فقط در هیئت دولت تصویب شده در حالی که صراحتاً شورای نگهبان، مرکز پژوهشهای مجلس و نمایندگان مجلس هم خواستار ارائه سند شده‌اند؛ چرا این سند ارائه نمی‌شود؟
در بند چهار ماده 16 توافقنامه پاریس راجع به اختیارات کنفرانس، توضیحاتی ارائه شده که به‌غیر از وجود برخی اقدامات و تشویقها، ابزارهای لازم نیز استفاده شود که یکی از آنها می‌تواند تحریمها باشد.
پتانسیل تحریم در توافقنامه پاریس کاملاً شفاف و مشخص است چرا که می‌توانند در گزارشی غیرخصمانه بنویسند که کدام کشور به تعهدات خود عمل نکرده است.
در توافقنامه پاریس همان صفحه اول نوشته که مبنای توافقنامه و اقدام، اصل عدم‌برابری اما متناسب بودن و تعهد مشترک کشورها است یعنی کشوری که پررنگ است با کشوری که کمرنگ است تفاوت دارد.
می‌توانستیم تعهدات خود را مشروط به شروط قابل ارزیابی می‌کردیم نه به رفع تحریمها که فقط خود دولت مدعی به رفع آنها است.
Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) در قالب توافقنامه پاریس نیست بلکه در قالب پیوستن کشورها به کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل است و خواستن و تهیه آن ربطی به توافقنامه پاریس ندارد.
در مورد موضوع گازهای گلخانه‌ای باید گفت که از کل گازهای گلخانه‌ای منتشرشده حدوداً 95 درصد از آن را بخار آب و پنج درصد آن را Co2 تشکیل می‌دهد که مقدار اندکی از این CO2 بشر‌ساز و غالب آن توسط گیاهان تولید می‌شود.
در حقیقت اصل گرم‌شدن کره زمین نادرست است چرا که بر سر قبری گریه می‌کنیم که هیچ مرده‌ای در آن وجود ندارد.
متأسفانه بیشتر کسانی که به نظریه‌پردازی درباره تغیرات اقلیمی می‌پردازند، اقلیم را نمی‌شناسند و حرفهای غربیها را باور می‌کنند.
ما باید نظرات منتقدان را کاملاً بشنویم اما در مورد امکان تغییر هم باید گفت که می‌توانیم در زمان مقتضی اقدام کنیم و Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) را در قالب ndc (سند مشارکت ملی) به‌شکل دیگری ارائه دهیم.
مشروح بخش دوم نشست توافقنامه پاریس؛ تهدید یا فرصت:
تسنیم: توافقنامه پاریس به‌لحاظ ساختاری و محتوایی دارای ابعاد مختلفی است، علت نگاه تک‌بُعدی برخی مسئولان امر در امضای این توافقنامه چه بوده است؟
سرمست؛ کارشناس انرژی: درباره موافقتنامه پاریس سؤالاتی وجود دارد که باید پاسخ داده شود؛ یکی از مهمترین خواسته‌ها این است که در حال حاضر شورای نگهبان ایراداتی نسبت به توافقنامه وارد کرده اما هنوز هیچ پاسخ مناسبی از سوی متولیان امر داده نشده است.
شورای نگهبان خواستار پیوست مرتبط با توافقنامه پاریس شده اما هیچ پیوستی برای آنها ارسال نشده البته این درخواستها و ایرادات در حالیست که همچنان شورای نگهبان ورود محتوایی نکرده و فقط موضوع پیوست را مورد توجه قرار داده است.
نظر صریح شورای نگهبان درباره توافقنامه پاریس در نامه‌ای که به رئیس مجلس شورای اسلامی ارسال شده نیز آمده است؛ در آنجا به بند هشت ماده چهار که همان موضوع مشخص شدن ndc (سند مشارکت ملی) است، اشاره شده که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: ndc (سند مشارکت ملی) را هیچ کس ارائه نداده است.
