کج‌سلیقگی در رسانه‌ای کردن خبر راه اندازی آزمایشی شبکه Hausa TV/ طراحی لوگو با فونت پیش‌فرض

شبکه هاوسا تی وی در شرایطی پخش آزمایشی خود در فضای مجازی را رسانه ای کرده که بازدید از کانل‌های این شبکه در فیسبوک،‌تویتر و یوتیوب این سوال را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که آیا به راستی این شبکه تلویزیونی گامی فراتر از ایده برداشته است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، پس از انتشار خبر راه اندازی آزمایشی شبکه Hausa TV که قرار است ویژه آفریقا باشد، سری به کانال‌های این شبکه در فضاهای مجازی زدیم. این شبکه که به زبان هوسایی و انگلیسی پخش می‌شود قرار است در مرحله اول، در فضای مجازی و گروه‌های اجتماعی برنامه‌های خود را از سر بگیرد و پس از مدتی پخش ماهواره ای شبکه HausaTV به زبان هوسایی و انگلیسی آغاز خواهد شد.

به همین مناسبت ابتدا شبکه‌های برون مرزی را در فضاهای مجازی مورد بررسی قرار می‌دهیم و سپس به نوع آغاز به کار این شبکه می‌پردازیم.

معاونت برون مرزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی از سال 1363 از زیر نظر اداره کل اطلاعات و اخبار بیرون آمد و به یک معاونت مستقل تبدیل شد. اولین شبکه برون مرزی صدا و سیما سحر نام داشت که در تاریخ 25 آبان 1376 (16 نوامبر 1997) به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. از آن زمان تاکنون که نزدیک به 20 سال می‌گذرد، این معاونت 11 شبکه را زیرپوشش خود قرار داده است. برخی از این شبکه‌ها از روی ماهواره قابل دریافت هستند و برخی دیگر در دنیایی که شعار آزادی بیان برخی کشورهای مدعی گوش فلک را کر کرده به خاطر محتوایی که خیلی باب میل رسانه‌های سلطه نیست، از روی ماهواره برداشته شده‌اند و تنها در فضای مجازی وجود دارند.

هرچند که مخاطبان فضای مجازی این شبکه‌ها نمی‌تواند به صورت دقیقی آماری از بینندگان این شبکه‌ها ارائه کند ولی می‌تواند تا حدودی معرف مخاطبان پروپاقرص این شبکه‌ها باشد.

در ادامه تعداد دنبال کنندگان هر کدام از این شبکه ها آورده شده است.

شبکه جهانی جام جم: تویتر: 10 ، یوتیوب: 9,200 ، فیسبوک: 1,053

شبکه العالم (شبکه خبری عربی): تویتر: 732,000 ، یوتیوب: 50,000 مشترک ، فیسبوک: 6,000,000

شبکه الکوثر (شبکه معارف به زبان عربی): تویتر: 8,900 ، یوتیوب: 18,000، فیسبوک: 2,605,523

پرس تی‌وی (شبکه خبری انگلیسی): تویتر:144,000،‌ یوتیوب:13,000 ، فیسبوک: 3,604,293

هیسپان‌تی‌وی (شبکه اسپانیایی): تویتر: 47,000 ، یوتیوب: 314,000، فیسبوک: 1,043

آی‌فیلم انگلیسی (شبکه فیلم و سریال به زبان انگلیسی و فارسی): تویتر: 550، یوتیوب: 1500 ، فیسبوک(انگلیسی): 692,000 و فیسبوک (عربی): 383,000

نکته ای که باید در این آمار به آن توجه شود این است که برخی از این شبکه ها همانطور که گفته شد تنها در فضای مجازی فعال هستند و تعداد کسانی که مشترک آن هستند می‌تواند به صورت معنا داری به حقیقت مخاطبانش نزدیک باشد. در این بین شبکه العالم، پرس تی وی و الکوثر از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. آمار کاربران از کار خوب رسانه‌ای آنها در فضای مجازی خبر می‌دهد. شبکه پرس تی وی با اینکه روی ماهواره وجود ندارد نزدیک به چهار میلیون دنبال کننده در فیسبوک دارد. این آمار وقتی مهمتر می‌شود که بدانیم شبکه الجزیره انگلیسی که روی ماهواره حضور پررنگی دارد و البته از نظر مالی نیز قابل مقایسه با پرس تی وی نیست کمی بیش از دو برابر شبکه ایرانی در فیسبوک مخاطب پر و پا قرص دارد و یا غول رسانه ای دنیا یعنی BBC که بودجه سالانه فقط یک شبکه اش بیشتر از کل بودجه یک سال سازمان صدا و سیما با بیش از 100 شبکه تلویزیونی است، مخاطبانش در فیسبوک 11 برابر پرس تی وی است.

پرس تی وی توانسته با درک صحیحی از نیازهای قشری که مخاطبش هستند، خوراک درستی را به آنها ارائه دهد. البته باید توجه داشت به غیر از محتوا، استفاده از جلوه‌های تصویری قوی نیز در این موفقیت بی تاثیر نبوده است. از لوگوی شبکه گرفته تا نوع ساخت برنامه‌ها همگی هماهنگی خوبی با کشورهای انگلیسی زبان دارند و باب سلیقه بصری و محتوایی آن جامعه آماده شده‌اند.