سرمست؛ کارشناس انرژی: Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) را تحویل داده‌ایم یا خیر؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) را داده‌ایم اما ndc (سند مشارکت ملی) را نداده‌ایم.
سرمست؛ کارشناس انرژی: آیا Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) می‌تواند تبدیل به ndc (سند مشارکت ملی) شود؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: هم می‌تواند تبدیل شود هم می‌تواند تبدیل نشود.
سرمست؛ کارشناس انرژی: چطور نمی‌تواند تبدیل شود؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: ایران می‌تواند برای این منظور برنامه جدیدی ارائه دهد.
سرمست؛ کارشناس انرژی: آیا اراده ارائه برنامه جدید در مسئولان ذی‌ربط کشور وجود دارد؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: چرا این پرسش را از من می‌پرسید، مسئول اینکه ایران Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) خود را تبدیل به ndc (سند مشارکت ملی) کند، رئیس کارگروه ملی تغییر اقلیم کشور است.
سرمست؛ کارشناس انرژی: اگر برنامه جدیدی ندهیم Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) به‌صورت اتوماتیک تبدیل به ndc (سند مشارکت ملی) خواهد شد اما اینجا باز هم پرسش پیش می‌آید که؛ چرا Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) که به‌صورت اتوماتیک به ndc (سند مشارکت ملی) تبدیل می‌شود، هیچ‌وقت به مجلس ارائه نشده است؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: دایره تطبیق مقررات مجلس عدم‌مغایرت Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) را اعلام کرده است.
سرمست؛ کارشناس انرژی: Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) فقط در هیئت دولت تصویب شده در حالی که صراحتاً شورای نگهبان، مرکز پژوهشهای مجلس و نمایندگان مجلس هم خواستار ارائه سند شده‌اند؛ چرا این سند ارائه نمی‌شود؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: این سند Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) در سال 94 توسط معاون رئیس‌جمهور به همه دستگاهها ابلاغ شد؛ خوب، در حال حاضر هم اگر شورای نگهبان و مجلس خواستار آن شده، دولت می‌تواند دوباره آن ارائه دهد.
سرمست؛ کارشناس انرژی: پیوستن ما به توافقنامه پاریس به‌منزله اجرای تعهداتمان است، حال الزام‌آور بودن و نبودن مسئله‌ای دیگر است؛ شما آیا این را قبول دارید که تعهدات ما باید به مجلس شورای اسلامی ارائه شود و آن را بررسی کنند؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آب و هوا: توالی وجود دارد اما به هم نمی‌چسبد؛ در قبل از توافقنامه پاریس کشورها موظف به ارائه Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) شدند و برای اینکه اثربخشی اجماع جهانی سنجیده شود قرارشد همه کشورها قبل از پاریس Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) خود را اعلام کنند و این تصمیم نیز هیچ ارتباط ارگانیکی به توافقنامه پاریس ندارد و مربوط به دو سال قبل است.
سرمست؛ کارشناس انرژی:حدود دو سال قبل سند تحت عنوان Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) از طرف کشورها به دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم ارائه شد و بعد از آن در سالهای 2015 در توافقنامه پاریس گفتند کشورهایی که قبلاً Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) داده‌اند به‌صورت اتوماتیک تبدیل به ndc (سند مشارکت ملی) خواهد شد مگر اینکه تصمیم دیگری بگیرند.
تعهدات ما به‌محض تصویب الزام‌آور می‌شود
بنابراین رسماً بعد از تصویب شورای نگهبان Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) ما تبدیل به ndc (سند مشارکت ملی) خواهد شد؛ پس این موضوع که پیوست و تعهدات وجود ندارد صحیح نیست؛ ما تعهداتی داریم که فعلاً الزام‌آور نیست اما به‌محض تصویب قانون الزام‌آور می‌شود.
نکته‌ای دیگر که مطرح شده اینکه به‌عنوان مثال Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) وجود دارد و می‌تواند بررسی شود اما باید تأکید کرد که این موضوع هم نیازمند مسیر قانونی است یعنی دولت باید آن را طبق لایحه‌ای به مجلس ارائه دهد و آنها هم بعد از اعلام وصول و ارسال به کمیسیونهای مربوطه مورد بررسی قرار دهند.
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: بررسی Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) در کمیته لوایح و قوانین مجلس انجام گرفته و عدم‌مغایرت آن تأیید شده است، چرا به آن توجه نمی‌کنید؟
سرمست؛ کارشناس انرژی: آیا شما نامه شورای نگهبان را دیده‌اید؟ در بند هشت ماده چهار در مورد ndc (سند مشارکت ملی) اشاره شده و آمده که همه اعضا تمامی اطلاعات لازم را ارائه دهند اما نکاتی نهفته وجود دارد و آن اشکالی که شورا گرفته عدم‌ارائه ndc (سند مشارکت ملی) است و در این رابطه نامه مرکز پژوهشهای مجلس هم وجود دارد و این مهم کاملاً شفاف بیان شده است.
تعهدات کشورهای عضو توافقنامه پاریس، داخل ndc (سند مشارکت ملی) قرار دارد؛ یعنی تمام هدف توافقنامه، اجرای ndc (سند مشارکت ملی) است و ما باید Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) را که قرار است به ndc (سند مشارکت ملی) تبدیل شود بررسی کنیم البته شورای نگهبان و مرکز پژوهشهای مجلس نیز صراحتاً اعلام کرده‌اند که باید Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) ارائه شود و عدم‌ارائه آن به‌منزله مغایرت با دو اصل از قانون اساسی است.
موضوع ارائه تعهدات ما به نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی بسیار شفاف و واضح است و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم بارها بر این موضوع تأکید کرده‌اند؛ حتی مصوبه در کمیسیون کشاورزی مورد تأکید واقع شد که قرار بود این تعهدات ارائه شود اما انجام نگرفت.
مسئله دیگر بحث تحریمها است که آقای شفیع‌پور معاون بین‌الملل سازمان محیط زیست در مصاحبه‌ای مدعی شده که هیچ تحریم و تنبیهی در توافقنامه پاریس وجود ندارد در حالی که چنین چیزی نیست و در ماده 15 توافقنامه پاریس کمیته‌ای وجود دارد که کاملاً تخصصی است و گزارشهایی را در مورد ndc (سند مشارکت ملی) را ارائه می‌کند و این گزارشها به مجمع اعضای توافقنامه پاریس ارائه می‌شود.
در ماده 15 توافقنامه پاریس، سازوکارهای آتی معاهده کاملاً مبهم است و ارائه به کنفرانسهای بعدی شده که باید مورد توجه قرار گیرد ضمناً در بند چهار ماده 16 این توافقنامه راجع به اختیارات کنفرانس، توضیحاتی ارائه شده که به‌غیر از وجود برخی اقدامات و تشویقها، ابزارهای لازم نیز استفاده شود که یکی از آنها می‌تواند تحریمها باشد.
یعنی کنفرانس رأساً می‌تواند در مورد کشورهایی که تعهدات لازم را اجرایی نکرده‌اند اقدام کند و به‌طور کاملاً غیرخصمانه و دوستانه گزارشی را به شورای امنیت ارائه کند و تأکید داشته باشد که فلان کشور ضمن اجرا نکردن تعهدات برای جامعه جهانی نیز خطرناک است.
شفاف‌بودن پتانسیل تحریم در توافقنامه پاریس
پتانسیل تحریم در توافقنامه پاریس کاملاً شفاف و مشخص است چرا که می‌توانند در گزارشی غیرخصمانه بنویسند که کدام کشور به تعهدات خود عمل نکرده است.
همچنین در این توافقنامه برخی موضوعات به آینده ارجاع داده شده و نمی‌دانیم در آینده چه اتفاق می‌افتد؛ قراردادی را که امضا می‌کنیم مشخص نیست و این موضوع در بندهای مختلف هم مشهود است؛ مگر چقدر ابزار داریم که تصمیمات کنفرانس را عوض کنیم؟ متأسفانه ما منفعل عمل می‌کنیم.