حال به شبکه جدید Hausa TV می‌رسیم، شبکه‌ای که با درک درستی از خلاء رسانه‌ای در آفریقا تاسیس شده و نه تنها می‌تواند اثرگذاری زیادی در این قاره فراموش شده داشته باشد بلکه حتی میتواند فتح بابی باشد برای ارتباط فرهنگی و آشنایی جامعه ایرانی از مردم آفریقا. اما در واقعیت نیز با آغاز به کار این شبکه آیا این موارد به چشم می آید؟

متاسفانه بازدید از شبکه‌های مجازی این شبکه نو پا به شدت باعث ناامیدی شد. از لوگوی این شبکه تا محتوای آن در سردرگمی عجیبی به سر می‌برد و گویی تنها برای خالی نبودن عریضه آماده شده‌اند. به اطمینان می‌توان گفت برای لوگوی Hausa TV ذره ای وقت صرف نشده است. عبارت Hausa TV با رنگ زرد و فونت foreground روی زمینه آبی نوشته شده است. این فونت که جزو فونتهای پیشفرض محسوب می‌شود، تقریباً در تمام برنامه‌های نرم افزاری به ویژه فوتوشاپ وجود دارد و طراح لوگوی Hausa حتی از کمترین اصلاحات روی این فونت خود داری کرده است. حالا بگذریم از اینکه هیچ اطلاعاتی از این که رنگ زرد و آبی این لوگو چگونه میتواند معرف قاره سیاه باشد ارائه نشده است.

پس از گذر از لوگو به محتوای موجود در این کانال‌های مجازی می‌رسیم. میتوان به جد گفت هیچ چیزی که نشانی از یک شبکه آفریقایی را نشان دهد در این شبکه ها دیده نمی‌شود. در شبکه یوتیوب Hausa TV تنها چهار ویدئو وجود دارد که کلیپهای کوتاه یک دقیقه ای از طبیعت و معماری ایران با موسیقی بدون کلام است! البته که نباید انتظار مشترک شدن حتی یک نفر را در این کانال داشت.

حال به صفحه تویتر این شبکه سر می‌زنیم. اینجا نیز در پستهای این شبکه همان ویدئو‌های آشنای یوتیوب را میبینیم با این تفاوت که صفحه تویتر یک نفر دنبال کننده دارد که احتمالاً مدیر صفحه است!

و در نهایت به صفحه فیسبوک Hausa TV می‌رسیم، جایی که بلاخره نشانه هایی از زبان هوسایی را پیدا می‌کنیم،‌ شاید همین مسئله باعث شده که این صفحه چهار نفر بیشتر از تویتر دنبال کننده داشته باشد!

حال این سوال مطرح می‌شود که وقتی این شبکه در این مرحله قرار دارد،‌ یعنی جایی که تنها شکل گیری ایده یک شبکه تلویزیونی آن هم به صورت خیلی کم رنگ به چشم می آید، چرا خبر آغاز به کارش رسانه‌ای می‌شود. محمد رضا حاتمی مدیر این شبکه، در زمینه تاسیس شبکه های برون مرزی فرد با تجربه ای است و پیش از این راه اندازی و مدیریت شبکه آی فیلم را به زبان‌های عربی و فارسی و انگلیسی را بر عهده داشته است. همین موضوع باعث می‌شود این اقدام در Hausa TV عجیبتر به نظر برسد!

اهمیت قاره آفریقا از مناظر مختلف قابل بررسی است. آفریقا قاره ای با منابع غنی طبیعی است که مردمانش همواره به دنبال تغییرات اساسی هستند،‌ چرا که تاریخ همواره با آنان سر ناسازگاری داشته و حتی اکنون نیز استعمار غرب دست از سرشان برنداشته است و جمعیت زیادی از آنان روز به روز فقیرتر می‌شوند. قاره آفریقا شامل تقریبا یک سوم اعضای سازمان ملل متحد و دیگر نهادهای وابسته را تشکیل می دهند و در واقع کشورهای جهان برای پیشبرد هدفهای بین المللی خود به آرای این کشورها نیازمند هستند. همین مسائل کار کردن رسانه‌ای روی این قاره را بسیار مهم می‌کند. همچنین زبان هوسایی نیز در بین بسیاری از مردم نواحی غربی و مرکزی آفریقا به خصوص نیجریه که نیمی از جمعیت 188 میلیون نفری اش را مسلمانان تشکیل میدهند رواج دارد.

با وجود این اهمیت بهتر آن بود که شبکه Hausa TV به عنوان رسانه جمهوری اسلامی ایران در آفریقا یک نگاه جدیتر به آغاز به کار خود داشت،‌ آنهم در فضایی که رقابت در آن نه تنها به محتوا بلکه به خلاقیت و نوآوری وابستگی شدیدی دارد. امید است مدیران این شبکه مهم با استفاده از تجربه شبکه هایی مثل پرس تی وی بتوانند جایگاه تاثیرگذاری را در رسانه پیدا کنند.

گفتنی است آدرس‌هایی که کانال‌ها در آنان بررسی شده اعلام رسمی این شبکه بوده است. این کانالها عبارتند از:

https://www.facebook.com/HausaTV1

https://www.facebook.com/HausaTV2

https://www.facebook.com/HausaTV3

https://www.youtube.com/channel/UCgdZEd_gsdi4FUK3VdhZunw

https://www.youtube.com/channel/UCszo1V-khPOOaCASJ7rzG-A

https://www.youtube.com/channel/UC_mXd8AqeQorNR66CzTcI0A

https://www.instagram.com/hausatv1

https://www.instagram.com/hausatv2

https://www.instagram.com/hausatv3

https://twitter.com/ourhausatv1

https://twitter.com/ourhausatv2