سازوکار خروج از توافقنامه پاریس نیز موضوع دیگری است که باید به آن توجه داشته باشیم؛ در حال حاضر آمریکا درخواست خود را برای خروج از توافقنامه پاریس داده اما طبق این توافقنامه، این روند عملاً چهار سال به طول می‌انجامد.
در صورت تأیید توافقنامه پاریس و ورود به آن، خروج از توافقنامه سخت خواهد بود در حالی که ورود به آن باز است.
در زمینه ورود به توافقنامه پاریس نیز فقط یک بازه زمانی یک‌ساله برای تأیید وجود دارد و در این رابطه هم محدودیت زمانی شامل نمی‌شود.
تسنیم: چقدر امید دارید تا برنامه‌های مدنظر که در توافقنامه پاریس مورد تأکید قرار گرفته و ارائه شده عملیاتی شود؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: باید این برنامه‌ها عملیاتی شود چرا که طبق گزارش رسمی وزارت نفت اگر مصرف بر همین منوال باشد ما در سال 1405 واردکننده انرژی خواهیم بود و خودمان باید نفت را خریداری کنیم و تبعاتی به‌دنبال دارد، بنابراین توجه به مصرف انرژی اجباری است.
سرمست؛ کارشناس انرژی: هیچ کس در کشور مخالف این صحبتهای مطرح‌شده نیست اما در حال فعالیت هستیم تا راندمان نیروگاهها را افزایش دهیم؛ نباید به‌گونه‌ای القا شود که ما مخالف هستیم چرا که ما می‌گوییم بهره‌وری، راندمان نیروگاهها و انرژیهای تجدیدپذیر باید وجود داشته باشند اما تأکید داریم که دادن تعهدات بین‌المللی با این وضعیت اشتباه است.
باید مسئولان ذی‌ربط پاسخ دهند چرا Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) که ارائه داده‌ایم مشروط نبوده است.
می‌توانستیم تعهدات خود را مشروط به چیزهای قابل ارزیابی ارائه کنیم نه به رفع تحریمها که فقط خود دولت مدعی به رفع آنها است؛ چرا تعهدات خود را در توافقنامه مشروط نیاورده‌ایم؛ ما از انتقاد به عملکرد انجام‌شده در توافقنامه به‌دنبال موج‌سواری نیستیم بلکه بحث اصلی‌مان در رابطه با منافع ملی است.
باید برنامه‌های خود را مشروط کنیم
آینده اقتصادی ایران چه بخواهیم و چه نخواهیم با منابع نفت و گاز گره خورده است بنابراین باید به این مهم و موضوعات مرتبط با انرژی توجه جدی داشته باشیم؛ اگر قرار است به‌طور کامل بپیوندیم می‌توانیم برنامه خود را همانند برخی کشورها مشروط کنیم.
تسنیم: به‌اذعان بسیاری کارشناسان، توافقنامه پاریس بار مالی برای کشور به‌دنبال خواهد داشت حال با توجه به این موضوع آیا نمی‌توانستیم تعهدات خود را به‌گونه‌ای دیگر ارائه دهیم یا اینکه چرا تعهدات خود را مشروط نکردیم؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آب‌وهوایی: اولاً Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) در قالب توافقنامه پاریس نیست بلکه در قالب پیوستن کشورها به کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل است و خواستن یا تهیه آن ربطی به توافقنامه پاریس ندارد کما اینکه اگر هفته آخر مذاکرات، متن باز نمی‌شد و جریمه‌ها برداشته نمی‌شد در پاریس هم هیچ اتفاقی نمی‌افتاد و این برنامه ربطی به توافقنامه پاریس ندارد.
اگر در پاریس هم وزیر امور خارجه فرانسه موضوع تغییرات اقلیم و توافقنامه را دنبال نمی‌کرد چیزی به‌اسم توافقنامه پاریس زاده نمی‌شد.
نکته دیگر این است که در توافقنامه پاریس همان صفحه نخست نوشته که مبنای توافقنامه و اقدام، اصل عدم‌برابری اما متناسب بودن و تعهد مشترک کشورها است ؛ یعنی کشوری که پررنگ است با کشوری که کمرنگ است تفاوت دارد و اقدامش هم باید فرق کند؛ یک کشور مثل کشورهای توسعه‌یافته وظایف دیگری دارد اما برای کشورهای همانند ما موضوع دیگری تعریف شده است.
این توافقنامه مکانیزمی اجرایی دارد اما تأکید داریم که به‌روی اصل عدم‌تساوی با مسئولیتی مشترک است؛ شفافیت موضوع هم مربوط به امروز و این توافقنامه نیست بلکه تمام کنوانسیونهای بین‌المللی شفافیت دارند.
در تمامی کنوانسیونهای تغییر اقلیم بر شفافیت در رابطه با تغییرات اقلیمی تأکید شده است و این موضوع صرفاً ارتباطی به توافقنامه پاریس ندارد؛ هیچ کدام از بحثها یعنی موضوع شفافیت، اقدامات، Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) و ndc (سند مشارکت ملی) هیچ ربطی به این کنوانسیون ندارد.
ایراداتی در متن توافقنامه پاریس وجود دارد
بهتر است داخل متن توافقنامه پاریس کاملاً مورد توجه قرار گیرد؛ در هر حال معتقدم ایراداتی در متن وجود دارد اما ایراداتی که معتقد به آن هستیم اصلاً آن موضوعات مطرح‌شده از سوی شما (سرمست) نیست.
نقاط ضعف و قوت را برای مرکز پژوهشهای مجلس فرستاده‌ام البته در متن نیز بر برنامه‌های بخش خصوصی همانند کاهش انتشار و کمک به آنها اشاره شده است.
سرمست؛ کارشناس انرژی: متأسفانه سازمان محیط زیست وقتی مواردی همانند الزام‌آور بودن یا تحریمها را منکر می‌شود ما دلمان از این برنامه می‌سوزد؛ این توافقنامه شاید منافعی را در پی داشته باشد اما ضررهای آن بسیار بیشتر خواهد بود.
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: زمانی که در حال بررسی توافقنامه‌ای هستیم، عدالت حکم می‌کند که در زمان بررسی همه موضوعات را در توافقنامه ببینیم؛ بنده نیز به‌جای خود ایرادات و نقاط قوت را منعکس کرده‌ام.
سرمست؛ کارشناس انرژی: وقتی نماینده مجلس ما اطلاعات کافی از توافقنامه پاریس ندارد، چطور انتظار داریم گزارش را بخواند؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: وظیفه مرکز پژوهشها است که تحقیق در مورد توافقنامه پاریس چه مثبت و چه منفی را انجام دهد.
سازمان محیط زیست نیز به‌زودی جواب خود را به مرکز پژوهشها ارسال می‌کند؛ کارگروه ملی هم سه کمیته دارد که شامل ipcc، کمیته ملی و کمیته مذاکراتی است که کمیته مذاکراتی این پاسخ مبسوط را به مرکز پژوهشها ارسال می‌کند.
اما در مورد مجلس نیز آنها سازوکار و برنامه قانونی خود را دارند؛ یک معاونت با عنوان معاونت تطبیق برنامه در این قوه وجود دارد که هر قانون ابلاغ‌شده باید توسط آنها بررسی شود.
این معاونت در بررسیهای خود عدم‌تطابق قانون ابلاغی را با مصوبات قبل می‌سنجد و مغایرت یا عدم‌مغایرت را مورد توجه قرار می‌دهد؛ اگر قانون ابلاغی مغایرت داشته باشد باید اصلاح شود و اگر نداشته باشد هم باید اجرایی شود.
تسنیم: آیا امکان اصلاح تعهدات ایران در این توافقنامه از سوی مسئولان ذی‌ربط و دولت وجود دارد؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: بله، امکان اصلاح وجود دارد؛ پروسه هم به این گونه است که اگر مغایر با قوانین و سازوکارهای موجود باشد ارسال می‌شود و اگر دولت آن را اصلاح کرد که هیچ و اگر اصلاح نشد آن قانون با اختیار رئیس قوه مقننه لغو خواهد شد.
موضوع Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) هم توسط معاونت تطبیق برنامه مجلس تأیید شده و عدم‌مغایرت آن انجام گرفته است.
سرمست؛ کارشناس انرژی: پرسشی از آقای ناصری دارم بفرمایید؛ پس نظر شورای نگهبان در این زمینه چیست؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: شورای نگهبان در حال حاضر چیزی را خواسته به همین سبب یا به این شورا داده می‌شود یا اینکه پاسخ آن ارائه خواهد شد اما در هر صورت عدم‌مغایرت توسط مجلس شورای اسلامی تصریح شده است.
تسنیم: آیا نباید توافقنامه پاریس و سند مشارکت در کمیسیونهای دیگر مجلس غیر از کمیسیون کشاورزی هم بررسی می‌شد؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: هیئت رئیسه مجلس باید آن را به کمیسیونها ارجاع دهد؛ تا آنجایی که می‌دانیم به سه کمیسیون ارجاع داده بودند که یک کمیسیون آن را برگردانده و دو کمیسیون دیگر به بررسی می‌پردازند.
سرمست؛ کارشناس انرژی: یک موضوع دیگر هم فارغ از بحثهای حقوقی و الزام‌آور بودن یا نبودن مورد توجه است چرا که طبق متنی که وجود دارد باید اطلاعات اعم از اطلاعات انسان‌ساخت با اعداد آن شامل صنایع نظامی، کارخانه‌ها و مصرف انرژی به طرفهای مقابل ارائه شود و این مهم نیز با نام شفافیت مطرح شده است.
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: اینکه بگویید اطلاعات هر چیزی باشد این‌گونه نیست؛ این موضوع هیچ ارتباطی به صنایع نظامی ندارد بلکه میزان مصرف انرژی در کشور مبنا است و نه‌تنها ما بلکه سایر کشورها نیز این را دنبال می‌کنند. هیچ اطلاعات امنیتی و نظامی بیرون نمی‌رود.
سرمست؛ کارشناس انرژی: اما موضوع مهمی است چراکه اطلاعاتی از کشور بیرون می‌رود و هیچ کدام استخراج آن را هم نمی‌دانیم.
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: تمامی اطلاعات برگرفته از بیلان انرژی کشور است و ما هر سال این اطلاعات را چاپ می‌کنیم و این کار هم توسط وزارت نیرو انجام می‌گیرد.
تسنیم: تأثیرگذاری دی‌اکسید کربن بر گرمایش زمین یا تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین دلایل پیوستن به توافقنامه پاریس عنوان شده است؛ آقای دکتر زمانیان! شما به‌عنوان کارشناس ارشد این حوزه درباره تأثیرگذاری دی‌اکسید کربن بر گرمایش زمین و نحوه کنترل آن توضیحاتی را بفرمایید.
در مورد موضوع گازهای گلخانه‌ای باید گفت که از میزان منتشرشده آن در حدود 95 درصد بخار آب و پنج درصد Co2 است که مقدار اندکی از آن، بشر‌ساز و غالب آن توسط گیاهان تولید می‌شود؛ حال فرض کنیم دی‌اکسید کربن عامل گرمایش زمین است بنابراین مقداری که انسان تولید می‌کند آن‌قدر بزرگ و وسیع نیست.
اما در حقیقت اصل گرم‌شدن کره زمین نادرست است چرا که بر سر قبری گریه می‌کنیم که هیچ مرده‌ای در آن وجود ندارد.
بنده حاضرم در محضر تمام کارشناسان این موضوعات علمی را به اثبات برسانم و تأکید دارم که اصل موضوعات گرمایش زمین اشتباه است چرا که اقلیم زمین کنترل‌پذیر است؛ در مورد ipcc (پنل بین‌الدول تغییر اقلیم) هم یک گروه کاملاً سیاسی است و تمامی کارهای آن از قبل نوشته شده که باید دقت لازم صورت گیرد.
تسنیم: چقدر فکر می‌کنید توافقنامه پاریس در تغییر اقلیم و ممانعت از گرمایش زمین اثرگذار شود؟
زمانیان: هیچ اثری نخواهد داشت چون حداکثر کاری که می‌خواهد انجام شود در مورد میزان انتشار CO2 است که هیچ تأثیری هم به‌دنبال ندارد.
بهتر است به‌جای مراجعه به نظرات غربیها به این مسائل به‌صورت علمی نگاه شود؛ ببینید آیا موضوع مطرح‌شده امکان‌پذیر خواهد بود یا اینکه چنین چیزی نیست.
متأسفانه بیشتر کسانی که به نظریه‌پردازی درباره تغیرات اقلیمی می‌پردازند، اقلیم را نمی‌شناسند و حرفهای غربیها را باور می‌کنند.
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: از نظر بنده علم، غربی و شرقی ندارد و علم دامنه‌ای آزاد است، نمی‌توانیم بپذیریم که تصمیمات یک عده‌ای محقق شائبه سیاسی دارد البته ممکن است استفاده سیاسی شود اما فعالیت این کارشناسان فرضاً صحیح است و رویکرد محققین درست خواهد بود؛ نمی‌توانیم بپذیرم که این افراد، نان سیاسی می‌خورند.
ما مقیاس، مرحله و فهم علمی داریم بنابراین می‌توانیم قضاوت درستی داشته باشیم و به جمع‌بندی صحیحی برسیم.
اینکه بگوییم چشمانمان به غرب است نه خودم این‌گونه هستم نه با کسانی که سروکار داشته‌ام این‌چنین بوده‌اند؛ تمام مطالب را برای روشن شدن مسئله بیان کرده‌ام.
تسنیم: فکر می‌کنید توافقنامه پاریس چه سرنوشتی در کشور ما خواهد داشت؟
ناصری: این مسئله‌ای جهانی است و ما جزیی از این بازی هستیم و این چرخ متوقف نمی‌شود؛ با توجه به اینکه اثرگذار و اثرپذیریم باید آگاهانه، هوشمندانه و پخته از منافع توافقنامه استفاده کنیم.
تسنیم: آقای دکتر ناصری! آیا نظارت منتقدان را در ادامه راه به کار می‌بندید و آیا امکان تغییر در این تعهدات توافقنامه وجود دارد؟
ناصری؛ مدیر طرح ملی تغییر آبوهوا: ما باید نظرات منتقدان را کاملاً بشنویم اما در مورد امکان تغییر هم باید گفت که می‌توانیم در زمان مقتضی اقدام کنیم و Indc (سند مشارکت ملی مدنظر) را در قالب ndc (سند مشارکت ملی) به‌شکل دیگری ارائه دهیم البته اکنون دولت دوازدهم حضور می‌یابد و رئیس جدید سازمان که رئیس کارگروه تغییر اقلیم است هم می‌تواند در این رابطه تصمیم‌گیری کند.
یکی از اقدامات ما در سه سال گذشته طرح مسئله بوده است اما مسئله را به‌شکل عمومی عنوان نکردیم؛ غالباً جلسات چندساعته کارشناسی داشته‌ایم و از رسانه‌ها دعوت کردیم و اثرات و اقدامات را نیز مورد لحاظ قرار دادیم.
سرمست؛ کارشناس انرژی: ما به‌عنوان کسانی که نقدهایی نسبت به توافقنامه پاریس داریم نه موج‌سواریم و نه از جایی تغذیه می‌شویم اما امیدواریم فعالیتی در این باره صورت گیرد ضمناً اگر حرفی هم گفته می‌شود دلسوزانه است و در این بخش دلسوزانه با ما همراه شوید؛ باز شدن درب تعامل و گفت‌وگو یا بحث، کار غلطی نیست اما بهتر است که به هم برچسب نزنیم.
انتهای پیام/*
